Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }

Клиникалық анатомия
225
2) processus falciform is inferior, (fa lx cerebri) e m in e n tia occipitalis 
interna-Ran. басталы п, ш ү й д ен ің ү л к ен тесігін ің ар тң ы айна- 
ласы на дейін саги талд ы ж а зы ң т ы ң т а о рн аласы п , м иш ы ң- 
ты ң ж а р ты ш ар л ар ы н ы ң ар асы н а еніп ж атад ы ;
3) м и ш ы қ ты ң ш аты р ы (te n to riu m cerebelli) processus falciform is 
superior-ды ң артң ы к ең ей ген ж ер ін ен басталы п, сам ай сүйегі 
п ирам и дасы н ы ң ж о ғар ғы қ ы р ы н а дейін көлд ен ең бағы тта 
орналасы п, м и ды ң ш үйде б өліктерін м и ш ы ң тан бөліп ж а т а ­
ды . Ж ы р ы ң т ы ң (incisura te n to riu m ) алд ы ң ғы қ ы р ы м ен тү р ік
ерін ің ар тқ ы қабы рғасы арасы н д а о ртаң ғы ш ү ң қ ы р д ы ар тқ ы
ш үң ң ы рм ен бай л ан ы сты р аты н тесік бар (fo ra m en Рассһопі);
4) тү р ік ер ін ің ди аф рагм асы (dia p h ra g m a sellae turcica) — т ү р ік
ерін ің үстінде, ш аты р сек іл д і тар ты л ған м и д ы ң ң атты ңа- 
бы ңш асы н ы ң өсіндісінен п ай д а болады . О ның о рталы ғы н д а 
ми ң о сал қы сы н ы ң а я ң ш а л а р ы өтетін тесік о р н ал асқ ан (i n - 
fu n d ib u lu m hypophysis)-,
5) сам ай сүйегі п и р ам и д асы н ы ң ал д ы ң ғы бетінде ң аб ы ң ш а ек і 
ж ап ы р а ң ш а ға бөлінеді. Ж о ғар ғы ж а п ы р а қ ш а impressiones 
п. trig e m in i-д ің үстім ен тар ты л ад ы . Төм енгі ж а п ы р а қ ш а ті- 
келей сүйек үстінде орн аласады . Қ аб ы қ ш ан ы ң ж а п ы р а қ ш а - 
л ары арасы нда ү ш т ік н ер втің тү й ін і орн аласады (ganglion 
Gasseri).
4. 3.11. М иды ң қ а т т ы қ а б ы қ ш а с ы н ы ң венозды
қуы стары н ы ң х и р у р ги я л ы қ , н ы с а н а л ы қ ж әне 
п роекц и ялы қ ан ато м и ясы
М идың қ атты қ аб ы ғы н ы ң венозды ң уы сы (sin u s venosus durae 
matris) ң абы ң ш ан ы ң ж а п ы р а ң ш а л а р ы н ы ң арасы н д а орн аласң ан
ж әне эндотелийм ен төселген. К өлденең кесіндіде олар үш ң ы р лы
піш інге ж аң ы н д ай д ы . О ларды ң ң аб ы р ғал ар ы ң аб ы сп аған д ы қтан
қан кету қ ау іп т і болады . S in u s sa g itta lis superior (ж ебе тәрізд і) fa lx  
cerebri-дің ү стің гі ң ы р ы н ы ң бойы нда ж а ты р . Соны м ен ң ат ар ар тң а 
қарай к ең и келе іш к і ш үйде төм п еш ігі (protuberantio occipitalis 
interna) деңгейінде көлден ең синуспен қ осы лад ы (4.13 а сурет). 
Б астап қы бөлігінде crista galli түсы нда синус м үры н ң уы сы вена- 
лармен соңы р тесіктен (fo ra m en caecum) өтетін, эм иссари й венасы
арқы лы үш тасады . Синус кейде екеу болы п келед і ж ән е олард ы ң
бүйірлері кеңей ген болуы м ү м к ін . Ф. И. В алькер б ой ы н ш а олар- 
дың өлш ем і 1 см-ден 3,5 см-ге дейін болады . S i n u s sa g itta lis inferior 
орақ тәрізд і өсіндінің (fa lx cerebri) төм енгі ң ы р ы бойы нда орналас-

226
4 бөлім. Бастың клиникалық анатомиясы
ңан ж ән е артң ы ж а ң т а sin u s rectus-пен ң осы лады . S in u s transver- 
sus — ан ағүрлы м кеңдеу болы п к е л іп , ол м и ш ы ң ш а ты р ы н ы ң сырт- 
ңы қ ы р ы н д а sulcus tra n sv e rsu s occipitalis-те ж а т ад ы . Ол ал ға ж ән е 
төмен ң ар ай и іл е к ел іп , sulcus sigm oideus бойы м ен сигм а тәр ізд і 
синуспен ж ал ғасад ы . S i n u s sigm oideus е к і ж а қ т а да өзі аттас с ай ­
да орн аласң ан ж ән е м ой ы н ды ры ң тесігі а р қ ы л ы bulbus v. jugularis 
in te r n a -ға ж ал ғасад ы . Е м ізік тәр ізд і с ү й ек тің ш ы ғар у ш ы венасы
(v. em issaria m astoidea) көм егім ен синус ңуы сы е м ізік тәр ізд і өсін- 
ді ж ам ы лғы сы м ен ж ән е д и п л о эти к а л ы қ веналарм ен б ай лан ы сад ы . 
Осы ү ш тасу л ар ар ң ы л ы ңабы ну процессі бас ң уы сы н а енуі м ү м к ін . 
О ртаңғы ң ү л ақ т ы ң ж ән е е м ізік тәр ізд і өсінді ү я л а р ы н ы ң ір ің д і 
қабы нуы нда сүйек іш іл ік вен ал ар д ы ң тром бозы кезд есіп , олар кей- 
де S -төрізді ж ән е көлденең си н у стар ға да тар ал у ы м ү м к ін . S in u s  
rectus fa lx cerebri-дің te n to r iu m cerebelli-re өтетін сы зы ғы н д а орна- 
ласады . Ол ш үйде төм п еш ігі (protuberantio occipitalis) ай м ағы н д а 
көлденең қ у ы сты ң (sin u s tra n sv e rsu s) біреуіне қ ү й ы л а д ы . Саги- 
талды ж ән е т ік син устарды ң қ о сы л аты н ж е р і confluens s in u u m  
деп аталады . К ейде атал ған синустар бір-біріне қ ү й ы л м ай д ы . 
S in u s occipitalis fa lx cerebelli-pXn, ш үйде сүйегін е қ а р аға н төм енгі 
ңы ры нда орн аласады . Ү ңгірлі қуы с (sin u s cavernosus) ж ү п , тү р ік
ер ін ің ек і ж ағы н д а, н егізгі сү й ек тің ү л к ен қ а н а т т а р ы н ы ң түбінде 
ж атад ы . Б ү л син устарды ң ар асы н ан көлд ен ең б ағы тта ал д ы ң ғы
ж әне артң ы ү ң гір іш іл ік қуы с (sin u s interca vern o su s a n te rio r et 
posterior) өтеді. Б ү л ар д ы ң бәрі бір ігіп , sin u s circularis-ті ң ү р ай д ы . 
Б үған v. ophthalm ica ж ән е басңа м ай д а синустар ң ү й ы л ад ы : sin u s 
sphenoparietalis, к іш к е н е ң ан ат тәр ізд і қуы с (sin u s alae parvae), 
ж оғарғы ж ән е төм енгі тасты қуы с (sin u s petro su s inferior ж ән е s u ­
perior), төм енгі тасты ж ән е ү ң гір л і синусты көлд ен ең синуспен 
ж алғасты р ады . Ү йқы тесігі (fo r a m e n c a ro tic u m ) ай м ағы н д а іш к і 
үй ңы артери ясы нерв өрім ім ен (plexus caroticus) ж ән е каверноз- 
ды синусты ң ү р ай ты н көптеген веналарм ен ң о р ш ал ған . Б ү л ж ерде 
ар тер и ян ы ң ж а р ақ а тта н у ы артерио-венозды ң ан ев р и зм ан ы ң түзі- 
луіне ы қ п ал ж асай д ы .

жүктеу/скачать 28,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: