Оқулық. Алматы: жшс рпбк

лекуласы иіс торшаларының хеморецепциялық мембранасымен 

əрекеттеседі. Иіс торшаларында арнаулы белоктардан құралып, 

тітіркендіргіштер молекуласымен, атомымен немесе иондармен 

шапшаң əрекеттесетін белсенді рецептивтік орталық (бөлім) бо-

лады. Хеморецепторлар беткейі кілегейлі қабықпен қапталады. 

Ол торшаның рецептивтік беткейінің тітіркендіргіш молекуласы 

əсерін қабылдау мүмкін дігін реттеп отырады.

Иісті қабылдау теориясына сəйкес процесс екі түрлі əре-

кеттестік нəтижесінде атқарылады: иісті заттар молекуласының 

қабылдаушы учаскемен түйісуінің салдарынан пайда болған за-

рядты өткізу жəне осы зарядты қабылдайтын молекулалық ке-

шендер түзу арқылы. Бұл кешендердің құрамына қалайда рецеп-

торлар белоктарының молекулалары енеді. Олардың белсенді 

бөліктері электрондар доноры мен акцептор қызметін атқарады. 

Бұл теорияға сəйкес рецептивтік бөлікте иісті заттар молекулала-

ры бірнеше жерден əрекеттеседі.