Оқулық Қазақстан Ðеспóбликасының Áілім æәне ғылым министрлігі бекіткен



Pdf көрінісі
бет32/94
Дата15.11.2023
өлшемі3,52 Mb.
#122605
түріОқулық
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   94
Тірек сөздер


Ойлан!
• 
Элементар бөл-
шектердің атау-
ларын пайдаланып
изотопқа басқаша 
анықтама бер.
48
20-сурет. 
Атомның 
планетарлық моделі
электрон
протон
нейтрон
Ядро құрамына 
протондар
және 
нейтрон-
дар
деп аталатын бөлшектер кіреді.
Протондардың заряды электрондардың 
зарядына тең, бірақ заряды оң (+1), протон-
ның массасы сутек атомының массасы
íà 
(яғни, 1-ге) тең. Про
ò
он 
+
1
1
p
немесе (
p
+
) деп
ò
аңба ланады.
Нейтро
íäà
рдың заряды жоқ, олар электр-
бейтарап, массалары протондардың масса-
сына тең, яғни 1-ге тең. Оларды 
0
1
n
íå
месе 
(
n
0
) деп белгілейді.
Атомдағы протондар мен нейтрондардың 
қосындысы 
массалық саны
деп аталады.
Мысалы, көміртек атомы 
6
12
C
:
6 протон + 6 нейтрон = 12 (массалық саны).
Электрондар (
е

) заряды –1 салыстырмалы 
массасы 0,0005 болатын элементар бөлшектер 
0
е 
немесе 
е

деп белгіленеді.
Протондар мен электрондар саны бірдей 
болғандықтан, атом, жалпы алғанда, эл ектр-
бейтарап бөлшек. Протон мен электрон саны 
элементтің периодтық жүйедегі рет тік нөмі-
ріне тең бола ды. Мысалы, темір атомы ның 
құрамына 26 протон және 26 электрон кіреді.
Ал нейтрондар санын қалай анықтауға 
болады? Протон мен нейтрон массасы атом-
ның массасын құрайтынын білесіңдер. Эле-
мент тің реттік нөмірін (
Z
), яғни протон са-
нын біле отырып, нейтрондардың санын (
N

анықтауға болады:


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   94




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет