Оқулық Алматы : «Нұр пресс»

- 
тараптар
міндеттері
анық
көрсетіліп
, 
тəрбиеші
мен
тəрбиеленуші
арасында
жасалған
келісім
-
шарт
(
контракт
); 
- 
тəрбиешілер
жəне
ата
-
аналар
ортасында
келісіммен
түзілген
жеке
өзіндік
жетілу
бағдарламасы
(
өзіндік
тəрбие
мазмұны
); 
- 
жеке
қызығушылықты
арттыру
үшін
оқушылар
қалаулары
бойынша
түзілген
төлемді
оқу
-
тəрбие
топтары
; 
- 
құқық
бұзуға
бейімді
балалармен
тəрбие
– 
сақтандыру
жұмыстарын
алып
баруға
арналған
«
тəрбиешілік
топтары
»; 
- 
ең
соңғы
техникалық
құралдар
жəне
электронды
– 
есептеу
машиналары
жəрдемімен
тəрбиеленушілердің
мінез
-
құлығын
, 
əлеуметтік
дамуын
үздіксіз
бақылауға
алу
, 
яғни
мониторинг
жүргізу
; 
- 
техникалық
құралдармен
жинақталған
сандық
жəне
сапалық
көрсеткіштер
нəтижесі
негізінде
тəрбиеленушінің
жеке
-
дара
даму
бағытын
анықтап
, 
тұлғаның
қажетті
қасиет
-
сапаларын
алдын
ала
жоспарланған
арнада
тəрбиелеудің
«
сценариін
» 
түзу
; 
- 
ұдайы
өткізіліп
тұратын
ойын
, 
жарыс
, 
курстарға
байланысты
əрбір
оқушының
тəрбиелік
, 
əлеуметтік
кемел
, 
азаматтық
дəрежесін
анықтау
үшін
ұйымдастырылатыны
тест
-
байқаулар
; 
- 
тəртіп
бұзушыларды
жазалау
мақсатында
қолданылатын
айыппұл
төлету
, 
құқықтары
мен
еркіндігінен
айыру
, 
əлеуметтік
-
қоғамдық
басымдықтарын
(
привилегии
) 
алып
тастау
жəне
т
.
б
. 
секілді
шараларды
пайдалану
. 
Бұл
əдіс
, 
əзірше
еліміз
мектептерінде
кең
өріс
ала
алмай
отыр
. 
Дегенмен
, 
тұрмысымызға
қарқындай
еніп
жатқан
əлеуметтік
жəне
экономикалық
өзгерістер
уақыт
оздырмай
, 
тəрбие
процесінің
маңызды
шарттарының
бірі
ретінде
субъектив
-
прагматикалық
əдістің
алғы
шепке
шығуы
– 
заңды
күтілетін
құбылыс
. 
 
 
15.5. 
Педагогикалық
 
қолдау
, 
оның
 
мəні
 
жəне
 
ұйымдастыру
 
жолдары
Тəрбие
процесінің
нəтижелілігі
көбіне
оған
болған
педагогикалық
қолдаудың
дұрыс
ұйымдастырылуына
тəуелді
. 
Мұндай
қолдау
бүгінгі
таңда
төмендегідей
қарастырылады
:
- 
нақты
адамға
оның
денсаулығы
мен
психикалық
қалпына
, 
оқуына
, 
тұрмыстық
əрі
кəсіби
бой
тіктеуіне
кедергілердің
алдын
алу
жəне
нақты
іс
-
əрекеттік
көмек
көрсету
; 
- 
адамның
жеке
басы
ерекшеліктерінің
орнығу
процесін
қамтамасыз
етуге
бағытталған
педагогикалық
қызметтер
;
 
- 
ауытқуға
бейім
қылық
-
əрекет
қиыншылықтарын
жеңуге
бағытталған
ықпалдасты
əрекеттердің
ерекше
түрі
;
 

- 
келеңсіз
мінез
əрекеттеріне
бейім
жас
өспірімге
нақты
жекеленген
жəрдем
беру
;
 
- 
баланы
басшылықты
жетекке
алу
;
 
- 
тəлім
-
тəрбие
мекемесінің
педагогикалық
қолдау
проблемасын
өзінің
өмірлік
принципіне
айналдыруы
;
 
- 
балалардың
өзін
-
өзі
тану
шартына
айналып
, 
оқу
мен
тəрбие
шеңберін
үйлестіруге
бағытталған
мұғалім
мен
оқушы
ықпалдастығын
күшейте
түсу
.
 
Педагогикалық
қолдау
– 
бұл
: 
а
) 
тəрбиеленуші
сенімінен
шығу
; 
б
) 
көбіне
педагогикалық
қолдау
қажеттігін
өзі
сезбейді
, 
бірақ
оған
мұқтаж
болған
тəрбиеленушілерге
қол
ұшы
жəрдемін
беріп
, 
қолдап
-
қуаттау
. 
Педагогикалық
қолдау
мəні
: 
жайма
-
шуақ
психологиялық
жағдай
жасау
; 
тұлғаның
өз
бойындағы
мүмкіндіктерін
өзінше
іске
асыруына
шарт
-
жағдайлар
түзу
; 
өз
қадір
-
қасиеті
мен
ар
-
намысын
сақтап
қалуға
жəне
ұтымды
нəтижеге
жету
жолындағы
кедергілерді
бірлікті
жеңіп
бару
; «
жəрдем
бер
» 
деп
алақанын
ашық
жайып
отырғанға
ғана
емес
, 
достық
ықылас
-
ниетке
мұқтаж
болғанның
бəріне
көмек
көрсету
; 
əрқандай
тəрбиешінің
өмірдегі
өз
орнын
табуға
құштарлық
білдірген
тəрбиеленуші
проблемаларын
өз
назарында
ұстай
білуі
; 
тəрбиешінің
кəсіби
деңгейінің
жоғары
болуы
. 
Педагогикалық
қолдаудың
көрініс
формалары
– 
жылы
лебіз
; 
құлақ
сала
білу
, 
қажет
болса
– 
кеңес
беру
; 
тəрбиеленушіге
сенім
; 
оның
құқығын
қорғау
; 
тəрбиешінің
балаға
болған
қамқорлық
қатынасы
; 
шəкірттің
қандай
да
табысын
көре
танып
, 
оған
ұнамды
баға
беруден
жалықпау
жəне
т
.
б
. 
Педагогикалық
қолдау
1) 
тəрбиеленушілердің
баршасына
бағытталып
, 
оларға
деген
қамқорлық
пен
сенім
қатынасында
көрінумен
өзара
сыйластық
, 
түсіністік
, 
қызметтестік
көңіл
-
күй
жағдайын
түзуге
көмегін
тигізеді
; 2) 
жеке
тұлғаға
бағытталып
, 
оның
дамуына
, 
білім
игеруіне
, 
тəрбиелілігіне
, 
өз
басы
проблемаларын
шешуге
жəрдем
көрсетіп
, 
азаматтың
өзгерістерін
диагностикалап
баруға
мүмкіндік
береді
.
Жеке
тұлғаға
арналған
педагогикалық
қолдаудың
мазмұны
– 
адамды
алда
көздеген
нəтижелерден
алшақтататын
кедергілерді
жеңу
жолдарын
қамтиды
. 
Мұндай
кедергілердің
түрі
:
- 
субъектив
(
тұлғалық
) «
Мен
» - 
кедергілер
: 
өз
бетінше
дербес
шешім
қабылдауға
қажет
ақпараттың
болмауы
(
ақпарат
толықса
, 
кедергі
сол
бойда
жойылады
); 
адамның
қосымша
еңбектенуінің
қажеттігі
(
қол
ұшы
жəрдем
беріп
, 
ынтасын
көтеру
); 
тұлғаны
күйзеліске
келтіретін
кемшіліктер
(
тəн
-
денелік
, 
психикалық
, 
арақатынастық
); 
білім
жəне
тəжірибе
жетіспеуі
; 

- 
объектив
(
əлеуметтік
) «
Олар
» - 
кедергілер
: (
əлеуметтік
орта
– 
мұғалімдер
, 
əкімшілік
, 
дос
-
жарандар
, 
құрбы
-
қатарлар
, 
отбасы
жəне
басқалар
). 
- 
материалдық
кедергілер
(
отбасының
қаржылық
жағдайы
жəне
т
.
б
.). 
 
15.6. 
Тəрбие
 
əдістерін
 
таңдау
 
Тəрбие
əдістерін
таңдау
– 
күрделі
проблемалардың
бірі
. 
Тəрбиешінің
кəсіби
қызметтерін
орындау
барысындағы
тəрбие
əдістерін
таңдауы
əрі
оларды
пайдалануы
көптеген
қалыптасқан
шарттар
мен
мүмкіндіктерге
тəуелді
. 
Мұндай
шарттар
түрі
: 
ниеттелген
тəрбие
мақсаттары
мен
міндеттері
; 
тəрбиеленушілердің
жас
жəне
даралық
ерекшеліктері
; 
тəрбие
мезеті
; 
шəкірттердің
қызығулары
мен
қажеттері
; 
оларды
қоршаған
əлеуметтік
жағдайлар
; 
тəрбиеленуші
қатысқан
топтың
қалыптасу
деңгейі
; 
күтілген
нəтижелер
; 
тəрбиешінің
өз
басы
мүмкіндіктері
. 
Тəрбие
əдісін
таңдау
негізінде
тəрбиеші
мен
тəрбиеленуші
арасындағы
гуманистік
қатынас
болуы
шарт
. 
Қолданылатын
əдістердің
тиімділігі
келесі
жағдайларға
байланысты
: 
таңдалған
əдістің
шынайы
əрі
нақты
шарттарға
сəйкестенуі
; 
əдісті
қолдану
мезетіндегі
тəрбиеленушілердің
психологиялық
қалпын
кəсіби
көрегендікпен
сезе
білу
; 
əрқилы
тəрбие
əдістерін
өзара
үйлестіре
пайдалану
; 
таңдалған
əдісті
тəрбие
шараларымен
толықтыра
түсу
; 
əрбір
əдісті
қисынды
нəтижеге
жеткенше
орынды
пайдалану
. 
Тəрбие
əдісін
таңдай
отырып
, 
тəрбиеші
əрбір
тəрбиеленушіге
өз
жасампаздық
іскерлігін
жүзеге
асыруға
, 
даралық
шығармашылығын
танытуға
, 
табыс
көздерін
іздестіре
білуге
, 
нəтижелерді
болжастыруға
, 
көзделген
мақсатты
іске
асыруға
толық
мүмкіндік
беретіндерін
пайдалануға
ұмтылуы
қажет
. 

жүктеу/скачать 1,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: