Оқулық бб. 02 «Жол машиналары, автокөліктер мен тракторларды пайдалану»
жүктеу/скачать 17,2 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бөлшектердің көлемдері бойынша жартылай тасты топырақтардың жіктеуі
Жер жұмыстары арналған машинаФизикалық көлемдері мен құны бойынша жұмыс жұмыстары транспорттық құрылысында басшылық орын алады. Дайындаудың негізгі объектісі жер бетінің үлкен бөлігін жабатын, құм, балшық, ірі- басылған жəне жартылай тасты топырақтары болып табылады. (1.1 кесте) кесте Бөлшектердің көлемдері бойынша жартылай тасты топырақтардың жіктеуі
Олар мағыналы белгілерінің жанындағыларымен ерекшеленеді, олардың ішінде машиналарды таңдау мен пайдалануының ең маңыздысы оны өндіруде күрделілігін анықтайтын, құмның мықтылығы болып табылады. Отандық тəжірибесінде топырақтарды өндеу күрделілігін бағалауы үшін келесі көрсеткіштерінің бірі пайдаланылады: қысымға топырақ үлгілерінің кедергісі; қазуға топырақтың меншікті кедергісі; жазық қалыбының топыраққа енгізуінің кедергі жұмысы (1.2 кесте). Жер жұмыстарын жоспарлау барысында жиі «топырақтың санаты» түсінігіне жүгінеді. Жер құрылымдары үшін, бір-бірінен қысым кедергісімен ерекшеленетін, 1-4 санатты топырақтары пайдаланылады. Құрылыс нормалары мен ережелерінде əр санаттағы топырақты қайсысына қандай машиналармен өндіру қажет екендігі толық ұсынылған. Жазық қалыбын топыраққа енгізу жұмыстары мен қазуға топырақтың қарсылығының көрсеткіштері, əдеттегідей, машиналарды жобалауы кезінде жұмыс кедергілерін есептеу үшін қолданылады.
Кесте 1.2 Қазу кедергісі жұмыс органының түрі мен топырақтың беріктігіне байланысты. Осылай, оның үйіндісі мен шөміші үшін мағынасы 10...20% ерекшелене алады. Сондықтан қазу кедергісі машиналардың жұмыс органдарының құрылымдық өзгерістер кезіндегі түзетулер мен машиналардың əр түрлері үшін тəжірибелік жолымен анықталуы қажет. Аса əмбебапты, жер жұмыстары үшін машиналардың басқа ерекшеліктері мен жер қазу органдарының түрлеріне жұмыстарының көрсеткіштері байланысты емес. Топырақ беріктігін өлшеу бірлігі ретінде 0,4 м биіктігінен түскен, 2,5 кг салмағымен жүк энергиясы қабылданады, ол 9,81 Дж тең болады. 10 см тереңдік топыраққа 1 см2 домалақ өзек қимасына түсу жұмысы соңғысының беріктігіне пропорционалды. Осы əдіспен топырақ беріктігінің экспресс-бағалауы 35,6 үшін, ол дайындалған, институттың аты бойынша аталған, ЖолҒЗИ тығыздық өлшегіш қолданылады (1.1 сурет). сурет. Топырақтың мықтылығын экспресс- бағалауға арналған ЖолҒЗИ тығыздық өлшегіші. жүктеу/скачать 17,2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|