Жоғарғы жақ нерві (п . m axilla ris). Ү ш тік түй ін н ен ш ы ғы п , дөң-
гелек тесік ар қ ы л ы , бас қо р абы н ан , беттегі қ а н а т тәр ізд і ш үң ң ы р-
ға (fossa p terygopalatina) ш ы ғад ы . Осы ж ерде н ер в-ү стің гі тістерге,
м үры н қ у ы сы н ы ң кіл егей қ аб аты н а та р м а қ т ар береді.
Төменгі жақ нерві(n. m andibularis). Қ ү р ам ы н д а ү ш к іл нерв
түй ін ін ің сезім тал ж ән е қо зу ал тң ы ш та л ш ы ғы бар. Ол бас қуы сы -
нан сам ай асты ш ү ң қ ы р ға сопаң ш а тесік (fo ra m en ovale) а р қ ы л ы
ш ы ғы п, ш ай н ау б ү л ш ы қ еттер ін е ң о зғал тң ы ш т ы ң , ал бет терісі
ж әне ү р тты ң кіл егей қ аб аты н а с езім тал д ы ң тар м аң т ар береді.
Үш тік нерв зақы м д ан са, бет терісінде, ң атты ж ән е ж ү м саң таң-
дайда сезім тал д ы қ бүзы луы , ш ай н ау б ү л ш ы қ ет ін ің салд ан уы ж ән е
көз ж асы н ы ң азаю ы б ай ң алад ы .
VI жүп, әкетуші нерв(n. abducens). Қ о зға л т қ ы ш нерв. Я дросы
ромб тәрізд і ш ү ң қ ы р д ы ң түбінде о р н ал асң ан . Н ерв м и д ы ң негізін-
де көпір мен со п ақ ш а м и д ы ң п и р ам и д а ар асы н а ш ы ғад ы . Бас ңо-
рабы нан, көз ү я с ы н а ж о ғар ы көз саң ы л ау ы а р қ ы л ы ш ы ғы п , көз
ң озғалтң ы ш нервтен томен орн аласады . Н ерв заң ы м д ан са, н ау қ ас
көзінде іш к і қ ы л и л ы ң (косоглазие) болады .
VII жүп, бет нерві(п . facialis). Б е ттің м и м и к ал ы ң бүлш ы қет-
терін қозғалтаты н нерв. Я дросы ми к ө п ір ін ің дорсалді бөлігін-
де орналасады . М идан к ө п ір , соп аң ш а м и ж ән е м и ш ы ң ар асы н ан
к ө п ір -м и ш ы қ б үры ш ы н да VIII ж ү п н ервім ен бірге ш ы ғад ы . Іш к і
есту тесігі (porus acu sticu s in te r n u s ) а р қ ы л ы , іш к і есту ж о л ы н а
( m eatus acusticus i n t e r n u s ) к ір іп , бет нерві өзегіне ( canalis facia lis ) енеді. Б ет нерві өзегі, сам ай сү й егін ің тасты бөлігінде ж атад ы .
Өзек үш бөліктен түрады . Б ет н ерві о зект ің и ін д ер ін қ ай тал ай -
ды. Нерв бас ңорабы нан б із-ем ізік ш е (fo r a m e n s ty lo m a s to id e u m ) тесігінен ш ы ғы п , сәл алға и іл іп , қ ү л а қ м аң ы безіне к ір іп , соңғы
тар м ақ тар ы н а бөлінеді. Б ет нерві заң ы м д ан у ы н ы ң к л и н и к а л ы ң
Клиникалық анатомия
223 белгілері, оны ң ж ар аң а тта н ған деңгей ін е (бас ңорабы іш іл ік н ем е
се бас қорабы нан сы ртңы бөлігі) б айланы сты .