Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және гылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011
жүктеу/скачать 6,36 Mb. Pdf көрінісі
|
материалтану
| 82
= 10 °(Ч-ЧУЧ. Қалдық (шартты пластикалық) деформация 8 3 , % 83= 1 00 (Ц-^0. Тез жойылатын деформацияның бөлігі ^8^=8^. Баяу жойылатын деформацияның бөлігі Л8 2 = 8 2 /8. Қалдық деформацияның бөлігі 116 Л8 3 = 8 3 /8, мұндағы, ^^-жүктеме салынып соңғы өлшенген үлгінің жұмыс бөлігінің ұзындығы, мм ^ 0 - жұмыс бөлігінің алғашқы ұзындығы, мм ^ 2 - жүктеме алынған кездегі жұмыс бөлігінің ұзындығы, мм ^ 3 - жүктеме алынған деформацияның соңғы рет өлшеу кезіндегі жұмыс бөлігінің ұзындығы мм. Жүктеме релаксациясы қисығында келесідей дискретті нүктелерді алып қарауға болады: Р 0 - релаксация процесінің басындағы жүктеме деңгейі, Р^- қүрылымдық процесстің тез ағуынан кейінгі жүктеме дең- гейі, Р 2 - баяу өзгеру процессі өткенен кейінгі жүктеме. Сонда тез өтетін релаксация процесінің бөлігі келесі формуламен анықталынады: Л р =( р 0 - р і) /р 0 . Жай өтетін релаксация формуласы: ЛР 2=( Р 1- Р 2) /Р 0. Жүктеменің жалпы құлау үлкендігі: К =( Р 0- Р 2) /Р 0. Тоқыма материалдарының релаксация сипаттамаларын анықтау үшін арнайы аспаптар-релаксометрлер қолданылады. «Тірек» типті релаксометрлер өздерінің көп кездесетіндігімен және қарапайымдылығымен көп тараған. «Тірек» сияқты релаксо- метрде жүргізілетін үшінші үлгі жүктеменің қалыпты сынауларын (5) жүктемені (4) белсенді қысқыштарға ілу арқылы жүргізеді. Матаның үлгісінің деформациясының өлшемі 0,1 мм аспайтын (6) шкалаға қатысты конустың төменгі қысқышының қалпы мен тіркеледі, жүкті түсіргеннен кейін сызғышты қойып тіркейді. Қалыпты ұзарту кезінде сынауларға арналған «Тірек» типті релаксометрді А. Н. Кобляков ұсынған. (3) үлгінің жүктелуі берілген деформацияға жеткенше (7) штурвалды дөңгелектің айналуымен жүзеге асырылады. Деформацияның үлкендігі (6) шкала бойынша бақылауға алынып отырады. 1 сағат өткен соң үлгіні төменгі қысқыштан босатып (8) шкаладағы үлгінің үзындығын өлшейді. Бұл үлгілердің жоғарғы қысқышының (2) әр қайсысы (9) серіппе балкаға бекітілген, горизонталды (1) балкаға орнатылған. Үстінде сым- ды тензорезисторлар (10) жабыстырылған серіппелі тірек. «Тірек» типті релаксометрдің конструкциясының қарапайымды- лығы - деформация өлшемдерін қажетті жоғары дәлділікпен біріктіру үшін МТПИЛП және Р-МТИЛП релаксометрі ойлап табылған. 5.3. және 5.4. суреттерде «Тірек» релаксометрі көрсетілген. 117 |