Оқу құралы жоғары оқу орындарының қазақ тілін үйренуші студенттеріне арналған. Тілдік материалдарды беруде тіл үйренушілердің жалпы білім беретін мектептен қазақ тілін үйреніп келгені ескерілген

Қайыржан Нұрғожаұлы Бекхожин

1949 жылы Қ.Бекхожин “Дала уалаяты газеті” тақырыбына кандидаттық диссертация қорғады.

“Қазақ баспасөзінің даму жолдары” деген монографиялық кітабы 1964 жылы жарық көрген. Бұл қазақ баспасөзінің 70 жылдық тарихына арналған тұңғыш көлемді де құнды еңбек болатын.

Еңбектің алғашқы тарауында қазақ тілінде алғаш шығарылған “Түркістан уалаятының газеті” мен “Дала уалаятының газеті” туралы тұңғыш батыл пікір айтып, бұл басылымдардың прогрессивтік жақтарына баға берген.

Кітаптың екінші бөлімі “Қазақ совет баспасөзі” – деп аталады. Онда алашордашылардың ресми газеті болып саналған “Қазақ” газеті тарихына қатысты мәліметтерге талдау жасалынады.

Қ.Н.Бекқожин “Айқап” журналын зерттеуде көп еңбек сіңірген ғалым.

Өкінішке орай Қ.Бекхожиннің “Қазақ баспасөзі тарихының очеркі” деп аталатын екінші бір монографиялық еңбегі өзі қайтыс болып кеткеннен кейін 1981 жылы “Мектеп” баспасынан 13 баспа табаң көлемінде толықтырылып, өңделіп қайта басылып шықты. Онда Ұлы Отан соғысы жылдарында қазақ тіліндегі майдандық газеттер және қазақ баспасөзінің жеңіске қосқан өзіндік үлесі туралы жан-жақты мәліметтре береді.

Қ.Бекхожин бүкіл өмірін қазақ баспасөзінің тарихын зерттеуге жұмсаған азамат. Қайыржан Бекхожиннің жеке басын, оның адамгершілік, кісілік келбетін білетін замандастары ғалымының халқы үшін адал қызмет кеткенін жақсы біледі.

Қайыржан Нұрғожаұлы Бекхожин – қазақ баспасөзінің шежіре беттерінен ерекше орын алатын тұлға. Ғалымның сонау 30-жылдардағы журналистік мұрасы мен 40-жылдары С.М.Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика бөлімінің іргетасын қаласқан жылдардағы еңбек жолы, қаламынан туған публицистикалық зерттеулері бүгінгі төл баспасөзіміздің өз алдына ғылым болып қалыптасуына үлкен әсерін тигізді.

Тапсырмалар:

1. Мәтіннен алған жаңа ақпаратыңыз болса, баяндаңыз.

2. Мәтіндегі журналистика саласына қатысты терминдерді атаңыз.

3. Мәтінге төмендегі мәліметтерді қосып, әңгімелеңіз.

а) Қайыржан Бекхожиннің шығармашылық өмір жолы ұлттық журналистика

тарихының дамуымен тығыз байланыста дамыды.

ә) Ол біріншіден, қазақ баспасөзі тарихының зерттелуін жоғары деңгейге көтерді, екіншіден, қазақ баспасөзінің бір ғасырлық шежіресін жасауға қатысқан ғалым. Үшіншіден, қазақ журналистикасының теориясы мен тәжірибесін жетілдіруге де өз үлесін қосты.

б) 1991 жылы Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін жеке меншік және тәуелсіз басылымдар жарық көрді. А.Байтұрсыновтың редакторлығымен 1913 жылы жарық көрген "Қазақ" газетіне рухтас "Қазақ үні" (1994) жеке меншік газеті шыға бастады.

в) Тәуелсіз мерзімді баспасөз қатарын "Түркістан" (1994), "Заман-Қазақстан" (1995), "Қазақ елі" (1995) сияқты жаңа газеттер толықтырды.