Оқулық Aлмaты «Қaзaқ уни вер си те ті» 20 20 Стереотиптік басылым
Педагогика әдіснамасының ғылыми мәртебесі
жүктеу/скачать 3,8 Mb. Pdf көрінісі
|
Ш.Таубаева ПЗ
| Педагогика әдіснамасының ғылыми мәртебесі.
Бүгінгі күнде қай ғылым саласы болсын өзінің зерттеу нысаны мен субъектісін жаңаша ойлау- мен байланыстырады. Бұл ғылымдардың әдіснамалық негізін білуді және қазіргі әлемдік ғылыми танымның құралдары мен амалдарын жетілдіруді та- лап етеді. Қоғамдық ғылымдардың, сонымен қатар педагогика ғылымының әдіснамалық және әлеуметтік мәнін арттыру, жеке адамның тұлға ретінде қалыптасуы міндеттерін болжап білу мейлінше айқын қойылуы тиіс. Педагогика ғылымының әдіснамасы, біріншіден , жалпы әдіснама ғы- лы мынан туындайды; екіншіден , қоғамдық ғылыми жүйенің даму үрдісін оқып-үйренумен және зерттеумен байланысты болады; үшіншіден , пе да- го гикалық құбылыстар туралы теориялық ұстанымдар мен оларды зерттеу әдістері қарастырылады; төртіншіден , жаңадан алынған білімдерді тәрбие, оқыту білім беру ісіне енгізумен анықталады. Бұл жағдайда зерттеудің тақырыбын, мазмұнын, идеясын, пәнін, т.б. ғылыми аппаратын бірлікте, тұтастықта шешу үшін анық әрі дәл әдіс на- малық негіз қажет. Сонымен, қазіргі кезде көптеген әлемдік мәселелерді шешуге педагогика ғылымының да айтарлықтай үлесі бар. Солардың ішінде педагогиканың әдіснамалық мәселесін, педагогиканың ғылым ретіндегі 57 1.3. Педагогика әдіснамасы: мәні, қызметтері, негізгі ұғымдары пәнін айқындау – басты міндет. Қоғамдық өмірдің барлық саласындағы саяси, әлеуметтік экономикалық, рухани ағартуда, т.б. жүріп жатқан іргелі жаңарулар, сайып келгенде, адам мәселесіне келіп тіреледі. Педагогиканың әдіснамасы өзінің үдерістік онтогенетикалық, қыз- мет тік, құрылымдық-морфологиялық жүйелілігі негізінде педагогикалық метабілімнің келесі ірі блоктары арқылы көрініс табады: – педагогиканың әдіснамасы туралы жалпы түсінік, оны анықтауға қажет тұғырлар; педагогика әдіснамасының ұғымдық аппараты; – педагогика әдіснамасының қызметтері және әдіснамалық білімдер құрылымы; әдіснамалық бағдарлар жиынтығы, педагогика әдіснамасының даму кезеңдері және үрдістері; – ғылыми-педагогикалық таным әдіснамасы. Кеңес Одағы тұсында педагогика саласы мамандарының біліктілігін арттыру бағдарламасында жоғары оқу орындары оқытушылары арнайы әдіс намалық даярлықтан өтетін. Оның жоспары бойынша, зерттеуші пе- да гогтар зерттеудің бағытын, мәселесін және тақырыбын анықтай алу ға, педагогиканың әдіснамасы тұрғысынан зерттеу тақырыбының кө кей кес- тілігін негіздей алуға, әдіснамалық тұғырлардың мүмкіндіктерін өз зерт- теуінің пәніне көшіре алуға, пайдалануға, өз зерттеуінің нәтижелерін рә- сімдеуге және жариялауға, ғылым әдіснамасы туралы пікірсайыстарға қа тысуға, ғалымдардың ғылыми-зерттеушілік бағдарламаларына, автор- лық білім беру бағдарламаларына сараптама жүргізе білуге тиянақты үй- ретілді. Педагогикада диалектикалық-материалистік әдіс барлық педа го- гикалық құбылыстарды зерттеудің негізіне алынды. Педагогика теориясы мен педагогикалық тәжірибенің өзара байланысын зерттеу педаго ги ка әдіс намасының міндетіне жатады. Педагогикалық зерттеулердің тә жі ри- беде қолданылған жүйесіне: зерттеу мәселесі, оның мақсаты мен не гіз гі идеясын анықтау; зерттеу міндеттерін белгілеу; нақтылы материал дар жи- нап, оны талдау; болжамдар ұсыну; педагогикалық зерттеудің әдіс те рін ай қындау; педагогикалық тәжірибе жасау; тәжірибе нәтижелерін мә се ле- нің теориясымен салыстыру; алынған нәтижелерді қорытындылау, баға беру, зерттеу міндеттеріне сай негізгі идея мен мақсаттың орындалуын көрсету; жүргізілген зерттеу нәтижелерін тәжірибеге енгізу, педагогикалық ұсыныстар жасау енеді. Педагогиканың әдіснамасы жаңа педагогикалық білім алу тәсілдері ту- ралы білімдер жүйесі болып табылады. Кең мағынада ол білімдерге теория, пәннің жалпы ғылымилық және арнайы зерттеу әдістері, ал тар мағынада жаңа ғылыми-педагогикалық ақпаратты алу, талдау, түсіндіру әдістерінің жиынтығы жатады. |