Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және әылым министрлігі бекіткен алматы, 011 £

суспензиясының бір бөліп оқтын-оқтын алынып тұрады, оның 
орнына нақ сондай мөлшерде жаңа қоректік орта қүйылып тұрады. 
Жисушаларды агынды ашық жүйеде өсіру
- үздіксіз ағып кіріп 
түрған жаңа қоректік орта мен төгіліп сыртқа ағып шыққан жасу­
шалар суспензиясының қарқыны (көлемдерінің) тең болуы.
Өндірістік микроорганизмдердің штамдарын, өсімдік жасуша- 
ларын әртүрлі тәртібінде өсіріп олардың өсу қарқындылығын 
бақылайды. Бүл 
турбидостатта өсіру
(лат. 
іигЬо
- қүйын, шыр 
айналу) - фотоэлементті қолданып биомасса концентрациясын 
тікелей бақьшау арқылы, жасушаларды сыртқы жағдайдан ешқан- 
дай шектеусіз, үздіксіз өсіру және жасушаларды 
хемостатта 
өсіру
(гр. 
сһетіа
 
- химия), яғни қүрамында өсуді тежейтін кон- 
центрациясы белгілі қүраушылары бар жаңа қоректік орта түрақ- 
ты жылдамдықпен биореакторға қүйылып түсіп түрады да, сон­
дай жылдамдықпен өскен жасушалар суспензиясы алынып оты- 
рады! (
6-сурет).
]_^15ірнеше сағат бойы организмдердің жасушалары жаңа жағдай- 
ға, жүмсалатын субстрат қүрамына бейімделеді -
лаг-фаза
(
бүр- 
кеулі, жасырын кезеңі)
- бүл кезде су мен қоректік заттарды сің- 
іру процесі және бөлінуге дайындық белсенді өтіп жатады, жасу­
шалардын өсуі, ферменттер, нуклеин қышқылдарының, әсіресе 
РНК қүмарлығының артуы орын алады. Одан кейін 
үдеу кезеңі, 
бүл кезде жасушалар бөлініп, созылып өсе бастайды. Келесі 
экс- 
понещиалды даму кезеңі
басталады, жасушалар жылдам бөлінеді, 
жасушалар көбейеді, олардьщ биомассасының жоғарылауы байка- 
лады. Экспоненциалды немесе лог-фазада өсу жылдамдығы өте 
қарқынды, уақыт өткен сайын екі еселеніп өседі. Әрі қарай қорек- 
тік ортаның қоспа бөлшектері біртіндеп төмендейді, жасуша ме- 
таболиттерінің қүрамы артады, жасушалар өсуі мен көбею қарқы- 
ньшың төмендесуіне әкеліп соғады. Бүл 
баяу өсу кезеңі
(өсудің 
бәсендеу фазасы). Стационарлық кезең
- бүл жаңадан пайда бола- 
тын және жасаушалардың тең қатынасы салдарынан қоректік ор- 
тада жасушалар санының бірталай түрақтылығымен сипаттала- 
ды. Ақырында жасушалардың біртіндеп жойылып қүру кезеңі. 
Өсу мен көбею, жоғарыда көрсетілген кезеңдердің жүру үзақты- 
ғын биопродуценттің физилогия ерекшеліктеріне байланысты. Мы­
салы, 
Вассіііш іһигіпвіепзіз
-тің өсу циклі - 36 сағат, 
Азрег&ІІиз 
аыатогі
- 144 сағат. Жасушалардын өсуі 8-тәрізді қисық сызық- 
пен бейнеленеді (
7-сурет
).

жүктеу/скачать 16,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: