1. Зейін қойып тыңдаушылар (внимательные слушатели) - әңгіме барысында атмасфераны жағымды қалыпқа келтіріп, сөйлеп жатқан адамды белсенділікке тартады.
2. Енжар тыңдаушылар (пассивные слушатели) - әңгімелесуші адамды апатияға дейін жеткізіп, сөз белсенділігінен айырады.
3. Қатыгез тыңдаушылар (агрессивные слушатели) - әңгімелесуші адамда жағымсыз эмоция тудырады.
Сонымен жоғарыда көрсетілгендей зейін қойып тыңдаушылар – бұл жағымды тыңдаушылардың типтері, ал енжар, қатыгез тыңдаушылар жағымсыз тыңдаушылардың типтері болып табылады.
Жалпы ақпаратты тыңдаушылардың тұлғалық қасиетіне, психологиялық және жастық ерекшеліктерніе, қоршаған ортаны қабылдау ерекшеліктеріне қарай беру қажет. Ал осылардың барлығы тыңдаушылардың ақпаратты қабылдау кезінде аса маңызды болады.
Қоршаған ортаны (оқытушыны, әңгіелесушіні), қабылдау кезінде адамдар 3 типке бөлінеді, атап айтқанда :
1) аудиалдар (бұлар барлығына құлағын түретіндер)
2) визуалдар (бұлар айналаны бірінші кезекте көзбен қабылдап алады)
3) кинэстэтиктер (мұндай типтегілер ең алдымен өздерін ыңғайлы орнықтыруынан бастайды)
Мысалы: орындықты алатын болсақ 1) аудиалдар – орындықтың сақырлаған дабасына қарай құлақтарын түріп отырады;
2) визуалдар – орындыққа отырар бұрын жақсылап орындыққа қарап алады, отырады да тағы тұрып қарайды;
3) кинэстэтиктер – бұлар орындықтың ыңғайлы, жайлы жерін іздеп, тауып барып отырады, өз ыңғайын таппағанша тынышталмайды;
Адамды (тыңдаушыны) қалыпты жағдайға келтіру әдісі:
Көндіру – (тапсырманы орындауға көндіру)
Мадақтау – (орындаған тапсырмаға қарай мақтау)
Жазалау – (тапсырманы толық немесе мүлде орындамайтын болса жазалау);
- жаңа тақырыпты бекіту
- үйге тапсырма беру төмендегі әдебиеттерге сүйене отырып мінездің жағымды жағымсыз жақтарын және темпераментпен ерекшеліктерін кесте түрінде жасау, тақырып бойынша қарастырылған сұрақтарды қосымша оқып келу.
