95
IV Төрт тактілі іштен жану қозғалтқышының жұмысы
Бен зин ді қоз ғалт қыш тар дың жұ мы сы мы на дай так ті лер ден құ рыл ған
құ
құ
цикл ден тұ ра ды:
тұ
тұ
енгізу, сы ғу, жұмыс жүрісі жә не шы ға ру (62су рет). Такт
поршеньнің бір жүрісінде орындалады.
ор шень жү рі сі
жү
жү
ци линд рде гі
ци
ци
пор
шен ьнің ең шет кі орын да ры
–
өлі
өө нүктелері ара сын да ғы қа шық тық.
рін ші
такт бас тал ған да ен гі зу кла па ны
кла
кла
ашы ла ды, пор шень тө мен тү сіп, жа нар май
қоспасын со рып ала ды (62, а) су рет).
Сы ғу так ті сі не 62, ә) су рет сәй кес ке ле ді. Ен гі зу кла па ны
кла
кла
жа бы ла ды, пор
шень жо ға ры қоз ға ла оты рып, жа нар май қос па сын сы ға ды. Сы ғыл ған кезде
қос па қы за ды. Пор шень өз қоз ға лы сы ның ең жо ға ры нүк те сі не
нүк
нүк
те ріл ген де,
элект род тар ара сын да ғы біл те де ұш қын пай да бо ла ды да, жа нар май жа на бас
тай ды.
Жа нар май қос па сы жан ған кез де тем пе ра ту
ра
ра сы 1600–1800 ºСге дей ін же те тін газ дар тү зі
ле ді. Олар пор шеньді тө мен ите ріп,
ите
ите
ме ха ни ка лық
жұ мыс ат қа ра ды
аа
(62, б) су рет). Газ дар кө
үл кей ген де сал қын дай ды, цилиндрдегі қы
тө мен дей ді. Үшін ші так ті нің со ңын да, пор шень
ең тө мен гі нүк те ге
нүк
нүк
түс кен кез де, шы ғар у кла па ны
кла
кла
ашы ла ды, жа нып біт кен жа нар май
с па сы ның
қал дық та ры
дыбыстұн шық тыр ғыш
қы лы
ат мос фе ра ға
аа
шы ға ры ла ды, осы лай ша төр тін ші
такт аяқ тала ды (62, в) су рет).
Қоз ғалт қыш тың төрт
ак ті сі нің ішін де
үшін ші такт қа на жұ мыс ат қа ра ды, сол үшін
үшін ші так ті ні
жұ мыс тық
жұ
жұ
жү ріс
жү
жү
деп атай ды.
Қоз ғалт қыш тың пор ше ні қал ған так ті ке зін де
сермердің ки не ти ка лық энер гия сы ның ар қа
сын да қоз ға ла ды. Бір ци ли нд рлі қоз ғалт қыш
тар ды не гі зі нен мо то ци кл дер ге ор на та ды.
Ав то көліктерде
4, 6 не ме се 8 ци ли ндр лі
қоз ғалт қыш тар
на ты ла ды.
12ци линдр лі
жә не 16ци ли нд рлі қоз ғалт қыш тар да бар. Ци
ли ндр лер дің
шеньде рі нің бар лы ғы бір иін ді
білікке
л ған ған, олар дың әр қай сы сы төрт
так ті лі цикл бой ын ша өз бе ті мен жұ мыс ат қа
ра ды. Пор шень дер дің цик лі бірбі рі не
бірбі
бірбі
қа тыс ты
қа
қа
бір
жыл жып оты ра ды, сон дық тан
бар лық пор шень дер дің бір лес кен жұ мы сы
токөліктің бір қа лып ты жү рі сін
жү
жү
қам та ма сыз
(63су рет).
(63су рет).
а)
ә)
б)
в)
62-сурет.
ш тен жа ну
қоз ғалт қы шын да ғы
төрт такт а) енгізу ә) сығу
б) жұмыс жүрісі в) шығару
АА
бар
бар
лық
лық
ав
ав
токөліктің
токөліктің
ете
ете
ді
ді
(63су рет).
(63су рет).
(63су рет).
(63су рет).
Р
ак ті лі
ак ті лі
ра
ра
ды.
ды.
Пор
Пор
шень дер дің
шень дер дің
бір
бір
т
т
ак ті ге
ак ті ге
бар
бар
лық
лық
пор
пор
токөліктің
токөліктің
М
ғалт қыш тар
ғалт қыш тар
16ци
16ци
ли нд рлі
ли нд рлі
и ндр лер дің
и ндр лер дің
пор
пор
шеньде рі нің
шеньде рі нің
білікк
білікк
е
е
жа
жа
л ған ған,
л ған ған,
цикл
цикл
бой
бой
шень дер дің
шень дер дің
А
ға ла ды.
ға ла ды.
гі зі нен
гі зі нен
мо
мо
то ци кл дер ге
то ци кл дер ге
в то көліктерде
в то көліктерде
кө
кө
бі не се
бі не се
4,
4,
ғалт қыш тар
ғалт қыш тар
ор
ор
на ты ла ды.
на ты ла ды.
ли нд рлі
ли нд рлі
қоз
қоз
шеньде рі нің
шеньде рі нің
Н
мыс тық
мыс тық
пор
пор
ше ні
ше ні
қа
қа
не ти ка лық
не ти ка лық
энер
энер
гия сы ның
гия сы ның
Бір
Бір
ци ли нд рлі
ци ли нд рлі
то ци кл дер ге
то ци кл дер ге
-
жү
жү
ріс
ріс
жү
жү
жү
жү
л ған
л ған
П
сы лай ша
сы лай ша
су рет).
су рет).
т
т
ак ті сі нің
ак ті сі нің
т қа ра ды,
т қа ра ды,
ріс
ріс
деп
деп
В
ғар у
ғар у
кла
кла
нар май
нар май
қо
қо
с па сы ның
с па сы ның
шық тыр ғыш
шық тыр ғыш
ар
ар
қы лы
қы лы
сы лай ша
сы лай ша
төр
төр
тін ші
тін ші
Достарыңызбен бөлісу: