Оқулық. 2-басылым. Астана: ф олиант, 2013



Pdf көрінісі
бет41/85
Дата07.01.2022
өлшемі17,71 Mb.
#18556
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   85
Баңылау сүрақтары
1.Ж ер бедеріне байланысты кварталдардың мөлшерін, 
пішінін  жөне  орналасуын  анықтау.
2. Жолдар  торабының  ңүрамына  кіретін  жолдар  және 
олардың  ені  мен  баң  аумағында  орналасуы.
3. Желден  ңорғау  алңабының  конструкциялары.
4.  Желден  ңорғау  алңабында  қандай  ағаштар  мен 
бүталар  өсіріледі?
3.7. Бақ отырғызар алдында топыраңты дайындау
Б а қ   о ты р ғы зар   ал д ы н д а  то п ы р аң ты   өңдеу  ж ем іс 
ө сім д ік тер ін ің   там ы р л ар ы   көп   о р н ал асқ ан   то п ы р ақ  
а й м а ғ ы н д а   т о п ы р а ң т ы ң   ф и з и к а л ы қ - х и м и я л ы ң  
қасиеттерін ж ақсартады  және қоректік заттардың қорын 
ж инақтайды . Бақтарды ң барлың типтері үш ін кез келген 
топы рақта ең ж ақсы  алғы  даңы л -  көпж ы лды ң шөптер. 
Ж ем іс  а ға ш т а р ы   ж а қ с ы   өседі  ж ә н е   е р т е р е к   т о л ы қ  
жеміс салу кезеңіне жетеді. Қ азаңстанны ң оңтүстігінде 
негізінен ж оңы ш ңа себіледі. Арамш өнтер басып кеткен 
учаскелерде ең ж ақсы  алғы  дақы лды ң орнына  қара  пар 
ңолданылады.
Топы рақт ы  м әденилендіру
Топыраңты ж аппай мәденилендіруге ж ерді терең ай- 
дау жөне ты ңайтқы ш тар енгізу ж атады .
Ж ерді терең айдау топыраңтың ылғал сыйым ды л ығын 
артты рады   ж әне  ауа  реж им ін  ж ақсартады ,  топы раңта
100


өмір  сүретін  зиянкестерді  қүртуға  жөне  арамшөптерді 
жоюга септігін тигізеді.
Топырақ  3-4  ж ы л  іш інде  бір  рет  мөденилендірілсе, 
нөтижесі  ж ақсы   болады.  Учаске  өбден  тегістелген  соң 
ж ы рты лады ,  сөйтіп  көпж ы лды ң  шөп  (ж оңы ш қа  жөне 
астық түқымдас шөптермен аралас егіс) егіледі.
2-3 ж ы л пайдаланған соң шөп егістігі шілдеде (екінші 
орымнан кейін) 30-35 см тереңдікте жыртылып, плантаж- 
ды айдалымға дейін таза парда үсталады.
Топырақты бүлай көпж ы лды қ мәденилендіруге мүм- 
кіндік болмаса, онда баң отырғызылуға бөлінген учаске 
бір  м аусы м ны ң  іш ін де  д ай ы н д алад ы .  Б үл  ж ағд ай д а 
учаскеге  осы  ай м аң қа үсы ны лған  сидерат  даңылдары 
егіледі.  О ларды ң  гүлдеу  к е зе ң ін ің   басы нда  ж ер  ай- 
далы п,  ж азд ы ң   екін ш і  ж арты сы нда  жөне  күзде  ңара 
парда үсталады.  Қ аж ет болса,  учаскеге көкөніс,  баңша 
д аң ы л д ар ы ,  қ а н т   ң ы зы л ш а с ы ,  б ір ж ы л д ы қ   бүрш аң 
түқы мдас  даңы лдар  егіледі.  Б ірақ  тыңайтңыш тар  осы 
даңылдар  үш ін  белгіленген  мөлшермен ғана енгізіледі. 
Сүйекті жемістілер отырғызылатын учаскеде ңараңүмық 
түңымдасына ж ататы н өсімдіктер өсіруге болмай ды .
Ж ем іс  даңы лдары ны ң  негізгі  тамы ры   80-100  см-ге 
дейінгі  тереңдікте  ж атады .  Егер  топырақ  пен  топырақ 
асты м үм кіндік берсе,  учаске 50-60 см тереңдікте ж ы р­
тылады. Ол үш ін ППН-40 маркалы  соқаны  ДТ-75, Т-75 
тр ак то р л ар ы н а  тір к еп   ң олдан ады .  А уы р  топыраңты 
ж ы ртуға  ППУ-50А  күш ейтілген  плантаж ды   соңа  п ай ­
даланылады .
Сортаң учаскелер ш айы лады . Топырақ отырып үлгеру 
үш ін бақ отырғызуга бірнеше ай қалғанда учаске терең 
айдалады .  Б аң   көктем де  оты рғы зы латы н  болса,  ж ер 
күзде,  ал  күзде  оты рғы зы лса  ж азды ң   бірінш і  ж арты ­
сында айдалады.
Т ы ңа й т қы ш т а р  енгізу
Б ақ бір орында ондаған ж ылдар бойы өседі. Сондыңтан 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   85




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет