Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі оқулық ретінде бекіткен



Pdf көрінісі
бет73/160
Дата17.10.2023
өлшемі2,45 Mb.
#117673
түріОқулық
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   160
Байланысты:
Аасыпкерлык

 

ӛткізу нарықтарының жағдайы;
 

банктік операциялар;
 

жабдықтаушылар мен тҧтынушылар;
 

патенттердің мазмҧны;
 

капиталдар қҧрылымы;
 

инвестициялар жоспарлары;
 

жасалған контрактілер;
 

тауарға деген бағалардың қалыптасуы;
 

табыс мӛлшерлері мен ӛндіріс кӛлемдері. 
Ӛндірістік қҧпия келесідей ақпараттардан тҧрады: 

ӛндіріс пен технология тәсілдері;
 

еңбекті ҧйымдастыру;
 

техникалық жаңалықтар мен ӛнертабыстар;
 

зерттеу жҧмыстарының мақсаты мен сипаты.
 
Іскерлік ақпарат мыналарға қатысты: 

кәсіпорын қаржылары (қаржылық есептілік, клиенттермен есеп 
айрысу жағдайы, қарыз, несиелер, тӛлемқабілеттілік, табыс, ӛнімнің 
ӛзіндік қҧны); 

ӛндірісті дамытудың стратегиялық және тактикалық жоспарлары, 
оның ішінде жаңа технологияларды, ӛнертабыстарды, ноу-хауды 
пайдалану; 

ӛнімді ӛткізу жоспарлары мен кӛлемдері (маркетинг жоспарлары, 
сауда операцияларының сипаты мен кӛлемі, бағалар деңгейі, қойма 
қорлары); 

ӛз ӛнімінің бәсекеқабілеттілігін, экспорт пен импорт тиімділігін, 
нарыққа шығудың болжамды мерзімін талдау мәліметтері; 

жарнама қызметінің жоспарлары; 

сауда және басқа клиенттердің, делдалдардың, бәсекелестердің тізімі, 
олармен ӛзара қатынас туралы, қаржылық жағдайы туралы, 
контрактілердің шарттары туралы мәліметтер

басқару әдістері мен ҧйымдастыру; 

кәсіпорын персоналының беделі мен сипатын бағалауы; 

еңбекті ҧйымдастыру жҥйелері. 
8.2
 
КӘСІПКЕРЛІК ҚҦПИЯНЫ ҚОРҒАУ ЖҤЙЕСІ 
Коммерциялық қҧпия болып табылатын ақпаратты қорғау барысында 
кәсіпорын екі бірдей міндетті шешуі қажет. 
Бірінші
, ол ӛз қызметі жайында 
тҧтынушылар және жабдықтаушыларды жарнамалау және ақпараттық 
мәліметтермен қамтамасыз етуі қажет. 
Екінші
, кәсіпорын қызметінің кӛптеген 
аспектілерін жарнамалау ҥшін, оның нақты ақпараттық мәліметтерін ашық 
пайдаланбау мҥмкін емес. Бҧл жағдайда кәсіпорынның коммерциялық 
қҧпиясын ашу проблемасы туындайды (29-сурет). 


119 
29-сурет. 
Кәсіпорынның коммерциялық қҧпиясын қорғау механизмі 
 
Қҧпияны қорғаудың барлық әдістеріне қарамастан, ақпараттың таралып 
кететін жағдайлары болады. Сондықтан да кәсіпорынның коммерциялық 
қҧпиясын қорғау бойынша заңнаманы бҧзудағы кінәлілерге әсер етудің барлық 
қҧралдары болу керек (30-сурет). 
 
 
30-сурет. 
Коммерциялық қҧпияны таратқаны ҥшін кінәлілерге әсер ету 
әдістері 
ҚР Ҥкіметі шешімімен коммерциялық қҧпияны қҧрмайтын мәліметтер 
тізбегі анықталған. Ол: 

кәсіпорынның қҧрылтай қҧжаттары, тіркеу куәліктері, патенттер, 
лицензиялар;

бюджетке тӛлемдер мен салықтардың дҧрыс есептелгенін тексеру ҥшін 
қажетті және есептіліктің орнатылған тҥрлері бойынша мәліметтер;

тӛлемқабілеттілік туралы мәліметтер; қызметкерлердің саны, қҧрамы, 
олардың жалақысы мен еңбек жағдайлары туралы, сонымен қатар бос жҧмыс 
орындары туралы мәліметтер;

салықтар мен міндетті тӛлемдерді тӛлеу туралы қҧжаттар; 
Кәсіпорынның коммерциялық қҧпиясына 
жататын мәліметтердің тҧрақты тізбегі 

Қҧжаттарды 
кӛшіру 
және 
кӛбейту 
қҧралдарын 
бақылау 
жҥйесі 
Жаңа материалдар мен ӛнімдерді есепке 
алу мен қорғау жҥйесі 
2
Кәсіпорын аумағын қорғау жҥйесі 

Байланыс және есептеуші тех-
ника
 
қҧралдарында коммерциялық
 
қҧпияны қорғау тәртібі
Қҧпия ақпаратты беру кезінде 
байланыстың ашық каналдарын 
қолдану тәртібі 
Кәсіпорынға басқа тҧлғалардың келуін 
бақылау жҥйесі 

Коммерциялық қҧпияны қорғау 
тәсілдерін кәсіпорын персоналына 
оқыту және ынталандыру жҥйесі
Коммерциялық қҧпияны қҧрайтын қҧ-
жаттармен іс жҥргізу тәртібі

Кәсіпорынның коммерциялық қҧ-
пиясын қорғау бойынша маман-
дандырылған қызметтер
Айыппҧл санкциялары 
Ақпаратты заңсыз тҥрде алу ҥшін 
қолданылған техникалық қҧралдарды 
жою 
Нақты зиянның орнын толтыру (моральдық 
зиянды қосқанда) және сот шығындарын тӛлеу
Заңсыз жолмен ақпаратты пайдалануға заңмен 
тыйым салу 
Сот органдарының шешімдерін ашық 
тҥрде жариялау және санкцияларды 
қолдану
Кәсіпорынды жабу 
Коммерциялық қҧпияны ҥшінші тҧлғаның ашуы 
Ақпараттың 
таралуына 
кінәлі 
қызметкерлерді жҧмыстан
 
босату 
Тікелей 
коммерциялық 
қҧпияны 
қҧрайтын 
қҧжаттар мен заттарды жою 
Кінәлілерге қылмыстық жауапкерші-
ліктің алуан тҥрлерін қолдану


120 

қоршаған ортаның ластануы, монополияға қарсы заңнаманың бҧзылуы 
немесе еңбек жағдайларының қауіпсіздігі, тҧрғындардың денсаулығына зиян 
тигізетін ӛнімді ӛткізу туралы және заңнамаларды бҧзғаны туралы мәліметтер.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   160




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет