Оқулық Қазақстан Ðеспóбликасының Áілім æәне ғылым министрлігі бекіткен



Pdf көрінісі
бет73/94
Дата15.11.2023
өлшемі3,52 Mb.
#122605
түріОқулық
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   94
Байланысты:
7 сынып химия оқулығы

Сен білесің бе?
Қан плазмасындағы мы -
рыш мөлшерінің тө мендеуі 
жүрек ин фаркті ауруының 
пайда болуына міндетті 
түрде әкеп соқ тырады.
Қанда литий мөл ше рі-
нің азаюы — гипер то ния-
лық сырқаттардың пай да 
болуының көрсет кіші.
Орталық Азияның тұр-
ғындарына қарағанда Жа-
по ния тұрғындары йод ты 
бірнеше есе көп (теңіз 
тағамдарына байла нысты) 
пайда ланады.
Қазақстанда йодты пай
-
да лану мөлшері азай ған
бірақ калий мен натрийді 
қолдану мөл шері артқан. 
Үндістан халқы тағаммен 
бірге магнийді, марганецті, 
темірді 3 есе, мыс пен ка-
лий ді Англияға қарағанда 
2 есе көп тұтынады. Ал 
ағыл шындар хром мен 
каль цийді 2 есе көп тұты-
нады. Англияда АҚШ-қа 
қара ғанда алюминийді 
20 есе, литийді 10 есе, мо-
либденді 3 есе аз тұтын-
са, Германияға қарағанда 
хромды 6 есе, кальцийді 
3 есе көп тұтынады.
Ойлан!
• 
Адам ұзақ уақыт 
бойы сусыз тіршілік 
ете ала ма?


103
массасымен­салыстырған­да­0,005%-дан­жоғары­мөлшерде­болатын­
химиялық­ эле­менттер­
макроэлементтер
­ деп­ саналады.­ Макро-
элементтердің­ организмдегі­ мөлшері­ әрқашан­ тұрақты,­ дегенмен­
қалыпты­ мөлшерден­ едәуір­ ауыт­қыса­ да,­ организмге­ аса­ қауіпті­
емес.­Бұл­топқа­
сутек, көміртек, оттек, азот, натрий, магний, 
фосфор, күкірт, хлор, калий, кальций
­жатады.
Адам­денесі­массасының­шамамен­96%-ын­
сутек
­(Н),­
от тек
­(О),­
кө міртек
­(С),­
азот
­(N)­құ­райды.­Олар­организмге­байла­нысқан­күйде­
тағаммен,­сумен,­ауамен­енеді­және­ор­га­низмде­жүретін­көптеген­
химиялық­реак­цияларға­қатысады.­Сонымен­қатар­кейбір­элементтер­
нәруыздардың,­майлардың­және­көмірсулардың­құрамына­кіреді.­Бұл­
элементтерге­
кальций
­(Ca),­
фосфор
­(Р),­
калий
­(K),­
натрий
­(Na),­
хлор
­
(Cl),­
магний
­(Mg)­және­
кү кірт
­(S)­жатады­және­организмдегі­мөлшері­­
4%-ды­құрайды­(массасы­бойынша).
Олардың­атқаратын­қызметтері:
—­ ұлпаларды­ түзу­ процестеріне­ қатысу­ (мысалы,­ P­ және­ Ca­
сүйектің­негізгі­құраушы­бөліктері);
—­ қышқылдық-сілтілік­ тепе-теңдікті­ және­ су­ мен­ тұздың­
алмасуын­тұрақты­ұстап­тұру;
—­қандағы­тұздың­құрамын­тұрақтандыру­және­оны­құраушы-
ларды­түзуге­қатысу;
—­ көптеген­ ферменттік­ жүйенің­ құры­лы­мын­түзуге­және­қыз-
метін­атқаруға­қатысу.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   94




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет