60
6-ÇÅÐÒÕАÍАËÛҚ ÆҰÌÛÑ
Балауызäың жануы
Ðеаêтèâтер мен құрал-жабäықтар:
• тұрғы — 1 дана;
• стақан — 1 дана;
• әк суы (кальций гидроксиді)
ерітіндісі;
• балауыз шамы — 1 дана.
Æұмыс барысы
Тұрғыға құрғақ стақанның аузын
төмен қаратып бекітіп, асты на жан
ған балауызды орналастырамыз.
Ñта қан ның қабыр ғалары була нады.
Åнді жанып тұр ған балауызды ал
дын ала әк суымен шайылған ста
қанның астына орна лас тырамыз.
Ñтақанның қабыр ғала рында лайлан
ған су тамшылары пайда болады. Бай қал ған құбылыстардан тиісті
қорытынды жасаймыз.
?
1.
Стақанның қабырғасы неге буланды?
2.
Балауыз жанғанда көмірқышқыл газы түзілгенін қандай құбылыс
дəлелдейді?
2-ÏÐАÊÒÈÊАËÛҚ ÆҰÌÛÑ
Êүêірт, фосфор, темірäің ауаäа және оттеêте
жануын салыстыру
Ðеаêтèâтер:
• сутек асқын тотығының кристалдары;
• күкірт;
• фосфор;
• темір сым.
Õèмèялық ыäыстар мен құрал-жабäықтар:
• тұрғы — 1 дана;
• тығыны бар шыны түтікше — 1 дана;
• мақта;
• түбінде
құмы бар, сыйымдылығы 250 мллік колба — 2 дана;
• сыйымдылығы 400—500 мллік, шыны банка — 1 дана;
• қасық — 2 дана;
23-ñóðåò.
Тәжірибе қоþға арналған
құрал
61
• спиртшам — 1 дана;
• сіріңке — 1 дана;
• шыны (колбалардағы жану өнімдерін сыртқа шықпайтындай
етіп жабатын қатырма қағаз немесе полиэтилен) пластинкалар — 1
дана;
• ішінде суы бар кәрлен табақша (жанған фосфор мен күкірттің
қалдықтарын сөндіруге арналған) — 1 дана.
Îттеê алу
Ñуретте көрсетілгендей құрылғы
жинаңдар. Ñынауықтың 1/4 бөлі гіне
сутек асқын тотығының кристал
дарын, ал аузына қарай түтілген
мақта са лыңдар. Ñынауықты газ
жү ре тін тү тігі бар тығынмен жауып,
герме тикалығын тек серіңдер. Осыдан
кейін сы науықты тұрғыға бекітіңдер.
Газ жүретін түтіктің
екінші ұшы
оттекті жинауға арналған стақанның
түбіне дейін жетуі тиіс.
Ñынауықты қыздыруды бас таң
дар. Ûдыстың оттекке толғанын
бық сыған
шырамен тексеріп, оны шыны пластин камен жауып
қойың дар. Осылай сы йым дылығы 250 мллік
екі колбаға және
түбіне құм салынған шыны банкаға (сыйымдылығы 400—500 мл)
оттек жинаңдар.
Достарыңызбен бөлісу: 
