131
Тоқтатылуы
міндеттеменің тоқтатылуы жағдайында;
жауапкершіліктің кӛбеюіне әкелетін міндеттеме ӛзгерген жағдайда;
қарызды басқа тҧлғаға аударған жағдайда;
орындау талабын қабылдаудан бас
тартқан жағдайда;
келісімшартта кӛрсетілген мерзім біткен жағдайда.
АЛДЫ
Н
-АЛА
Т
Ӛ
Л
ЕМ
Алдын-ала тӛлем –
бір тараппен келісімшарт бойынша басқа тарапқа
берілетін және келісімшарттың орындалуы мен жасалуын қамтамасыз
етуге берілетін қҧндылық (қаражат).
Зат:
Тек
ақшалай сома
Тҥрі:
Сомасына байланыссыз міндетті тҥрде жазбаша
Жауапкершілік:
Егер алдын-ала тӛлемді берген тарап жауапты болса, ол
басқа тарапта
қалады
Егер алдын-ала тӛлемді алған тарап жауапты болса, ол басқа тарапқа
алдын-ала тӛлемнің екі еселенген сомасын тӛлеуге міндетті
Міндеттеменің орындалмағаны ҥшін жауапты
тарап басқа тарапқа алдын-
ала тӛлем сомасын ескере отырып зиянның орнын толтыру керек, ӛйткені
келісімде басқаша қарастырылмаған.
Алдын-ала тӛлеу функциялары
Тӛлемді
– негізгі міндеттеме бойынша тиеслі тӛлемдер есебінен беріледі
Куәландыратын
– алдын-ала тӛлем келісімшарттың жасалғанына дәлел
ретінде
беріледі
Қамтамасыз ететін – алдын-ала тӛлем негізгі міндеттеме есебіне
есептеледі және осы тҧрғыда оның орындалуын келідендіреді
Ӛтемақылық–міндеттеменің орындалмауы ҥшін жауапты тарап
келісімшартта басқаша кӛрсетілмесе басқа тарапқа алдын-ала тӛлем
сомасын есепке ала отырып зиян сомасының орнын толтыруы керек.
Жоғарыда келтірілген кестедегідей кәсіпкерлер ӛз міндеттемелерін
қамтамасыз етудің алуан тҥрлі тәсілдерін пайдаланады.
Жауапкершіліктен босату негіздері:
қҧқық бҧзушылық қҧрамының жоқтығы;
жеңе алмайтын кҥш (форс-мажор);
сҧрау мерзімінің ӛтіп кетуі;
ақшалай міндеттеме бойынша борышкер тӛлеу мерзімі ӛтіп кеткені
ҥшін сыйақы (мҥдде) тӛлеуге міндетті емес.