Ішперде артындағы кеңістіктің шандырлары мен

Клиникалық анатомия
519
ш анды р (f . retrorenalis) деп атал ад ы . Ол іш перде арты нан
ш ан ды рды ң бағы ты н ж а л ғас ты р ы п , бел о м ы р тң ал ар ы н а 
дейін ж етеді. Е к ін ш і ж а п ы р а ң ш а бүй рек алд ы н ан өтіп, (fa s ­
cia prerenalis) бүй рекп ен, бүйрек м аң ы м ай ш ел ін алд ы н ан
айн алы п өтіп, іш перде асты н д а о рн аласы п , іш аортасы н , тө- 
менгі қуы с венасы н алд ы н ан ж а у ы п , к елесі беткей дегі, өзі 
аттас ш ан д ы р ға ж а л ғасад ы . Ж о ға р ы д а, бүй рек үсті безіне 
бүйрек алды ф асц и я қ ы н а п түзейді. Іш перде ар ты н д ағы ш ан- 
ды рды ң алд ы ң ғы ж ән е ар тң ы ж а п ы р а ң ш а л а р ы ж о ғар ы д а 
бірігіп, ди аф р агм а мен оны ж а у ы п ж а т ң ан іш перд ен ің
дәнекер тін ін е өтеді. Ш анд ы рд ы ң атал ған ж а п ы р а қ ш а л а р ы
өзара ты ғы з д ән екер тіндерм ен ң осы лы п , б ү й р ек тің төм енгі 
ш етін үстап түрады .
4. Осы атал ған ш ан д ы р ж а п ы р а ң ш а л а р ы ар асы н д а е к ін ш і м ай 
ш елі бар —ол б ү й р ек тің м ай лы ң абаты немесе бүй рек м аң ы
май ш елі (capsula adiposa renis s. p a ra n ep h ro n ) деп атал ад ы . 
Ол арты нан f. retrorenalis-neti, алд ы н ан f.p re re n a lis-пен ш ек- 
теледі, олар төмен ң ар ай f.p re- ж ән е retro u reterica -ға ж ал ға- 
сады. Төменнен ж ән е м еди алды ж а ғы н а н бүй рек м ац ы м ай 
ш елі н есепағар м ац ы май ш елін е тік ел ей ауы сады . Б ү й р ек
м аңы ндағы м ай ш елін де көптеген нерв т а л ш ы ң тар ы орна- 
ласңан. Б ү л ж а ғд ай , осы ар аға новокаи н ер ітін д ісін ен гізіп , 
п аранеф ральды блокада ж а са у м ү м к ін д ігін береді.
5. Ү шінш і м ай лы ш ел: f. p rere n a lis-тщ ал д ы н д а өрлей тін ж ән е 
төмендейтін тоң іш е к т ің м ай л ы ш ел ң а б а т ы —paracolon 
бар. Оны арты нан f. p reren a lis-u eu  алд ы н ан Тольди ш анды - 
ры мен, ал іш е к т ің е к і қ а п та л ы н а н іш пердем ен ш ек тел ед і. 
Paracolon ж о ғар ы д а m esocolon tra n sv e rsu s-тъщ түбірім ен , 
төменгі оң ж а ң т а соқы р іш ек п ен , төм енгі сол ж а ң т а сигм а 
тәрізді и іл ім н ен (flexura sigm oidiae) ш ек тел ед і. О ртаға ң ар ай
paracolon ж ің іш к е іш ек ш а ж ы р қ а й ы н ы ң түбірін е дейін 
ж етеді. К ейбір ж а ғд ай л а р д а іш перде ар ты н ы ң ш ан д ы р ы , 
іш перденің бүры лы сы н ан бір ға н а ж а п ы р а қ ш а емес, бірден 
екі дербес ж а п ы р а қ ш а болы п басталады (f.f.p re- ж ән е retrore­
nalis). Б үн дай ж ағд ай л ар д а іш перде ң ап тал ы н д ағы өзектер 
терең болады. Ө йткені, іш п ер д ен ің іш т ің алд ы ң ғы -б ү й ір қа- 
бы рғадан белге бүры лған ж ер і а р т қ а там ан орн аласады . Ш ан ­
дыр мен іш перден ің ж о л ы н д ағы а й ы р м а ш ы л ы қ , м ай л ы ш ел 
ңабаттарды ң әр тү р л і көлем де болаты н ы н ан ы ң тай д ы . Кей- 
бір ж ағд ай л ар д а (брахи м орф ты , д енелі адам дарда) алды н- 
дағы paracolon мен ар ты н д ағы p a ra n ep h ro n  бір деңгейде ор ­
наласады . Б а с қ а ж а ғд ай л а р д а тоң іш ек м аң ы н д ағы ш елді

S20
9 бөлім. Құрсақ қуысының ішперде арты кеңістігшдегі ағзалардың клиникалық анатомиясы
май {paracolon) сы р тң а ы ғы сады . С онды ңтан paracolon-ды 
іш перде арты н д ағы ш ан д ы р ж а ғы н а н p a ra n ep h ro n -ға тим ей 
аш у ға болады.
6. Colon ascendens пен colon d escen d en s-тщ ар тң ы ң абы рғасы м ен 
ж ән е f. p reren a lis ортасы н да f. Toldti — ц ел о м д ы қ ш ан ды р 
ор н ал асқан , ол өрлей тін ж ән е төм ендейтін тоң іш ек тер д ің
ш а ж ы р ң ай ы н ы ң қ а л д ы ғы . Ү ры ңты ң дам у к езін д е colon a s­
cendens пен colon descen d en s-т ің ар тң ы ң аб ы рғасы н ж ау ы п
ж атң ан ш аж ы р ң ай болы п есептеледі.
Қ абы ну процессі іш перде ар ты н д ағы к е ң іс т ік т е , ф ас ц и я л а р а р а ­
сы нда әр ж ерде орналасуы м ү м к ін . О рн аласуы н а б ай л ан ы сты п а р а ­
неф рит, п ар ак о л и т т. б. деп атал ад ы .
Олар ж а р аң а т сал д ар ы н ан , кейде о п ер ац и я к езін д е заңы м далу- 
дан гем атогенді немесе ли м ф оген ді ж о л д ар ы н ан п ай д а болуы мүм- 
кін .
К өрсетілген ай м ақ тар д ан ір ің д ік тар ал у ы н ы ң ер ек ш ел ік тер і:
1) ір ің д ік тек қ а н а бір ағзан ы ң ш ел д і м ай ы н заң ы м д ам ай д ы . 
С онымен ң атар ш ан д ы р ж а п ы р а қ т а р ы бойы м ен, осы ж ү й еге 
қаты н асы бар басқа а ғзал а р д ы ң ш елді м ай ы н а да өтеді. Мы- 
салы : п аран еф ри т к езін д е, ір ің д ік несепағар бойы на, ң у ы қ
м аңы ү л п аға өтуі м ү м к ін . П ар ак о л и т к езін д е б ү к іл тоң іш ек
м аң ы н а П -тәрізді болы п тар ал у ы м ү м кін ;
2) іш перде арты нд ағы к е ң іс т ік те гі ір ің д ік т е р , өзі орн аласң ан
қабат іш інен басқа ж ерге тар ал м ай д ы ;
3) ір ің д ік салм ағы м ен төмен ң ар ай тар ау ы м ү м к ін , ди аф рагм а- 
н ы ң сорып алу қ аблетін е б ай л ан ы сты -ж о ғар ы ң ар ай да өтуі 
м ү м кін .
Іш перде арты н д ағы к е ң іс тік те к елесі қ ү р ы л ы м д ар орн аласң ан
(9.1, 9.3, 9.4, 9.5 cypem m ep ):
1) төм ендейтін ао р тан ы ң қ ү р саң бөлім і тар м ақ тар ы м ен ;
2) төменгі қуы с вена сал ал ар ы м ен ;
3) сы ңар ж ән е ж а р т ы л а й сы ң ар веналар;
4) кеуде өзегі (қ ү р сақ бөлігі), бел баған д ары , л и м ф а түй ін д ері;
5) бүйректер н есепағарларм ен бірге;
6) бүйрекүсті бездер;
7) үй ңы безі;
8) 12-елі іш ек;
9) с и м п а ти к ал ы қ баған н ы ң бел бөлігі;
10) нерв өрім дері.

Клиникалық анатомия

жүктеу/скачать 28,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: