Оқулық Қазақстан Ðеспóбликасының Áілім æәне ғылым министрлігі бекіткен


  Су сутек оксиді болып табылады. Судың маңызы туралы əңгіме құрастыр. Өте маңызäы



Pdf көрінісі
бет43/94
Дата15.11.2023
өлшемі3,52 Mb.
#122605
түріОқулық
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   94
Байланысты:
7 сынып химия оқулығы

 3. 
Су сутек оксиді болып табылады. Судың маңызы туралы əңгіме құрастыр.
Өте маңызäы
Металдар жанып, негіздік оксид түзеді. Íегіздік 
оксидтерге негіздер сәйкес келеді. Ñуда еритін 
негіздер сілтілер деп аталады. Бейметалдар жанғанда 
қышқылдық оксид түзіледі, оларға қышқыл сәйкес 
келеді. Қышқыл мен сілті ерітінділерін анықтайтын 
индикатор деп аталатын арнайы заттар болады.
Бұл қызық!
Жанып тұрған отқа апель-
син қабығын сықса, ашық жа-
лын байқалады. Себебі цит-
рус жемістері (мандарин, 
апель син, грейпфрут, лимон) 
құрамында жанғыш эфир май-
лары көптеп кездеседі.


60
6-ÇÅÐÒÕАÍАËÛҚ ÆҰÌÛÑ
Балауызäың жануы
Ðеаêтèâтер мен құрал-жабäықтар: 
• тұрғы — 1 дана;
• стақан — 1 дана;
• әк суы (кальций гидроксиді) 
ерітіндісі;
• балауыз шамы — 1 дана.
Æұмыс барысы
Тұрғыға құрғақ стақанның аузын 
төмен қаратып бекітіп, асты на жан­
ған балауызды орналастырамыз. 
Ñта қан ның қабыр ғалары була нады. 
Åнді жанып тұр ған балауызды ал­
дын ала әк суымен шайылған ста­
қанның астына орна лас тырамыз. 
Ñтақанның қабыр ғала рында лайлан­
ған су тамшылары пайда болады. Бай қал ған құбылыстардан тиісті 
қорытынды жасаймыз.
?
1.
Стақанның қабырғасы неге буланды?
 2. 
Балауыз жанғанда көмірқышқыл газы түзілгенін қандай құбылыс 
дəлелдейді?
2-ÏÐАÊÒÈÊАËÛҚ ÆҰÌÛÑ
Êүêірт, фосфор, темірäің ауаäа және оттеêте 
жануын салыстыру
Ðеаêтèâтер:
• сутек асқын тотығының кристалдары; 
• күкірт;
• фосфор;
• темір сым.
Õèмèялық ыäыстар мен құрал-жабäықтар:
• тұрғы — 1 дана;
• тығыны бар шыны түтікше — 1 дана;
• мақта;
• түбінде құмы бар, сыйымдылығы 250 мл­лік колба — 2 дана;
• сыйымдылығы 400—500 мл­лік, шыны банка — 1 дана;
• қасық — 2 дана;
23-ñóðåò. 
Тәжірибе қоþға арналған 
құрал


61
• спиртшам — 1 дана;
• сіріңке — 1 дана;
• шыны (колбалардағы жану өнімдерін сыртқа шықпайтындай 
етіп жабатын қатырма қағаз немесе полиэтилен) пластинкалар — 1 
дана;
• ішінде суы бар кәрлен табақша (жанған фосфор мен күкірттің 
қалдықтарын сөндіруге арналған) — 1 дана.
Îттеê алу
Ñуретте көрсетілгендей құрылғы 
жинаңдар. Ñынауықтың 1/4 бөлі гіне 
сутек асқын тотығының кристал­
дарын, ал аузына қарай түтілген 
мақта са лыңдар. Ñынауықты газ 
жү ре тін тү тігі бар тығынмен жауып, 
герме тикалығын тек серіңдер. Осыдан 
кейін сы науықты тұрғыға бекітіңдер. 
Газ жүретін түтіктің екінші ұшы 
оттекті жинауға арналған стақанның 
түбіне дейін жетуі тиіс. 
Ñынауықты қыздыруды бас таң­
дар. Ûдыстың оттекке толғанын 
бық сыған шырамен тексеріп, оны шыны пластин камен жауып 
қойың дар. Осылай сы йым дылығы 250 мл­лік екі колбаға және 
түбіне құм салынған шыны банкаға (сыйымдылығы 400—500 мл) 
оттек жинаңдар.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   94




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет