Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
|
290 ■ жҧмысқа жақсы қараудың орнына жағымсыз қарау, басқа адамдарға қатысты да; ■ таңдау еркіндігінің азайуын сезіну; ■ әзіл сезімі мҥлдем жоғалып кетеді немесе «қара» иісті алады; ■ барлық іс-әрекеттер жеке таңдаудың нітижесі емес, қысыммен жасалып жатқандай сезіну. Осындай ҥрдістердің алдын алу ҥшін К.Маслач анықтаған жану ҥдерісінің ҥш кезеңін қарастырған жӛн: эмоционалды сарқылу, иесіздендіру және жеке жетістіктер деңгейінің тӛмендеуі. Жану басталуының алғашқы белгісі - педагогикалық ортада ӛте таралған эмоционалды шаршау сезімі. Мҧғалім басқа адамдарға бере алатын нәрселерінің ӛте аз қалғанын сезеді және адамдармен біртіндеп қоршап, оны жеңуге тырысады. Бҧл екінші кезеңге алып келеді - деперсонализация. Осы кезеңде мҧғалімнің стрессті жеңу стратегиясына деперсонализацияны пайдаланып, басқа адамдардан алыстау фактісі жалғыздық сезімін тудырады. Мҧғалім кӛбінесе бірге жҧмыс істейтін оқушылар мен әріптестерін ҧнатпайды, ӛйткені айналадағы адамдар оған теріс әсер етеді. Бҧл жағдайда жиі, иеліктен шығару кҥнделікті қиындықтардан әлсіздік сезімін тудырады, ол мағынасыз сезім болып табылады, себебі не болып жатқанын қажет етпейді. Бҧл шарт апатиямен, достық қарым- қатынастан бас тартумен, жылулық ӛзара әрекеттесу тапшылығымен бірге жҥреді. В.Н. Куницын және басқалардың айтуынша, M.Симэну бойынша бӛліну тҧжырымдамасы бес ӛлшемді қамтиды: ■ әлсіздік сезімі («менің әрекеттерімнен ешнәрсе байланысты емес»); мағынасыздық сезімі («не нәрсеге сенетіні белгісіз»); ■ норманың жоқтығы («аномияны сезіну - адамның дисбалансынан туындаған бҧзылу жағдайы); ■ оқшаулану сезімі («қҧндылықтар мен қоғамнан оқшаулану»); ■ барлық адамдарды жатсыну сезімі («еңбек мағынасы жоғалады, жҧмысына қанағаттану»). Тәжірибе кӛрсеткендей, «жануды» сезініп жҥрген мҧғалім ҥшін мҧндай сезімдер ӛкінішке орай, шындыққа айналады. Кӛбінесе олар басқалармен кездесуден қашады немесе барлық кездесулерді қысқа мерзімде ӛткізу ҥшін кӛп кҥш жҧмсайды. Бҧл кезеңде ӛзіндік жүктеу/скачать 3,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|