Нуржігіт Алтынбеков
472
Тарихқа көз жіберіп, Сенгор Африка елдерінің антикалық грек цивилизациясына
тигізген үлкен әсерін айтады (Нубия мен Мысыр арқылы). «Олай болса, негритюдтің
тарихы 2000 жылдың ар жағына кетеді», — деп қорытады ол. Әрине, ойшыл Африка
мәдениеті мен өмір салты, дүниетаным ерекшеліктерін жақсы көрсете білді. Бірақ оны
асыра бағалап, басқа елдер мен жерлердің мәдениетінің бүкіл адамзат рухына қосқан
үлесін ескермеу де шындыққа жатпаса керек.
Сенгор Еуропа ой-өрісінің рационалдық, дискурсивтік жолмен дамуын теріске
шығармайды. Ол
- керек, әсіресе қазіргі ғылымды дамытуда, жаңа технологияларды
жасауда. Сонымен қатар адамзатқа интуитивтік таным да қажет, өйткені ол дін мен
философияның, әдебиет пен өнердің негізінде жатыр. Олай болса, бүкіл адамзаттық
цивилизацияның дамуына осы екі таным жолы бірдей керек.
Қорыта келе, Шығыс философиясының XX ғ. біршама жетістіктерге жеткенін
байқаймыз. Рухани дағдарыстағы Батыс Шығыс философиясындағы
«Табиғатқа қайта
оралу!» қажеттігіне,
«антроптық» қағиданы, яғни философияның негізгі мәселесі
ретінде адам мәселесі болу керектігіне,
«ортанғы жол», «ымыраға келу»,
«ақыл-
Достарыңызбен бөлісу: