Оқулық Қазақ тіліне аударған А. М. Марқабаева Жауапты редакторы проф. Т.Қ. Рахыпбеков 2015

2.4. Медицина леуметтік институт ретінде 
115
те маызды. Ауру а жне травмалы жа дайлар а байланысты эконо-
микалы шы ындар а жатады:
жаа ба а, денсаулы жа дайына байланысты ж"мыса келмеген 
●
ж"мысшыны ндірілмеген ебегі;
уаытша ебекке абілетсіздігіне байланысты жрдемаылар т -
●
леу;
емдеу шараларыны "ны;
●
ебекке абілетті, біра денсаулы ына байланысты мгедектікке 
●
ткен ж"мысшылар а зейнетаы т леу;
баса да жа дайлар (ебекке абілетті адамдар саныны азаюына 
●
байланысты ндіргіш кштерді т мендеуі жне т.б.).
Ауру дегейі т мендегенде "лтты кіріс седі, нтижесінде ндірістік 
кштер артады, лім к рсеткішіні т мендеуіне; белсенді мір сру 
салтыны "заруына, ж"мыс уаытыны ысаруына сер етеді; мге-
дектік к рсеткішіні жне экономикалы шы ындарды т мендеуіне; 
з уаытында зейнеткерлікке шы у а келеді.
Ауру а байланысты экономикалы шы ындарды с з ету барысын-
да та ы бір айта кететін жайт — о амда ы медициналы ызмет к р-
сетуді ымбаттауы. Нашар денсаулы ндірістік жне денсаулыты 
жасарту масатында ы шы ындар а келеді. о ам минимализация-
лы "станымдар а, ебекке абілетсіздікке, уаытынан б"рын лімге 
байланысты болатын нашар денсаулыа к п к іл б леді.
М"нда ы басты мселе — бір жа ынан м"ндай а ымда ы шы ын-
дарды анытау оай, ал екінші жа ынан осы ан байланысты болаша 
пайданы к рсету иын. Денсаулы сатау жйесіндегі инвестиция-
дан тскен табыс мезгілсіз лім жне ж"мыса абілетсіздік нти-
жесінде туындайтын болаша шы ындарды алдын алумен к рініс 
береді.
Ал егер балалар денсаулы ына к іл б лмесе, онда 1–5 жылдан 
кейін о амны негізгі массасын ебекке абілетсіз, денсаулы ы на-
шар адамдар "райды.
Денсаулы сатауда ы леуметтік жне экономикалы к рсеткіш-
терді арасында зара функциялы байланыс бар.
Денсаулы# са#тауды леуметтік тиімділігі — ол медициналы жне 
леуметтік іс-шараларды ткізу арылы денсаулыты жасарту мен 
"за мір сру салтын ал а ою масатында ауру жа дайын ысарту.
Денсаулы# са#тауды экономикалы# тиімділігі — медициналы к -
мекті олданумен атар, оны толтырып отыру атынасында к рініс 
береді.

116 
II Блім. Медицина леуметтануы
леуметтік тиімділік леуметтік шы ынны алдын алумен лше-
неді, я ни, мезгілсіз лімні, мгедектікті, аурушадыты алдын алу. 
леуметтік шы ынны алдын алу экономиканы о ыпалды згерісі-
не сер етеді: ебекті тиімділігі, ндірістік кш пен ндірісті артуы 
жне т.б.
Денсаулы сатау саласында экономикалы жне леуметтік 
тиімділікті арасында даму а атысты кері пікірталастар да бар. Мыса-
лы: арттар а к мек к рсету леуметтік ыпалды к рсетеді, алайда тіке-
лей экономика т"р ысынан тиімсіз, ебекке абілетті адамдарды емдеу 
леуметтік те, экономикалы та т"р ыдан тиімді болып табылады.
Денсаулы# са#тауды леуметтік-экономикалы# тиімділігі — мини-
малды аржы дегейімен максималды леуметтік дрежеге жету, я ни, 
медициналы б лімшелерді ж"мысы минималды стандартымен к р-
сетілгеніне арамастан т"р ындарды барынша сапалы рі ана атта-
нарлы медициналы ызметтермен амтамасыз етеді.
Экономикалы шы ындар мен о амды ажеттіліктерді амтама-
сыз ету леуметтік-экономиканы тиімділігін к рсетеді. Экономика 
жо ары дамы ан сайын медициналы ызметті сапасы да жасарады, 
сонымен оса, т"р ындарды денсаулы ы мыты болып, о амны 
ндіруші кштері де седі. Медицинаны ызмет к рсету дегейі де 
о амды к ріністерді бір б лігі. Ол тек адамдарды ана емес, мем-
лекетті де ажеттіліктерін амтамасыз етеді.
азіргі тада Ресейге леуметтік-экономикалы талдау жасау те 
иын, себебі, леуметтік жне экономикалы жйе тепе-те емес, де-
генмен м"ндай талдау жасау денсаулы сатау саласында о амны 
толы рі наты жйесіндегі "рамын к рсетеді. Болашаа болжам 
жасау шін денсаулы сатау саласына крделі динамикалы леу-
меттік-биологиялы кешенді жйе ретінде арау керек.

жүктеу/скачать 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: