Ішінара бақылау – нарықтық экономикадағы статистикалық ақпарат көзі. Бас (жиынтық) және іріктеу жиынтығы.
Іріктеу жиынтықтың құру әдістері.
Ішінара бақылау нәтижелерін бағалау. Ішінара бақылаудың бірліктер санын есептеу. Ішінара бақылаудың мәліметтерін бас жиынтыққа тарату
Дәрістің мақсаты:
Ішінара бақылау әдісі туралы түсінігін беру, іріктеудің жалпы және ішінара бақылау тәртібімен, ішінара жиынтықтың құралу көздерін, қажетті санын есептеу әдістемесімен таныстыру.
. Статистикалық ішінара бақылау әдісі деп жалпы жиынтық бірліктерінен зерттеуге кездейсоқ немесе белгілі бір тәртіппен ғылыми негізде алдын ала іріктеліп алынған кейбір бөліктерін айтады. Ал одан шыққан қорытынды көрсеткіштерді жалпы жиынтық көрсеткіштеріне толығымен таратуға, қолдануға болады. Мысалы, зауыт 1000 дана тетік өндірді. Алайда олардың сапасын анықтау үшін барлығын бірдей тексеріп шығуға ешқандай мүмкіншілік болмайды. Сондықтан оның ішінен белгілі бір бқлігін ғана тексеріп, соның қорытынды көрсеткіші арқылы барлық өнімдердің қаншасы сапалы, қаншасы сапасыз екендігі туралы деректі мәлімет алуға болады және т.с.с.
Егер бақылау қорытындысы барлық жиынтық бірліктеріне таратуға болмайтын болса, онда ол ішінара бақылау тәсіліне жатқызылмайды және оны жай зерттеу деп атайды.
Статистикада ішінара бақылауды жүргізгенде екі жиынтық бірліктері – негізгі немесе жалпы және ішінара бақылау – бірге қолданылады. Зерттеуге алынатын қоғамдық құбылыстар, процестер, заттар жиынтықтың барлығын негізгі немесе жалпы жиынтық деп атайды, ал жалпы жиынтықтың ішінен іріктеліп алынған бөлігін ішінара жиынтықтың бірліктері деп атайды
