117
етіп отыру. Коммерциялық қҧпияны қҧрайтын
ақпарат бірқатар талаптарға
жауап беруі керек.
1.
Ақпаратты ашық қолдану кәсіпорын ҥшін зиянмен байланысты.
2.
Ақпарат заңдық негіздік тҧрғыдан жалпыға белгілі және жалпыға қол
жетімді болып табылмайды.
3.
Кәсіпорын экономикалық және басқа да тиімділікті қамтамасыз ету ҥшін
қҧпиялылықты сақтау бойынша қажетті шараларды жҥзеге асырады.
4.
Ақпарат қорғауды қажет етеді.
5.
Бҧл мәліметтерді қҧпияда ҧстау кәсіпорынға зиян тигізбейді.
28-сурет.
Кәсіпкерлік қҧпияны қҧрайтын мәліметтердің жіктелуі
Экономикалық
жҥйеде
нарықтық
механизмдерінің
қалыптасуы
коммерциялық қҧпияның қҧқықты негізінің қалыптасуын қажет етеді. Ол
кәсіпорынды және ҧйымды әділетсіз
бәсекелестерден қорғау, интеллектуалды
қызмет ӛнімдерін, яғни ӛнертабыстарды,
инновацияларды, компьютерлік
бағдарламаларды, басқарушылық шешімдерді
қайтарымсыз қолдануды
болдырмау мақсатынан туындайды.
Заңнамаға сәйкес кәсіпорынның коммерциялық қҧпиясын қҧрайтын
ақпаратты мемлекетттік органдарға бермеуге қҧқығы бар. Коммерциялық
қҧпияны қҧрайтын мәліметтер тізбегі кәсіпорын басшысымен анықталады.
Коммерциялық қҧпия келесідей ақпараттардан тҧрады:
Кәсіпорынның сауда
қатынастары;
Ғылыми-техникалық
ақпарат
Ӛндірістік
ақпарат
Қаржылық
ақпарат
Зерттеу
жҧмыстарының
сипаты
Ӛндіру
тәсілдері мен
технологиясы
Еңбекті
ҧйымдастыру
жҥйесі
Капиталдар
қҧрылымы
Сауда клиенттерімен
есеп айрысу жағдайы
Патенттер мен
лицензиялардың
мазмҧны
Рационали
заторлық
ҧсыныстардың
мазмҧны
Жаңа
технологиялар мен
ӛнім тҥрлерін
енгізу
жоспарлары
Шығару кӛлемі мен
ӛнімді ӛткізу
жоспарлары
Қойма
қорларының
деңгейі
Жаңа қҧрылысқа,
ӛндіріске
инвестиция тарту
жоспарлары
Шығарылатын
ӛнімнің бәсеке
қабілеттілігін
талдау
Жарнамалық
қызмет
жоспарлары
Басқару
әдістері мен
ҧйымдастыру
Нарыққа шығудың
болжанған
мерзімі
Контрактілерді
жасау шарттары
мен сипаты
Жабдықтаушылар,
тҧтынушылар,
делдалдар,
бәсекелестер
туралы
мәліметтер
Табыс мӛлшері
мен ӛнімнің
ӛзіндік қҧнының
деңгейі
Кәсіпорын тӛлем
қабілеттілігінің деңгейі
Ӛнімге деген
бағалардың
қалыптасу
механизмі
Банктік және
сауда
операциялары
Қаражаттар
айналымын
ҧйымдастыру мен
мӛлшері
Ӛткізу нарықтарының
нақты жағдайы
Экспорт пен
импорттың тиімділігі
туралы
мәліметтер
Жабдықтаушылардың,
тҧтынушылардың,
делдалдардың,
бәсекелестердің
қаржылық жағдайы
туралы мәліметтер
КӘСІПКЕРЛІК
ҚҰПИЯ
118
қаражаттар айналымын ҧйымдастыру мен олардың мӛлшері;
Достарыңызбен бөлісу: