Оқулық. Алматы: жшс рпбк



Pdf көрінісі
бет140/542
Дата06.01.2022
өлшемі5 Mb.
#15983
түріОқулық
1   ...   136   137   138   139   140   141   142   143   ...   542
Байланысты:
[Nes pbaev T.] ZHanuarlar fiziologiyasue(z-lib.org)

74-сурет. Сілекей түзу процесінің 

сыз басы  (А): 

1 - түйірлі цито плаз ма лық 

тор; 2 - Гольджи кеше ні нің ва куольдері; 

3 - секрет түйір лері; Тор  ша лардың секрет 

бөлу  түр лері:  Ə  -  ми  кро   мерокриндік, 

Б  -  макро ме ро крин  дік,  В-голокриндік 

жолдар



173

Торшалардың секрециялау қызметі организмнің функционал-

дық жағдайына қарай өзгеріп отырады. Ашығу кезінде без дер-

дің сілекей түзу қызметі тоқтап қалады. Əрбір торша секреті нің 

физикалық жəне химиялық қасиеттері өзгеріп тұрады. Азық-

тандыру аралығында сілекей түзу тоқтап, малды азық 

тан 

дыр-


ғанда ол күшейеді. Сілекейдің сапасы азықтың сипатына қарай 

өзгереді. Құрғақ, ұнтақталған азыққа сілекей көп, ал балғын 

азыққа – аз бөлінеді. Сілекей бездерінің қызметі азықтың құрамы 

мен сапасына бейімделе өзгереді. Мысалы, итті ұзақ уақыт крах-

малды азықпен тамақтандырса, оның сілекейінде көмірсуларды 

ыдырататын ферменттер пайда болады. Азық сипаты мен сілекей 

сапасының арасындағы мұндай сəйкестік рефлекспен жəне гумо-

ральды реттеу тетіктерінің əсерімен қалыптасады. Рефлекстік ме-

ханизм сілекей бездері қызметін шапшаң өзгертсе, гуморальдық 

механизм без əрекетінің баяу бейімделе өзгеруін қамтамасыз 

етеді.

Сілекей бөлу процесі торшалардан шыққан секреттер без-



дердің түтікшелері мен альвеолаларына жинақталғаннан кейін 

ғана басталады да, безді ұлпаның миоэпителийлік торшалары 

мен шығару өзектерінің бірыңғай салалы еттерінің қатысуымен 

жүреді.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   136   137   138   139   140   141   142   143   ...   542




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет