Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»

301
IX бӛлім 
ЭТИКАЛЫҚ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС 
ФОРМАЛАРЫ 
Жақсы адам ӛзіне талап қояды, тӛмен адам басқаларға талап қояды 
Конфуций 
Негізгі мақсаттар:
■ 
Оң және теріс ҧйымдастырушылық қҧндылықтарды сипаттаңыз;
■ 
Іскерлік этикетін және адамның ӛзін-ӛзі ҧстау мәдениетін 
сипаттау;
■ 
«этика», «бедел» және «қарым-қатынас мәдениеті» ҧғымдары 
туралы оқырман идеяларын қалыптастыру;
■ 
іскерлік этикеттің негізгі қҧндылықтары, нормалары мен 
ережелерімен танысу;
■ 
Іскерлік қарым-қатынас ҥшін жақсы дауыс ережелерін 
қарастыру;
■ 
Оқырманның тәжірибелілігін және қабілетін дамыту, ӛзіндік 
талдауды дамытуға дағдыландыру.
Кілтті сӛздер: 
Байланыс мәдениеті, этика, этикет, реноме, бедел, әдеп, бренд, 
қҧндылықтар, корпоративтік имидж, корпоративтік этика, іскерлік 
этикет. 
ЭТИКА, БЕДЕЛ ЖӘНЕ ҦЙЫМДАҒЫ 
ҚҦНДЫЛЫҚТАР 
Бірнеше жыл бҧрын кітап авторы Ленинград облысының 
Гатчина ауданының орта мектебінің жоғары ҥздік сынып 
оқушылары арасында (сайыс барысында танылған) «Есеп және 
пікірталас» бизнес-ойын ӛткізді. Ойын барысында екі топ 
пікірлерінің арасында қайшылық пайда болды, қайшылық себебі 
әдептілік сӛзінің мағынасы. Ер балалар ең алдымен мҧны таза киім, 
ҧқыпты келбет десе, қыз балалар оны ең алдымен этикалық мінез-
қҧлық, тәртіп десті. Мҧғалімнің араласуынан кейін жоғары сынып 
оқушылары мҧндай мәселені бірінші рет талқылап отыр,андарын 
айтты, ӛз кӛзқарастарын осылайша тҥсіндіруді жӛн кӛрді. Жалпыға 
ортақ тҥсініктемелерден кейін қақтығыс жойылды, алайда жастар 

 
бҧл туралы бҧрын білуі керек, бизнес-коммуникация мәселесі 
бойынша жҧмыс жасайтын авторға, мҧғалімдер мен лицейлердің 
оқушыларына арналған коммуникация бойынша оқу-әдістемелік 
қҧралды жазу қажеттігі туындады. Әрине, ерте және жасӛспірім 
кездерінде моральдық қҧндылықтарды қалыптастыру керек, бірақ 
адамгершілік қҧндылықтарға сҥйеніп, сындарлы ӛзара әрекеттесуді 
ҥйрету керек, сондықтан жастар ӛздерінің қҧрдастарымен тікелей 
және интернетте қарқынды тҥрде ӛзара әрекеттесіп, болашақтары 
туралы ойлана бастайды. 
Кез келген ҧйымның мәдениеті, оның ішінде білім беру мекемесі 
әдетте еңбек ҧжымының кӛптеген мҥшелері ортақ қҧндылықтар мен 
этикалық нормалар тілінде сипатталады. Білім беру ҧйымының 
жағымды беделін қалыптастыру ҥшін қҧндылықтардың мағынасы 
ӛте жоғары. Ҧжыммен қабылдайтын қҧндылықтар балалардың 
кӛтерілуіне және әлеуметтік қалыптасуына ықпал ететін мәдени 
кеңістіктің 
элементтері 
ӛмір 
сҥру 
және 
мазмҧн 
тҥрін 
белгілейді.Қҧндылықтар, әдетте, ҧйымның стратегиялық дамуына 
бағытталған мақсаттармен байланысты. Мақсаттарды белгілеу бір 
мезгілде қҧндылықтарды қалыптастыру болып табылады, отандық 
және шет елдік білім беру ҧйымдары осыны дәлелдеді. Мақсаттар 
мен қҧндылықтардың айырмашылығы мынада, құндылықтар адам 
қажеттіліктеріне негізделген, ал олар біртекті емес сондықтан 
ҧцым ішілік қҧндылықтарды тағайындау ӛте қиын. Ҧйым басшысы 
тағайындайтын 
мақсаттарды 
шешімдер 
анықтайды, 
ал 
қҧндылықтар әр қызметкермен тағайындалуы тиіс. 
Осыдан келе, қҧндылықтар – ол белгілі ҧйымға ненің ең жақсы, 
ең нашар екенін йтатын пікір, онда жҧмыс жасайтынадамдардың 
мінез-қҧлықтарында маңызды болып саналады.

жүктеу/скачать 3,57 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: