Оқулық Қазақ тіліне аударған А. М. Марқабаева Жауапты редакторы проф. Т.Қ. Рахыпбеков 2015
Денсаулы* са*тауды' 4леуметтік-экономикалы*
жүктеу/скачать 1,31 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2.4.3. Денсаулы* са*тауды' 4леуметтік-экономикалы*
тиімділігі Денсаулы сатау мір с ру шін олайлы жа дай тудыратын леу- меттік-экономикалы секторды бір б лігі болып табылады да, мате- риалды емес ндіріске 1 жатып, мынадай ызметтер атарады: леуметтік ба ыттал ан ызмет (ызмет к рсетудегі масат — ● адамны ажеттіліктерін ана аттандыру); 1 Материалды емес ндіріс — б"л ызмет к рсету ебегіні саласы, онда экономикалы атынастарда материалды жне материалды емес ызметтер ндіріледі, сонымен атар, леуметтік ызметтерді т"тыну. 2.4. Медицина леуметтік институт ретінде 113 ндіру мен ызмет к рсетуді т"тынуды уаытыны сйкестігі ● (т"тынушы ызметті сапасы мен ажеттілігін тек ана т"тын ан со ба алай алады); ызметтерді сатау жне тасылмалдауды м мкін еместігі; ● ндіруші мен ызмет к рсету арасында ы байланыс (ызмет к р- ● сету рдісінде т"тынушы мен ндіруші арасында жеке байланыс ж зеге асады). Денсаулы сатау материалды емес ндіріс сияты 2 негізгі ас- пектіге ие: леуметтік жне экономикалы. Денсаулыты сатау а жне ны айту а ба ыттал ан денсаулы сатау ж йесіні ж"мысы зіні е- бек заты (науас) жне ебек "ралынан (медициналы "ралдар) т"- рады. Денсаулы адамны б лінбейтін байлы ы, сондытан науастар мен медициналы ебекті жиынты ы денсаулыты индивидуалды, леуметтік-топты жне о амды дегейде ндіруші "ралы болып табылады. Денсаулы ндірісі баса ндіріс салалары сияты оны т"- тыну а ба ыттал ан. Денсаулыты т"тыну — кез келген адамны жне о амны шынайы мірі. Материалды емес ндіріс — ол ебек ызметіні сферасы, о ан экономикалы т"р ыдан материалды, сонымен атар, материалды емес ызметтер де кіреді жне леуметтік ызметтерді пайдалану про- цестерін "йымдастырады. Денсаулы адамны ебекке "лшынысыны ал ашы т рткісі, кез келген ксіби ызметті себебі ебекке абілетті, мыты денсаулы к рсеткіштеріне ие, о амны ебек потенциалы денсаулы сатауды леуметтік-экономикалы миссиясы болып табылады. ал ан денсаулы сатау ызметтері 1 негізінен о амды игіліктер- ге 2 жатады жне мынадай "рылымдары бар: 1 ызмет — материалды емес формада танылатын жне тек ызмет к рсету уаытында пайдаланылатын игілік. 2 Игiлiк — адамды барлы мірлiк ажеттiлiктерiн ана аттандырады, пайда келеді, ра- хата б лейді. Игіліктер таби ат туындылары ана емес, адам ебегіні де жемісі: оны материалды ажеттіліктерін ана аттандыру а ызмет етеді; бірінші (мысалы, су, жабайы сімдіктер жне басалары) ажеттіліктер деп аталады, екіншілері, я ни, адам ебегіні туындысы — "ндылытар. Материалды емес игіліктер — мір, денсаулы, абырой, жеке баса ол с" ылмаушылы, жеке мiрiнi дербестiгi, жеке жне отбасылы "пия, есiм "- ы ы, авторлы "ы ы, баса да м ліктік емес "ытары азамата за ж зінде немесе туыл ан сттен бастап беріледі. Ол зге амалдармен берілмейді жне тартып алынбайды. Нарыты емес т"р ыда мемлекетпен к рсетілетін тауарлар мен ызметтер — о амны орта игіліктері. Орта игіліктерге шектеулілік те жо ары, ал бсекелестік т мен дре- жеде, себебі, ол бірге, біра шектеулі адамдар топтарында олданылады (кітапханаларды пайдалану, инфекциялы ауруларды емдеу). 114 II Б лім. Медицина леуметтануы б"л игіліктерді пайдалану а индивидті ерекше дістеріні жо- ● ты ы; б лінбеушілік, я ни, б"л игіліктерді жеке т"л алар а б ліп беруге ● келмейді; ндіруге кеткен шы ын мен т"тыну арасында ы тедікті анытау- ● да ы иындытар; осы ызметтерді сатып алатындарды санына ара анда, т"тына- ● тындарды саныны артып кетуі. о амды игіліктер к п емес. Денсаулы сатау ызметтеріні к пшілігі толы ымен осы игіліктерді игермейді жне тауар ретінде ж"м- салынады, сондытан о ан тек мемлекет ана емес, сауда-сатты меха- низмді игерген жеке секторлар да кіре алады. Сонымен атар, денсаулы сатау "рылымында тауарды сапасы да маызды игіліктерге жатады. Денсаулы сатау ызметтері тек о амды ажеттіліктерді ана аттан- дырумен шектелмей, индивидуалды ажеттіліктерді де арастырады. жүктеу/скачать 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|