Оқулық Алматы, 2014 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Оқулық»

413
қысымды сораптар арқылы су айдау қысымына дейін сығылады және таратушы 
коллектор арқылы айдау ұңғымаларына түседі. 
Газ тамшылы сұйықтан сепарациядан кейін С-1 арқылы энергетикалық мо-
дульге барады. Пайдаланылмаған газ факелді сепаратор (ФС) арқылы факелге та-
сталады. 
Қалған үдерістер ЛСП-Ю үдерісі сияқты орындалады.
Принципиалды схема 
16.4 б-суретінде
көрсетілген.
16.4 а-сурет. ЛСП-С технологиялық сызбасы
R1……R3 – коррозия ингибиторлары R4 – бактери-
цидтер ерітіндісі R5 – деэмульгатор
16.4 б-сурет. ЛСП-Ю технологиялық сызбасы

414
Суасты мұнай желісі арқылы БС-ға түсетін мұнай эмульсиясы (сулануы 5 
немесе 20% дейін) cоңғы сепарционды қондырғы (КСУ) арқылы өтеді, мұнда 
нөлдік қысымды газдың сепарациясы өтеді. Содан соң РВС жинау резервуарына 
келіп, Т-1 жылуалмастырғышы арқылы Н-1 сораптарымен айдалады және 
П-1 пешінде 60-80
0
C дейін қыздырылады. Мұнай О-1 динамикасының 
тұрағында және электротұзсыздандыру қондырғысында (ЭЛОУ) су мен тұздан 
арылады (0,5% су және 5мг/л тұзға шейін), T-1 де 20
0
C дейін суытылады және 
тауарлы резервуарлар (ПТР) паркіне келіп түседі, бұл жерден Н-2 сораптары 
көмегімен тауарлы мұнайды есептеу пункті арқылы магистралды мұнай 
желілері жүктемесіне айдалуы немесе суасты құбыржелісі арқылы мұнайды 
тасымалдау және экспорттау мақсатында кен орнына тікелей айдалады. 
Электротұзсыздандыру (ЭЛОУ) қондырғысына дейін мұнай араластырғышта 
тұщы сумен араластырылады. Тауарлы мұнайдың бір бөлігі автоматтандырылған 
аз габаритті блокты кешенді қондырғыға бағытталады. Демек, есептеулер 
көрсеткендей, электрэнергия тудыруға газ жеткіліксіз болып, өндірілген 
мұнайдың екінші бір бөлігі жанар жағармай ретінде өңделіп, пайдаланылады. 
Қажетті кондиция деңгейіне жетпеген мұнай Н-3 сораптары арқылы мұнайды 
дайындау үдерісінің басына бағытталады.
Резервуарлар мен аппараттардан дренаждалатын мұнайымен ластанған 
қабат суы жабық жүйе бойынша Р-1 резервуарында жиналады, одан ол Н-4 со-
раптары көмегімен отстойник-гидроциклон НУР өткізіледі, мұнда ол мұнай 
және мехқоспалардан тазартылады. P-2 резервуарында жиналған тазаланған 
суы Н-5 сораптарымен утилизациялауға бағытталады.
Резервуарлар мен аппаратардан газ газ теңестіруші жүйе бойынша 
винтті компрессорларға ВК қабылданады және қысым мен утилизациялауға 
жөнелтіледі.
БС және МБУМТ қағидаларының технологиялық сұлбалары 
16.4 в 
және 
16.4 г-суреттерінде
көрсетілген.
1.2-нұсқа 
1.2-нұсқаның 1.1-нұсқадан ерекшелігі, онда қос платформада алдын ала 
суды (УПС) тастау қондырғысынан кейін 20% табылады.
ЛСП-Ю және ЛСП-С қағидалық технологиялық схемалар 
16.4 а
және 
16.4 
б-суреттерде
көрсетілген.
Ұңғымалардың регламентті өшірілуі бұрғылау кешенінің блок- 
модулінде орнатылған сораптармен жүргізіледі. Ұңғыма шоғырын сумен 
апаттық өшіру Н-3 сораптары арқылы тура сызба бойынша жүргізіледі. 
Ұңғымалардың забой алды зонасын тазалау аппараттар мен құбырларды 
жабық сызба бойынша дренаждау үшін қолданылатын разрядка мен ұңғыманы 
игеру блогы (БРО) арқылы тура немесе кері сызба бойынша жүргізіледі. Дре-
нажды бағандар ашық жүйеден дренажды ыдыстарға (сызбаларда көрсетілмеген) жи-
налады. Газ бен БРО факельді сепаратор арқылы тасталады, сөндіру сұйықтығынан, 
мұнай мен газдан тазартқаннан кейінгі разрядқа бұрғылау кешенінің блок-модуліне 

415
қайтарылады (егер сөндіру сұйықтығы ретінде сазды ерітінді алынса) немесе үдерістің 
басында мұнай газ жинағыш коллекторға сораптармен айдалады. Мехқосылыстар 
контейнерлерге жиналып, жағаға шығарылады.
16.4 в-сурет. БС технологиялық сызбасы
16.4 г-сурет. МБУНТ технологиялық сызбасы

416
Ажырату. 
Өндірілетін сұйықтық жинауыш арқылы ажыратқыш жүйеге 
келіп түседі.
Ажыратудың алғашқы сатысында қоспадан судың үлкен көлемі алы-
нып шығарылады да, содан соң деңгей реттегіштің көмегімен су дайындау 
қондырғысына бағытталады. Газ ажыратқыштан соң компрессорға келіп түседі, 
ал мұнай ажыратудың екінші сатысына кетеді.
16.5-сурет. Мұнай ұңғылары өнімдерін жинаудың принципті сұлба-блогы
1 – пайдалану ұңғымалары; 2 – коррозия баяулатқышы; 3 – газлифтіге арналған 
газ; 4 – сұйықты мұнайдан ажыратқыш агенттері; 5 – өлшемдік ажыратқыш; 
6 – ұңғыма өнімдерін ажыратқыш; 7 – негізгі мұнай айдау сораптары. 
Деңгейлік ажырату: 2-деңгей Рейд бойынша 100 – булар серпімділігі; 
3-деңгей 50 – булар серпімділігі.
Ажыратудың 2 деңгейінде қоспаның суға жэне мұнайға бөлінуі жүзеге аса-
ды.
Су ажыратудың екінші және үшінші сатысынан кейін деңгей реттегіштің 
көмегі арқылы суды дайындайтын қондырғыға бағытталады, ал мұнай екінші 
сатыдан кейін суды әрі қарай алу жүзеге асатын ажыратудың үшінші сатысына 
жіберіледі, ал қажет болған жағдайда эмульсия өңделеді.
Химерлі ажыратқыш.
Әр ұңғының ағынын манифольд арқылы өлшеу 
ажыратқышына бағыттауға болады. Бұл ажыратқыштан шығатын кезде мұнай, 
газ және судың көлемі үнемі өлшенеді. Су деңгейді реттегіштің көмегі арқылы 
суды дайындайтын қондырғыға, ал газ компрессорға келіп түседі, ал мұнай 
деңгейді реттегіштің арқасында ажыратқыштың бірінші сатысына барады.
Депрессинтті қосымша.
Егер мұнай ұюдың жоғары температурасымен 
сипатталатын болса, онда суасты құбырымен мұндай мұнайды тасымалдауда 
пайда болатын мәселелерді азайту үшін депрессинтті қосымшаны айдау та-
лап етіледі. Бүл әрекет құбырдың аузындағы айдау сорабына мұнайдың келіп 
түсуімен жүзеге асады.
Мұнайды сораппен айдау.
Үшінші сатылы ажыратқыштан шыққан шикі 
мұнай өлшеуіш құралдарынан өте отырып құбырға айдалады. Әрқайсысы 
құбырдың өткізу қабілеті 50% құрайтын үш бустерлік сорап әрқайсысында 

417
құбырдың өткізу қабілеті 50% болатын магистралды құбырға орнатылған үш 
сорапты толтырады.
Жолай өндірілетін суды тазалау.
Жолай өндірілетін су ажыратқыштан 
құбыр бойымен қатты бөлшектерді судан айыру қондырғыларына (флота-
ция) артық салмақ түсірмеу мақсатында бос мұнайды алу жүзеге асырылатын 
теңгермелі ыдысқа беріледі.
Мұнай деңгейді реттегіштердің көмегімен теңгермелі ыдыстан алынып, 
екінші сатылы ажыратқышқа айдалады. Су деңгейді реттегіштің көмегімен екі 
қатты бөлшектерді судан айыру қондырғысына бірқалыпты беріледі.
Таза су қатты бөлшектерді судан айыру қондырғысынан теңіз деңгейінен 
төмен батырылған бағанға жіберіліп, ал мұнайды екінші сатыдағы ажыратуға 
барады. Онда көрсетілген бағаннан шыққан мұнай келіп түседі.

жүктеу/скачать 28,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: