Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Кілт сӛздер
- ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТЫҢ ҚАБЫЛДАНЫМДЫ ФУНКЦИЯСЫ
| Негізгі мақсаттары:
■ оқырманға ӛзара қарым-қатынас механизмдерімен, қабылданым функциясының теоретикалық негіздерімен, адамдар арасындағы қарым-қатынастың салдары мен қиындықтарымен таныстыру; ■ қабылдау ҥрдісіндегі бҧрмалауды қарастыру; ■ ақпаратты және оның адамның сенсорлық арнасына әсер етудің маңыздылығын кӛрсету; ■ ең бірінші әсер етуді қалыптастыру дағдыларының артықшылықтарын, қолайлы имиджді және табысқа жетуді дамытуды анықтау; ■ ӛзін-ӛзі басқару және практикалық жаттығуларды орындау негізінде ӛзін-ӛзі таныстыру дағдыларын дамыту. Кілт сӛздер: Әлеуметтік қабылданым, тҧлға аралық қабылданым, қабылдау стереотиптері, қабылдау, сәйкестендіру, эмпатия, рефлексия, каузалды атрибуция, ӛзіндік менеджмент, визуалды, аудиалды, кинестетикалық сенсорлық канал, ыңғайлау, калибрлеу, аттракция, фасцинация, ассертивтілік, имидж. ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТЫҢ ҚАБЫЛДАНЫМДЫ ФУНКЦИЯСЫ Әр адам қоршаған айналаны басқа адамдарды ғана емес, ӛзін де таниды. Адамдар бір-бірін қалай қабылдағанынА және қалай бағалайтындығына байланысты, оларда қандай бейнелер мен әсерлер туындауына байланысты, ол дамып жатқан қарым- қатынастарға, бір-бірін тҥсінуге және ӛзара әрекеттесудің тиімділігіне әсер етеді. Сондықтан коммуникацияның маңызды функцияларының бірі - қабылданым функциясы болып табылады. 47 Қабылданым (лат. perceptio — психологиялық қабылдау) — қарым-қатынас қатысушыларының ӛзіндік тҥсінуіне ықпал ететін қабылдау процесі. Әлеуметтік психологиядағы қабылданым арқылы оның бағалауы негізінде қалыптасқан басқа тҧлғаның интегралды бейнесі тҥсініледі. «Әлеуметтік қабылдау» немесе «әлеуметтік қабылданым» терминін алғашында американдық психолог Дж. Брунер ҧсынды, ол басқа адамдарды қабылдау тек жеке ғана емес, сондай-ақ әлеуметтік-мәдени факторларға байланысты екенін кӛрсетті. Ӛзіңізді және басқа адамдарды бағалау кезінде қоғамдағы әлеуметтік мәртебесі, рӛлі мен ықпалы әдетте назарға алынады және әлеуметтік мәртебе неғҧрлым жоғары болса, адамның бейнесі де қаншалықты қолайлы екендігі байқалады. Қ а р ы м - қ а т ы н а с т ы ң қ а б ы л д а н ы м ф у н к ц и я с ы к е л е с і м ә с е л е л е р д і ш е ш у г е бағытталған: ■ тҧлға аралық қабылдау мазмҧнын қалыптастыру; ■ ӛзара тҥсіністіктің қалыптасуына ықпал ету; ■ қарым-қатынас қатысушыларының бір-біріне әсерін қамтамасыз ету. Қарым-қатынас кезінде қабылданым функциясы коммуникацияны реттеуші ретінде жҧмыс істейді және әр нақты жағдайда мінез-қҧлықтың белгілі бір жолын таңдауды қабылдауды қабылдайды, оның негізгі элементтерін бағалауды кӛрсетеді, атап айтқанда: ■ ынтымақтастық жӛніндегі серіктестер; ■ ӛзіне; ■ тҧтастай қарым-қатынас жағдайының ахуалы. Адамдардың бізді қалай қабылдағанын және қалай бағалайтынын қалай білеміз? Бҧл олардың біздің мінез- қҧлықтарымызға реакциясы, сондай-ақ осы реакциялардың талдауы, оларды тудырған нәрсемен салыстыру арқылы кӛрсетіледі. Ӛзгелердің бағалауы мен реакцияларын талдау нәтижесінде біз ӛзіміздің жеке қасиеттерімізді, біздің жҥріс-тҧрысымызбен басқаларды бағалау деңгейін жанама тҥрде бағалауымыз мҥмкін. жүктеу/скачать 3,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|