Клиникалық анатомия
135
л і қ ап ш ы ғы (
bursa syn o v ia lis su b ten d in ea ) тізе тобы ғы н ы ң
алды ң ғы бетінде сүйек ты сы мен төрт басты бүлш ы ң ет (
т .
quadriceps) с ің ір ін ің арасы н д а ж а т ы р . Тізе үсті к іл егей л і
ң ап ш ы ғы (
bursa syn o via lis su pra p a tella ris) тізе тобы ғы нан
ж оғары ,
т. quadriceps fem o ris-тщ ар ты н д а о р н ал асқ ан . Ол
буын ңуы сы м ен бай л ан ы сты . М ен ш ікті ш ан д ы р д ы ң а сты н
да тізен ің а р тер и я л ы қ торы (
rete p a tella e) ж ән е т ізе н ің буын-
д ы қ торы (
rete a rticu la re gen u ) орн аласады .
3.6.2. Т ізен ің а р т қ ы а й м ағы . Т а қ ы м ш ү ң қ ы р ы
С ы р тқы н ы с а н а л а р . А я ң ты тізе буы ны н да сәл б үккен д е ш ү ң қ ы р
көрінеді. Ол ж о ға р ғы -іш к і ж а ғы н а н ж а р т ы л а й с ің ір л і (
m . s e m ite n
dinosus) ж эн е ж а р ты л а й ж а р ға ң ты бүлш ы ң ет (m.
sem im em b ra n o
sus) сің ірлерім ен , сы ртңы ж а ғы н а н -е к і басты б ү л ш ы қ ет сің ір ім ен
ш ектелген. Төм енгі бөлігінде б алты р б ү л ш ы ң етін ің іш к і ж ән е
сы ртқы бастары (
m . g a stro cn em iu s) ш ек тей д і (3 .1 3 сурет). А я қ т ы
ж азған д а таң ы м ш ү ң ң ы р ы (
fossa poplitea) дөңестенеді.
Ң абаттар ы . Терісі аз ң о зғалад ы , тегіс, ж ү ң а.
Тері асты ш елді
май қабаты беткей ш ан д ы р ды ң ж ап ы р а ғы м е н е к і ң аб атқ а бөліне-
ді. О ртаңғы сы зы қ бойы м ен к іш і тері асты венасы
(v. saphena par-
va) өтеді, ол
fossa p o p litea -дап төм ен ірек м е н ш ік т і ш ан д ы р ды тесіп
өтіп,
тақ ы м венасы н а ( v. p o p lite a ) ң ү я д ы . С ирек ж а ғд ай д а ү л к ен
тері асты венасы на (
v. saphena m a g n a ) ң ү яд ы .
М енш ікті ф ас ц и я . Т ақы м ш ан д ы р ы ж а л п а ң ф ас ц и я н ы ң (
fascia
latae) ж ал ғасы , төменде б алты р д ы ң апон еврозы н а өтеді. М үнда
беткей веналар мен л и м ф а там ы р л ар ы терең дегі там ы р л арм ен к о
сы латы н тесіктер болады .
М ен ш ікті ф асц и я н ы ц ар асы н д а, П ирогов өзегінде
v. saphena par-
va өтеді. Өзек та қ ы м б ү л ш ы қ етін ің е к і басы н ы ң о ртасы н дағы с ай
да о рн аласқан . Т ақы м венасы н а қ ү я р ж ерде ол ш ан д ы р д ы ң терең-
дегі ж ап ы р ағы н тесіп өтеді.
М ен ш ікті ф асц и я асты н д ағы б ү лш ы ң еттер сің ір л ер і, ромб тәріз-
ді тақ ы м ш ү ң қ ы р ы н ң үрай ды :
— ж о ғар ы ж эн е л атер ал д ы ж а ғы н сан н ы ң е к і басты б ү л ш ы қ еті;
— ж оғары ж эн е м еди алды ж а ғы н
m. sem ite n d in o su s ж ән е оны ң
асты нда
т. sem im em b ra n o su s;
— төменгі ж эн е л атер ал д ы ж а ғы н а н
т. g a stro c n e m iu s-тщ сырт-
ңы басы;
— төменгі ж эн е м еди алды ж а ғы н а н
т. g a stro c n e m iu s-тщ іш к і
басы.
136
3 бөлім. Аяқтың
клиникалық анатомиясы
М енш ікті ф асц и я тал ш ы ң тар ы арасы нда,
т. g a stro c n e m iu s-тің
латералды басы ай м ағы н д а,
т. biceps fem o ris-тің
сің ір ін е ж а қ ы н
ж ерде —си р аң ты ң м едиалды т е р іл ік нерві
( п. c u ta n e u s su ra e m edia
Достарыңызбен бөлісу: