Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж



Pdf көрінісі
бет140/525
Дата09.02.2022
өлшемі1,31 Mb.
#25118
түріОқулық
1   ...   136   137   138   139   140   141   142   143   ...   525
Байланысты:
dogalov-makroekonomika

m

t

 = ∆Y / ∆T = −MPC / 1 – MPC,

жəне, бұл салықтардың бір бірлікке өзгеруі кезінде табыстың 

бірнеше есеге өзгеруін немесе салықтардың өзгеруі есебінен 

туын даған ұлттық өндіріс көлемі өзгеруінің салықтардың өзге-

руіне қатынасын көрсетеді. 

Ал жиынтық табыстың өзгеруін мына формуладан көре ала-

мыз:

∆Y = −∆Т×МРС / 1 – MPC.

Экономиканы жандандыру үшін, мемлекет салықтарды қыс-

қартуы қажет, ал кері жағдайда, экономиканың қызып кетуінен 

сақтану үшін, салықтарды жоғарылатуы қажет. Салық мультип-

ликаторының жұмыс істеу механизмі 5.3-суретте көрсетілген.

5.3-сурет.  Салықтар қысқаруының өнім көлеміне əсері

Егер үкімет мемлекеттік шығындарды арттыру кезінде бюд-

жеттің баланстылығын сақтауға ұмтылса жəне ол үшін салықтық 

түсімдер мөлшерін ұлғайтса, яғни мемлекеттік шығындар мен 

салықтық түсімдер шамасы бір бағытта өзгерсе, онда баланс-

танған бюджет мультипликаторының əсері орын алады. Бұл 




120

мультипликатордың іске қосылуының мəні мынада: мемлекеттік 

шығындар мен салықтардың белгілі бір уақытта бірдей шамаға 

(∆G = ∆T) өсуі кезінде, өндірістің тепе-теңдік көлемі де дəл сол 

шамаға артады, ∆Y = ∆G = ∆T. 

Айталық, үкімет қосымша мемлекеттік шығындарды жабу 

үшін салық саясатын қатаңдатып, салық мөлшерлемелерін кө-

тер ді. Сөйтіп, осы шараларды іске асырудың нəтижесінде мем-

лекеттік шығындар да, салықтық түсімдер де 100 мың теңгеге өсті 

делік. Тұтынуға шекті бейімділік 0,8-ге тең. Енді бұл жерде үкімет-

тің жүргізген шараларының салдарынан туындаған өндірістің 

тепе-теңдік көлемінің өзгеру шамасын анықтау қажет. Ол үшін 

мемлекеттік шығындар мен салық мультипликаторларының 

мəндерін анықтаймыз:

m

g

 = ∆Y / ∆ G = 1 / 1 – MPC = 1 / MPS = 1/ 0,2 = 5,



m

t

 = ∆Y / ∆T = −MPC / 1 – MPC= – 0,8 / 0,2 = –4.



Бұл жағдайда мемлекеттік шығындар есебінен болған Y-дің 

өсімі мынаны құрады: 





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   136   137   138   139   140   141   142   143   ...   525




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет