Оқу лық/ Н. А. Закирова, Р. Р. Аширов Ас та на: «Ар манПВ» бас па сы, 2018. 304 б
жүктеу/скачать 13,17 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- IІ Жы лу құ бы лыс та ры ның жа ну ар лар тіршілігін де гі рө лі
| П
I Өсім I Өсім дік дік жағдай жағдай лар лар Қор Қор ша ша ған ған кез кел кез кел г г ен де ен де на на л энер л энер В ына ына қа қа лу рет лу рет те те у қа у қа лай жү лай жү дік дік тер тер дің әр дің әр ға бей ға бей б бак бак те те бак бак бак рия рия дам дам ды к ды к е е ле ле жә жә не не жа жа ну ну ар ар лар лар дің дің ға ға лам лам бей бей ім ім а ге тең ыс ге тең ыс тық тық раның раның ау ау ыт ыт қуы қуы рия рия спо спо ра ра ла ла ле ле ді. ді. с ағзалар да бар. Кей ағзалар да бар. Кей дыр дыр лар лар суы суы ның ның тық тық бұ бұ лақ лақ қуы қуы п көптеген түр көптеген түр 15 15 °С °С ден 30 ден 30 не не ме ме с с е өте жо е өте жо ағзалар да бар. Кей ағзалар да бар. Кей а мен мен де де уі не уі не ры ры лу лу ына ына әке әке көптеген түр көптеген түр ле ле рі рі ден 30 ден 30 с лық лық ре ре жи жи мі мі әсер ете әсер ете ді, ді, уі не уі не ме ме с с ы мі мі Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 32 Қыс қа қа рай шөп тек тес өсім дік тер дің бү кіл жер бе тін де гі бө лі гі қу рап, жер ас тын да қар жа мыл ғы сы ар қа сын да су ық тан аман қа ла тын өсу бүр шік те рі ға на қа ла ды. Шөл дің ап тап ыс ты ғын да тек та мыр жүй есі үл кен ті ке нек өсім дік тер ға на өсе ала ды (22су рет). Как тус тар су тап шы жағдайда жә не ыс тық та өмір сү ру ге бей ім дел ген: олар дың жа пы рақ тары бол май ды, ал ді ңін ыл ғал дың бу ла нуы нан қа лың қа бат қор ғап тұ ра ды. IІ Жы лу құ бы лыс та ры ның жа ну ар лар тіршілігін де гі рө лі Жа ну ар лар дү ние сін де гі тө мен тем пе ра ту ра дан сақ та ну жол да ры өсім дік тер ді кі не ұқ сас, су ық өңір лер де тір ші лік ете тін жа ну ар лар өл ше мі жағынан кі ші рек бо лып ке ле ді. Мы са лы, ор та ен дік тер де гі қыз ғылт түл кі по ляр түл кі сіне қа ра ған да үл ке ні рек. По ляр түл кі сінің ор та ша сал ма ғы 3,5 кг, ал қы зыл түл кі нің сал ма ғы 6–10 кг ара лы ғын да бо ла ды. Тек сол түс тік аюла ры ның бел сен ді тір лік те рі нің ар қа сын да жыл бой ына те рі ас тын да ғы майы қа лың, те рі сі ты ғыз бо ла ды жә не өл ше мі бо й ын ша қо ңыр аю дан асып тү се ді. Көп те ген жа ну ар лар аяз ды күн де рі де не сі нің ау да нын кі ші рей ту ді жы лу рет теу әді сі ретінде қол да на ды. Дөң ге ле ніп бүк те ліп жа ту ар қы лы жа ну ар лар өз де не сі нің жы лу ын сақ тай ды (23су рет). Эво лю ция ба ры сын да су ық кли мат жағ да йында тір ші лік ете тін жа ну ар лар қор ша ған су ық ор та мен ағ за ның ара сын да ар найы жы лу оқ шау ла ғыш қа бат бо лып та бы ла тын ма мық, жүн , те рі ас тын да ғы май ға ие бола ды. Аяз ды күн дер де бұ тақ та отыр ған құс тар қау ыр сын да рын қом пай тып о ты ра ды, ма мық пен қау ыр сын ара сын да ғы ауа кө ле мін мо лай ту жы лу оқ шау лау ды арт ты ра ды (24су рет). Жер бетінде қыс мезгілінде ұй қыға кететін көп те ген жа ну ар лар бар, мысалы, аю лар, бор сық тар, жа нат тар, әр түр лі ке мір гіш тер. Олар ана би оз жағ дай ына ене ді: зат ал ма су ең төменгі деңгейге түседі, де не тем пе ра ту ра сы тө мен дей ді, сон да ағ за өте тө мен тем пе ра ту ра ны энер гия жо ға лт пайақ кө те ре ала тын қа біл ет ке ие бо ла ды. Қыс та ба лық тар дың бел сен ді лі гі азаяды: та мақ та ну то лы ғы мен тоқтайды не ме се бір ден азаяды, зат ал ма су ағ за да жи нақ тал ған энер ге ти ка лық ре су рс тың, бі рін ші ке зек те май қыр тыс та ры ның есе бі нен жүреді. 23-сурет. Дөң ге ле ніп жат қан түл кі өз де не сі нің жы лу ын сақ тай ды. 2 су рет. Қау ыр сын мен ма мық та ауа кө ле мін арт ты ру ар қы лы жы лу ды рет теу. жүктеу/скачать 13,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|