Толық ылғалсыйымдылық – топырақтың толық сумен
қанығуы.
Топырақ провинциясы – топырақ жəне оның түзілу
ерекшеліктеріне байланысты топырақ зонасының бір бөлігі.
403
Өтпелі топырақтар – шайылған жəне жер бетіне төселген
топырақтар.
Үлкен геологиялық айналым – құрлық жер мен мұхит арасын-
да жүретін химиялық элементтер жолы.
Шабындық – жаз бойы өсіп толысатын, көбнесе орташа
ылғалдыққа бейімді шөптекті өсімдіктер тобы биогеоценозы.
Шөгінді – өзен суына ілесіп келген минаралдық жəне органикалық
түйірлі заттар.
Шурф – құрғақ жерде топырақты зерттеу үшін қазылатын тік
шұңқыр.
Фаза – топырақты құрайтын бөліктер.
Фиксация – топырақтың катиондарды қайта алмастырмай
сіңіруі.
Фосфорлы тыңайтқыш – өсімдіктерді қоректі фосформен
қамтамасыз ету үшін топыраққа шашылатын органикалық заттар.
Экономикалық эрозия – ғылыми негізсіз жер байлығын тиімсіз
пайдалану нəтижесінде топырақтың бүлінуі.
404
Белгілер мен қысқартулар
Берілген оқулықта кейбір белгілер мен қысқартулар бар:
% – пайыз
0
С – градус цельсий
М
3
– метр куб
М – метр
кВт – киловатт
кПа – килопаскаль
т – тонна
ТМД – Тəуелсіз мемлекеттер достығы
(ТК) – транспирация коэффициентi
(ЖСП) – жалпы су пайдалану
(СПК) – су пайдалану коэффициентi
(ТС) – тұрақты солу ылғалдығы
(КБҮ) – капиллярлық байланыстың үзiлу ылғалдылығы
(ЕТС) – ең төменгi ылғал сыйымдылығы
ТМ-3 – максималды термометр
ТРЭ – Топырақтағы радиоактивтік элемент
мин – минут
сағ – сағат
мг – миллиграм
кг – килограмм
г/см
3
– грамм сантиметр куб
град – градус
м/с – метр секунд
лк – электр қуаты
В – ватт
атм – атмосфера
Гкал – гегакалория
мПа – мегапаскапаль
ШМК – шекті мүмкіндік ластануы
т.б. – тағы басқа
| 
