Бақылау сүрақтары 1. Топыраңты мөденилендіру үш ін ңандай агро-
техникалың жүмыстар атңарылады?
2. Ж ерді терең айдаудың маңызы. Ж ерді айдаудың
мерзімі мен тереңдігі.
3. Минералды жөне органикалың тыңайтңыш тарды
енгізудің маңызы мен мөлшері.
102
3.8. Учаскелерді бөлу I
У ч аск ел ер д і бөлу ж ем іс к ө ш е т т е р ін ің о ты р ғы зу
оры н дары н а н ы ң т а у ү ш ін ж ү р г із іл е д і. Б ү л ж үм ы с
кварталдағы ағаш тардың түзулігін, әсіресе қатарлардың
түзу болуын ңамтамасыз етуі тиіс. Учаскелер ңолмен де,
механизмы ен де бөлінеді.
Қолліен ш ағын учаскелер мен беткейлерді бөлу керек.
Учаскелерді ңолмен бөлуге кіріскенде, ең алдымен квар-
талдар ш екарасы мен қатараралы ңтар ені ж әне ағаш тар
ар асы н ы ң қ а ш ы қ т ы ғ ы н а сай қ а з ы ң т а р қ а ғ ы л а д ы .
Учаскені бөлу екі тәсілмен атңарылады: белгілеу жөне
нысаналау.
Белгілеу тәсілі анағүрлым қарапайы м да тиімді. Ол
тегіс учаскелерде қолданылады. Бүл ж ағдайда капрон
жіппен немесе сыммен қатараралы ң ңаш ы қты ғы на сай
квартал ені белгіленеді. Ж іп немесе сым кварталдың үзын
ж ағы ндағы ш екар аға қагы л ган қ азы ң тар аралы ғы на
тар ты л ад ы д а, ағаш о ты р гы зы л аты н оры н ға қ азы ң
ңагы лады .
Н ы саналы төсілмен ж ер бедері күрделі, тегіс емес
учаскелер бөлінеді. Нысаналы бөлу кезінде екі жүмысшы
бақылау орнында түрып нысаналайды, ал үш інш ісі екі
сы зы қ ты ң қ и ы л ы сы н д а қ а з ы қ ң агад ы . Т аулы ж өне
төбелі ж ерлерде ағаш қ ата р л ар ы беткейге көлденең
тартылады. Егер беткей бір ж ағы на ғана еңіс, көлденең
ж ақтары бір-бірімен ж ары са ж ататы н, ал бүрышы 15-
20 градустан аспайты н болса, ағаш тар түзу ңатарлы
етіп о т ы р ғы зы л а д ы . Ж ер бедері ой д ы м -ой д ы м , бір
к в а р т а л д ы ң ө зін д е э к с п о зи ц и я н ы ө згер тетін т ү р л і
т ік т ік т е г і е ң іс т е р к е зд е с е т ін болса, ағаш н ү с қ а л ы
ж үйем ен оты рғы зы лады , яғн и ағаш оты рғы зы латы н
ңатарлар еңістігі 0,003-0,005 ш амасындағы көлденең
ж ақтары н қуалай созылады. Мүндай учаскелерді бөлу
үш ін геодезия л ы қ аспаптар керек.
М е х а н и з м м е н б ө лу К Р Н -4 ,2 ти п ті ку л ьти вато р -
мен атқары л ад ы . Ол үш ін өрбір 50 м сайын бақы лау
сы зы ғы на белгілер қойылады. Ол белгілер кварталды ң
103
қы сқа ж ағы на параллель болуы тиіс. Культиватордың
рамасына оның ортасына салы сты рмалы түрде симме-
■
триялы , бір-бірінен қаш ы ңты ғы қатардағы ағаш аралы қ
қаш ы қты ғы на тең екі тетік ңондырылады.