6.11. Артңы кеуде аралыңтың
топографиялың анатомиясы
А ртқы кеуде а р ал ы ң та орн аласң ан м үш елерге:
— төмендейтін аортан ы ң кеуде бөлігі, одан б асталаты н артң ы
ңабы рға ар ал ы ң ар тер и ял ар ;
— өңеш ж ән е оны м ен ң атар ж ү р ген кезбе нервтер;
— кеуденің л и м ф а ти к ал ы ң өзегі;
— сы ңарсы з ж оне ж а р ты л а й сы ң ар л ы вен ал ар , о л ар ға қ ү я т ы н
ңабы рға ар ал ы ң веналар;
— си м п ати калы ң баған н ы ң кеуде бөлігі;
— үлкен ж ән е к іш і ң ү р саң ты қ нервтер;
— лим ф а түй ін дері ж атад ы .
6.11.1. Төмендейтін аортаның кеуде бөлігі
Скелетотопиясы: А ортаны ң кеуде бөлігі (pars thoracica aorta)
омыртңа алды нда орн аласң ан . А орта доғасы IV кеуде ом ы ртң а тү-
сында кеуде бөлігіне өтеді. Кеуде бөлігі, ң үрсаң бөлігіне X — XII
омы ртқалар денесі түсы нда, д и аф р агм ад ағы h ia tu s a o rticu s арңы лы
өтеді.
410
6 бөлім. Кеуденің клиникалық анатомиясы
Кеуде аортасының синтопиясы. А ортаны ң алд ы н д а сол ж а ң өк-
пенің түбірі, ал V III — IX о м ы р тқ а түсы нда өңеш ж а т ад ы . Өңеш
аортаны п ер и кар д тан бөліп түрады . Кеуде а р ал ы ң т ы ң төм ен гі бө-
л ігінде, аортан ы ң сол ж ағы н д а v. h em iazygos о рн аласң ан .
Кеуде аортасы ж о ғар ғы оң ж а ғы н д а өңеш пен ш ек теск ен . Төмен-
гі бөлікте, аортан ы ң оң ж а ғы н д а кеуде өзегі ж ән е сы ң ар сы з вена ж а
тады . Өңеш кеуде аортасы н ы ң алд ы н ан , ж о ғар ы д ан томен ж ән е оң
ж а қ тан солға қ а р ай өтеді. О лар бір-біріне ти іп ж а т ад ы . С онды ңтан,
кеуде аортасы н ы ң аневри зм асы к езін д е, өңеш тен т а м а қ ж ү р у бү-
зы лады . Ө ңеш тің эк зо ф и тті ісігі, кеуде ао р тасы н ы ң қ абы рғасы н
ңы сы п, өліеттенуі ар қ асы н д а ж а р ы л у ы н а ә к ел у і м ү м к ін .
Кеуде аортасы н ы ң а й н ал асы н д а, ао р тал д ы қ өрім бар. Ол сол
ж аң си м п ати к ал ы қ баған н ы ң ж о ғар ғы бес тү й ін ін ен ң ү р ы лған .
С ы ңарлы ж ән е ж а р ты л а й сы ң ар л ы (v v . azygos et. h em ia zyg o s) в е
налар белдің өрлейтін в ен ал ар ы н ы ң ж а л ғ ас ы . О лар төм ен гі ңуы с
венасын ж о ғар ғы қуы с венам ен байл ан ы сты р ады . В ен алард ы ң қү-
ры лы м ы ң ү р ы лы м деңгей ін е б ай лан ы сты әр тү р л і болады .
Е к і вена да бірдей көрін ген ж а ғд ай л а р д а v. azygos о м ы ртң а дене-
л ер ін ің оң ж ағы н д а, IV —V кеуде о м ы р тқ ал ар ы түсы н д а оң ж аң
өкпе түбінің арты нан алд ы н а ң ар ай и іл е өтеді де, ж о ғар ғы ңуы с
венасы на (v. cava superior) ң ү яд ы . Ж а р т ы л а й сы ң ар л ы вена (v .
hem iazygos) ж о ғар ғы ж ән е төм енгі бөліктен тү р ад ы . Ж а р т ы л а й сы-
ң арлы вена ом ы р тң алар д ы ң сол ж а ғы н д а о рн аласы п , ж е к е немесе
ж ал п ы бағанам ен v. a zyg o s-ке VI —X I кеуде о м ы р тң ал ар ы түсы нда
ң үяды . Қ үяты н орны көбіне X ом ы ртң а тү сы н а сәй кес к ел ед і, ал
кейбір ж ағд ай л ар д а v. h em ia zyg o s әдеттегідей ао р тан ы ң ар ты н д а
емес, алды н да орн аласуы м ү м к ін . Ж о ға р ы ж а ғы н д а v. h em ia zyg os
көбіне V. subclavia s in is tr a -ға қ ү я д ы . Төм енгі ж а ғы н д а v. ren a lis-пен
ж алғасад ы . V. azygos болм аған ж ағд ай д а. v. h em ia zyg o s о р тал ы қ
сы зы ң бойымен, ом ы ртң а д ен ел ер ін ің алды м ен IV о м ы р тң атү сы н д а
V. cava superior-ға қ ү я д ы . Қ аб ы р ға а р а л ы қ т а р ға сәй кес оң ң абы рға
ар ал ы қ веналар ж ү п емес в ен ал ар ға қ ү я д ы , сол ж а қ т а н әрбір 2 — 3
қабы рға ар ал ы қ веналардан бір баған ң ү р ы п , v. a zyg o s-ке ң ү яд ы .
V. hem iazygos-тын, төм енгі ж ән е ж о ғар ғы қуы с в ен ал ар ы м ен , қ а қ п а
венасы ж әне венозды өрім дер ж ү й есім ен б ай л ан ы стар ы , тромбоз-
дар мен эм болдарды ң п ай д а болуы н түсін діреді. Б ү л б ай л ан ы стар
төменгі ңуыс венада ( v. cava in fe rio r) ағы с н аш ар л а ға н д а ж а н а м а
қ ан ағыс ж о л д ар ы болы п табы лады .
Клиникалық анатомия
411
Достарыңызбен бөлісу: |