Оқулық Қазақстан Ðеспóбликасының Áілім æәне ғылым министрлігі бекіткен



Pdf көрінісі
бет21/94
Дата15.11.2023
өлшемі3,52 Mb.
#122605
түріОқулық
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   94
Плазма
Сен білесің бе?
Біз судың үш 
агрегаттық күйі бар 
деп есептейміз. Шы-
нында, кем дегенде 15 
агрегаттық күйі бар және 
күн санап оның саны ар-
тып келеді. 
 
жабық пластикалық бөтелкемен тәжірибе
Бос пластикалық бөтелкені тығын мен жауып, тоңазыт­
қышқа қойыңдар. Бір минут өте салысымен ішіндегі 
ауаны сорып алғандай бөтелке қабы сып қалады. Íеліктен 
олай болады? Егер оны тоңазытқыштан алса, бас тапқы 
пішінге келе ме?

Заттардың тағы да төртінші күйі бар, оны физиктер 
агрегаттық күйлердің біріне жатқызады. Кейбір айрықша 
жағдайларда зат плазмалық күйде болады.
Плазма — заттардың табиғатта кең таралған күйі. 
Күн, көптеген жұлдыздар, тұмандықтар плазмадан 
құралған. Жер атмосфе расының жоғары қабаты — 
ионосфера да плазмадан тұрады. Поляр шұғыласы
найзағай — осылардың бәрі плазманың түр лері. Техникада 
плазма қолданысқа енген, мысалы, оны люминесцентті 
лампаларда пайдаланады. 
Заттардың бір күйден басқа бір күйге өту процестерінің 
белгілі бір атаулары болады (4-сызбанұсқа). Ондай 
6 процесс бар.
Заттың қатты күйден сұйық күйге көшу процесі
балқу
деп аталады.
Сұйықтың қатты күйге өтуі 
кристалдану
деп ата-
лады. 
Сұйықтың газ тәрізді күйге өтуі 
булану
деп аталады.
Керісінше газдың сұйыққа өту процесі 
конденсация
деп аталады.
Кейде қатты заттың сұйық фазаны айналып өтіп, газға 
айналуы мүмкін. Қатты күйден газ тәрізді күйге өту процесі 
сублимация
деп аталады. Егер қатты дененің иісі болса
ол сублимацияланады. 
Сублимацияға кері процесс 
десублимация 
деп 
аталады.


33

ñûçáàíұñқà
Қатты 
заттар
Сұйықтық
Газ
Жылу cіңірі­
леді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   94




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет