97
ұлпалардағы онкостық жəне гидростатикалық қы
сымдардың
айыр
масына байланысты жүреді. Гидростатикалық қысым
сұ йықты қаннан ұлпаларға ығыстырса, онкостық қысым -
оны тамырлар жүйесінде ұстауға бағытталған.
5.11. Қан қысымы жəне оған əсер ететін факторлар
Жүрек жұмысына байланысты қанның сығылу дəрежесінің
артериялар қабырғасына кернеу əсерін артериялық қысым деп
атайды. Қан тамырларында ол оң мағыналы, себебі қан тамырла-
рындағы қан мөлшері тамырлардың жалпы сыйым
дылы
ғынан
артығырақ болады. Қан қысымы тамырлар қабырғасының керілуге
қарсы бағытталған серпімділігінің, қан ағынына көрсететін шеткі
кедергісінің, қанның тұтырлығының əсерлерінен пайда болады.
Қанның қысымы паскаль бірлігімен өлшенеді (1 кПа с.б. 7,5 мм,
ал с.б. 1 мм 0,133 кПа тең).
Ірі жəне орташа артериялар қабырғасының керілгіштік жəне
серпімділік қасиеттері жақсы дамыған. Сондықтан қан жүрек тен
қуылған кезде қан тамырлары қабырғасы керіліп, олар жүрек-
тен айдалған қанды сыйдырып алады. Диастола кезінде тамыр
қа бырғалары тартылып, қанды капиллярлар бағытында сыға
ығыстырады.
Тамырлардағы қанның қысымы жүрек айналымының сатыла-
рына қарай өзгеріп отырады. Қарыншалардың жиырылуы кезінде
қан қысымы жоғарылайды, оны максимальды немесе систолалық
қысым деп атайды. Қарыншалардың босаңсуы кезінде қан қы-
сымы төмендейді, оны минимальды немесе диастолалық қысым
дейді (14-кесте).
Достарыңызбен бөлісу: 
