Оқулық Қазақстан Ðеспóбликасының Áілім æәне ғылым министрлігі бекіткен
жүктеу/скачать 3,52 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ІIІ тарау Бұл тарауда атом және молеку ла жайлы оқып-үйренеміз.
| Êөңіл аударыңдар
! Салол (фенилсалицилат, фенил2гидрок си бензоат) берілген тәжірибе үшін қауіпсіз зат болып табылады. 5-Зертханалық жұмыс судың қайнау прîöесін зерттеу реактивтер мен құрал-жабдықтар: • 100 мл дистилденген су; • ас тұзы; • шыны колба; • қыздырғыш құрал/спиртшам; • сіріңке; • термометр немесе “Spark” құрылғысы; • миллиметрлік қағаз; • секундомер. қауіпсіздік техникасы ережелері. Қыздырғыш құралдармен және қайнаған сумен жұмыс істеу ережесін сақтау. 1. Øыны колбаға 50 мл дистилденген су құйыңдар. Қыздыру құралымен шыны колбадағы суды қайнатыңдар. Температураның өзгеруін әр минут сайын жазып отырыңдар. Алынған мәліметтер бойынша судың қайнау диаграммасын сызыңдар. 2. Øыны колбаға 50 мл су құйып, оған 1 асқасық ас тұзын салып араластырыңдар. Ерітіндіні қайнатыңдар. Температура өзгерісін әр минут сайын бақылаңдар. Ерітіндінің қайнау диаграммасын салыңдар. Бұл зертханалық жұмыстардағы диаграммалар сәйкесінше заттардың суыну, қайнау процестерін анықтауға көмектеседі. ? 1 . Таза су қандай температурада қайнайды? 2. Суға ас тұзын қосқанда қайнау температурасы қалай өзгереді? 40 III тарау § 5. ÀÒÎÌÄÀÐ ÌÅÍ ÌÎËÅÊÓËÀËÀÐ. ÆÀÉ ÆӘÍÅ КҮÐДÅËІ ЗАÒÒАÐ АТОМДАР. МОЛЕКУЛАЛАР. ЗАТТАР Заттар неден құралатыны жөніндегі сұрақ тар адамзатты ертеден-ақ ойландырды. Грек тер заттардың ұсақ бөлшектерден тұра- ты нын білген. Б.з.д. 420 жылы грек фило- софы Демокрит “материя бөлінбейтін ұсақ бөлшек терден тұрады” деген гипотезаны ұстанған. Грек ше “ àòîì ” — áөëіíáеéтіí деген мағынаны білдіреді. Заттарды шексіз ұсақтау мүмкін емес екеніне ойша қорытынды жасауға болады. Ең соңында әйтеуір бір ұсақ, бөлінбейтін бөлшек немесе атом қалуы тиіс. Егер бөлінбейтін бөлшек қалмаса, кез келген затты ақырына дейін жойып жіберуге болар еді. Олай болса, жаңа заттар (тіпті жануарлар мен өсімдіктер) жоқтан пайда болатын еді. Атом-молекулалық ілімін дамытып, оны алғаш химия ғылымында қолданған — ұлы орыс ғалымы М.Â.Ëомоносов. Бұл ілімнің негізгі қағидалары “Математикалық химияның элементтері” (1741 ж.) еңбегінде және басқа да еңбектерінде баяндалды. М.Â.Ëомоносовтан кейін, 67 жылдан соң атом дық ілімді химия ғылымында қолдан- ған — ағыл шын ғалымы Дж.Дальтон. Ілім нің негіз гі қағидаларын ол өзінің “Химиялық фи- ло со фияның жаңа жүйесі” кітабында жазды. Атом-молекулалық ілім химия ғылымына ХІХ ғасырдың ортасында ғана енді. 1860 жылы Карлсруэ (Германия) қаласында хи- мик тердің халықаралық сúезінде àòîì және ìîëекóëà ұғым да рының нақты анықта ма- лары қабыл данды. жүктеу/скачать 3,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|