Оқулық баспа Философия тарихы Болмыс ілімі (Онтология) Эпистемология
жүктеу/скачать 6,25 Mb. Pdf көрінісі
|
| Нуржігіт Алтынбеков
360 Қыз, келіншек, нәзік жаннан ұят кетті. «Ұят барда иман бар», - деп Расул айтты... Ғажап сұмдық заман болды, достар. Ел, дүние, халқымызда қайырым жоқ, Патша мен уәзірлерде әділет жоқ... Түрлі бәле халық үстіне жауды...». Шамасы, Қ.А.Яссауидің өмір сүрген заманы ерте феодалдық қатынастардың қалыптасып, қарқынды даму, таптық қатынастар қайшылықтарының өсу кезеңі болса керек. Енді бүгінгі күнге кез жіберсек «қазы, имам болғандар» (қазіргі соттар), «пара алған әкімдер», «ар-ұждан, әдеп, үят, имандылық, қайырымдылық, әділет-тілік» т.с.с. рухани құндылықгардың құлдырауы Қ.А.Яссауидің заманына ұқсамай ма екен? - деген ащы сұрақ ойымызға келеді. Жоғарыда қойылған сұраққа жауап беру үшін, біз қысқаша болса да, өткен жақын тарихқа кез жіберуіміз керек. Кеңес өкіметі бүкіл ұлттық байлықты мемлекеттендіріп, жекеменшікті түбірінен опырып, оның иелерін куғын-сүргінге ұшыратып, қоғам өміріне тұрпайы теңдік принципін енгізген болатын. Мұндай жағдайда адамдар ерікті еңбек етіп, өз қалауынша өмір сүре алмай, ішінен тынып, екіжүзділікке, айтылған сөзбен ой арасындағы алшақтыққа баруға мәжбүр болды. Енді міне, үш ұрпақ бойы (75 ж.) жаншылған еріктікке деген ынта, ырық тұрпайы социализмнен бас тартқан кезде, өзінің арнасынан шығып, қоғамның рухани- адамгершілік құндылықтарына өзінің теріс әсерін тигізді. Көркемдеп айтсақ, көп жылдар бойы беті жабық ыстық қазанның ішінде жиналған бу үлкен жарылысқа әкеліп, қоғамның біршама рухани іргетастарына зақым келтірді. Сондықтан да мемлекеттік меншікті жекешелендіру басталған кезде біршама байлық «тістегеннің аузында, ұстағанның қолында» кете барды, лезде бай, өте бай адамдар пайда болып, халықтың көпшілігі кедейленіп, біршама бөлігі тіпті қайыршылық, жағдайға кез болды. Кеңес заманында шын билікке жете алмай, мәскеу партократтарының қолшоқпарларына айналған, сол рухта ондаған жылдар бойы |