Сҧрақтар мен тапсырмалар Педагогикалық жобалаудың қайта жаңғыртушылық деңгейлеріне сипаттама беріңіз.
Жобалаудың басқа басқару амалдарынан ерекшелігі неде?
Педагогикалық жобалаудың міндеттері.
Жоба құрастырудың жалпы логикасы.
Педагогикалық жүйелерді классикалық сипатта басқарудың мәні.
Педагогикалық жүйелерді басқаруда жобалауды ұйымдастырудың мәні мен ерекшеліктері.
Жобалау ресурстары мен оны ұйымдастыру.
Жобаны жүзеге асыратын топтар не командаларға қойылатын талаптар.
Жобалау негізіндегі ұйымдастыршылық ӛзгерістер мәні.
Глоссарийді жалғастыр.
4. Педагогикалық жобалаудың нәтижелері және бағалау Педагогикалық жобалаудың нәтижелері педагогикалық жүйелерді дамыту мақсаты арқылы анықталады, олар, сонымен қатар, мақсатты орындауды кӛздейтін сан түрлі әдістердің болуын қажет етеді. Педагогикалық жүйелерді дамыту сыртқы–қоғамның әлеуметтік талап - сұраныстары және ішкі – әлеуметтік - педагогикалық жағдайларына тікелей байланысты. Сонымен қатар, білім беру ұйымдары басқа да педагогикалық жүйелер сияқты қол жеткізген нәтижелердің деңгейіне қатысты сипатталады.
Кез келген деңгейдегі мақсат-мазмұндық толықтыққа ие болуы тиіс, оның мәні–алынатын нәтиженің барлық сапаларының қажеттіктер мен талаптарға сәйкес белгіленуінде. Сонымен қатар, мақсатқа сай күтілетін нәтижелерді анықтау барысында оларды диагностикалауға, бақылауға келетін параметрлері белгіленуі тиіс. Яғни, мақсатты анықтау дегеніміз–күтілетін нәтижелердің сипаттамасын тексеруге, ӛлшеуге болатындай етіп кӛрсету. Мақсат толықтай диагностикалауға келетін болуы тиіс, сондықтан, оны осы талаптарға сай дәл қоя білу қазіргі басқарушылардың құзыреттілігінің, басқарушылық ой– әрекеттері деңгейінің басты кӛрсеткіштері болып табылады.
Жобалауға тән негізгі белгілерінің бірі – олардың белгілі бір мақсатқа жету үшін құрылатыны, саналы түрде қойылған мақсат бұдан кейін оны жүзеге асыру барысында қалыптасатын белгілі бір түпкілікті нәтижеге айналады. Сӛйтіп, педагогикалық жобалардың мақсатқа сәйкес іс- әрекеттердің орындалуына байланысты оның мақсаттылық, мақсатқа ұмтылушылық қасиеті белгіленеді.
Мысалы, педагогикалық жүйе ретіндегі дәстүрлі сабақ үдерісін алатын болсақ, оның білімдік, дамытушылық және тәрбиелікке негізделген мақсаты сабақтың құрылымдық бӛліктеріне (тапсырманы тексеру, қайталау, жаңа тақырыпты меңгеру, бекіту, қорыту) қатысты таратылады, яғни сабақты әр бӛлігінің мақсаты айқындалады.
Педагогикалық жүйе ретіндегі еліміздің жалпы білім беру жүйесі алынатын болса, оның мақсаты жоғары білім беру жүйесі, техникалық-кәсіби білім беру жүйесі, жалпы орта білім беру жүйесі, мектепке дейінгі білім беру жүйесі, педагогтардың кәсіби біліктілігі арттыру жүйесі, т.б. мақсаттарына қатысты декомпозицияланады. Одан кейінгі кіші жүйелердің әрқайсысының ӛзіндік мақсаттарына сай алынатын түпкілікті ӛнімді білдіретін күтілетін нәтиже белгіленеді. Мақсаттар жүйесінің деңгейлері жүйенің күрделілігіне қарай тағы да одан да кіші элементтерді қамтып, одан әрі сатылануы мүмкін. Сондықтан, шартты түрде аяқталған құрылымдық мақсаттар жүйесінің таралымы (декомпозициясы) одан әрі - тӛртінші деңгейде – кіші жүйелердегі іс-әрекеттердің мақсаттарымен жалғасады. Оларды құрастыру үшін ең кіші жүйелердегі басқару қызметінің кіруден бастап, шығуға дейін қамтитын іс-әрекеттерді қарастырылады.
Іс-әрекеттердің таралымы (декомпозициясы) басқару қызметінің типтік моделіне негізделіп, жоспарлау, ұйымдастыру, үйлестіру мен реттеу, ынталандыру, бақылау, талдау элементтерінен тұрады.
Кіру Шығу: ПА МҚ ЖҚ ЖА ББ
Cурет 11 − Мақсаттық- бағдарлы жобаларды
ұйымдастыру кезеңдері
Соңғы, бесінші деңгейдегі қызметтік мақсаттарды декомпозициялау тӛмендегі мақсаттық- бағдарлы жобалау қызметінің кезеңдері негізінде жүргізіледі:
Мақсаттық-бағдарлы жобалау қызметін ұйымдастыру кезеңдері жоғарыда кӛрсетілген бағыттар ретімен жүргізіледі, суреттегі шартты белгілердің мәні:
МА-мәселені анықтау;
МҚ-мәселе анықталғаннан кейін оны мақсатты - бағдарлы жобалау қызметі арқылы шешу мақсатын қою; ЖҚ-жобалар құрастыру: оның тиімділік кӛрсеткіштерін белгілеу, варианттарын қарастыру арқылы тиімді жобаны бекіту;
ЖА-қабылданған шешімді жүзеге асыру, орындау;
ББ-жобаны жүзеге асыру барысын бақылау, орындалу нәтижесін бағалау (сурет 11).
Жүйелік тұрғыдан басқару категорияларына сай, педагогикалық жүйені басқаруда орын алып отырған мәселені шешу жолы–нақты мақсат қою, басқару қызметін жүйелі ұйымдастыру, ондағы адам ресурстарының сапасын жетілдіріп отыруға жағдай туғызу арқылы негізгі үдерістерді дамыту. Мәселені шешу мақсаттық - бағдарлы жобалар құрастыру, қалыптасқан жүйенің бір негізгі компонентін ӛзгертіп, іс жүзіндегі нәтижеден күтілетін нәтижеге ӛту