285
№ 9 зерт ха на лық жұ мыс
Электр маг нит ті жи нау жә не оның әре ке тін тек се ру
Жұмыстың мақсаты:
электр маг нит әре ке ті нің электр маг нит ора мын да ғы
ток кү ші не жә не өзек шенің баржоқ ты ғына тәу ел ді лі гін тә жі ри бе ар қы лы
тек се ру. Жо лақ маг нит пен со ле но ид та ғы ток тан ту ын да ған маг нит өріс
тер ін са лыс ты ру.
Құрал-жабдықтар:
ток кө зі, кілт, жал ға ғыш сым дар, реос тат, өзек шесі бар
шар ғы, маг нит тілшелер, те мір үгін ді лері, қа ғаз бе ті.
1-тапсырма.
То гы бар шар ғы ның маг нит тік қа си ет те рі нің өзек шеге тәу ел
ді лі гін зерт теу
Жұ мыс қа нұс қау лық:
1. Ток кө зі нен, кілт тен, шар ғы жә не реос тат тан тіз бек тей жалғанған тіз бек
жи наң дар. Кілт ті бе кі тің дер.
2. Маг нит тілшенің кө ме гі мен шар ғы ның по люс те рін анық таң дар.
3. Маг нит тіл ше ні шар ғы осі мен тіл ше Жер дің маг нит сы зық та ры бо йымен
ба ғыт тала бас та йтындай ара қа шық тық қа апа рың дар. Шар ғы ның маг нит
өрі сі нің тіл ше ге әсе рі өте аз.
4. Шар ғы ға өзекшені кір гі зің дер. Өзек шесі бар шар ғы ның маг нит тіл ше ге
әсе рін ба қы лаң дар. Қо ры тын ды жа саң дар.
2-тапсырма.
Электр маг нит әре ке ті нің шар ғы да ғы ток кү ші не тәу ел ді лі гін
зерт теу
Жұ мыс қа нұс қау лық:
1. Қа ғаз бе ті не те мір үгін ді ле рін се бің дер.
2. Үгін ді лер ге бір по лю сі мен электр маг нит ті жа қын да тың дар.
3. Реос тат кө ме гі мен шар ғы да ғы ток кү ші нің мә нін өз гер тің дер.
4. Ток кү ші нөл дік мән ге дей ін азай ған ке з де электр маг нит тің үгін ді лер ге
әсе рін ба қы лаң дар.
5. «Не ге өзекше ток жоқ бол ған кез де де үгін ді лер дің бір бө лі гін ұс тап тұ ра
ды?» деген сұ рақ қа қалай жау ап берер едіңдер?
6. Өзек шеден үгін ді лер ді ке ті ру дің кем де ген де үш әді сін ұсы ның дар. Ұсы
ныл ған әдіс тер дің ти ім ді лі гін тә жі ри бе де тек се рің дер.
7. Қо ры тын ды жа саң дар.
3-тап__өрі__өрі__сі__сі__нің_күш__нің_күш_Р'>3-тапсырма.__Шар_ғы_ның_маг_нит_өрі_сі_нің_күш_сы_зық_та_рын_жо_лақ_маг_нит__өрі_сі_нің_күш_сы_зық_та_ры_мен_са_лыс_ты_ру._А__3-тап'>3-тапсырма.
Шар ғы ның маг нит өрі сі нің күш сы зық та рын жо лақ маг нит
өрі сі нің күш сы зық та ры мен са лыс ты ру.
А
3-тап
3-тап
өрі
өрі
сі
сі
нің күш
нің күш
Р
ныл
ныл
ған әдіс
ған әдіс
Қо
Қо
ры
ры
тын
тын
3-тап
3-тап
сырма.
сырма.
нің күш
нің күш
М
рін ба
рін ба
е өзекше ток жоқ бол
е өзекше ток жоқ бол
ды?» дег
ды?» дег
ен сұ
ен сұ
рақ
рақ
ен сұ
ен сұ
ен сұ
Өзек
Өзек
ше
ше
ден үгін
ден үгін
ді
ді
ған әдіс
ған әдіс
тер
тер
тын
тын
ды жа
ды жа
А
е бір по
е бір по
ме
ме
А
гі
гі
мен шар
мен шар
нөл
нөл
дік
дік
мән
мән
г
г
е дей
е дей
рін ба
рін ба
қы
қы
лаң
лаң
дар.
дар.
е өзекше ток жоқ бол
е өзекше ток жоқ бол
рақ
рақ
қа қа
қа қа
Н
лық:
лық:
мір үгін
мір үгін
ді
ді
ле
ле
рін с
рін с
е бір по
е бір по
лю
лю
сі
сі
мен э
мен э
мен шар
мен шар
ғы
ғы
е дей
е дей
-
П
тын
тын
ды жа
ды жа
нит әре
нит әре
к
к
е
е
ті
ті
нің
нің
В
шық
шық
тық
тық
дер.
дер.
Өзек
Өзек
ше
ше
сі бар шар
сі бар шар
ды жа
ды жа
с
с
аң
аң
дар.
дар.
б
ат
ат
т
т
ан тіз
ан тіз
ның по
ның по
люс
люс
те
те
рін анық
рін анық
Жер
Жер
дің
дің
маг
маг
апа
апа
рың
рың
апа
апа
апа
Достарыңызбен бөлісу: