Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ақаулы қарым-қатынас.
| 56
Қарым-қатынас мәселелері жӛніндегі маман В.Н.Куницына қ и ы н д ы қ т а р д ы ң е к і т о б ы н бӛледі: ■ субъективті ӛткерілетін, әрдайым нақты ӛзара әрекеттесуде кӛріне бермейді және сҧхбаттас ҥшін анық емес; ■ «объективті», яғни тікелей байланыстар жағдайында кӛрінеді және олармен қанағаттануды азайтады. Қиындықтардың бірінші тобына әлеуметтік сенімсіздік, именушілік, психологиялық байланыс қиындықтары жатады. Кӛп жағдайда олар жоғары лауазымды адаммен сӛйлескенде немесе таңдау, ӛзіне жауапкершілік арту жағдайында кӛрінеді. Объективті қиындықтарға коммуникативтік сауаттылық деңгейімен байланысты, коммуникативтік сипатты қиындықтар жатады. Қарым-қатынас қиындықтары бастапқы және қосалқы болып та бӛлінеді. Қарым-қатынастың негізгі қиындықтары адамның табиғи қасиеттеріне (биологиялық, психофизиологиялық, жеке) байланысты, мысалы, агрессиялық, алаңдаушылық, қатаңдық және темпераментпен байланысты басқа адамдар. Қосалқы қиындықтар психогендік болуы мҥмкін (жарақаттар, дағдарыстар, фрустрациялар салдары (лат. frustratio - алдау, пайдасыз кҥту), бірақ ҥмітсіз жағдайлар болмайды, тек олардан шығуға ҥміті ҥзілген адамдар бар. Қосалқы қиындықтарға эмоционалдық және әлеуметтік байланыстардың сәтсіз тәжірибесі кезінде туындайтын социогендік (коммуникативтік кедергілердің салдары) қиындықтар жатады. Ақаулы қарым-қатынас. Бҧл кӛбінесе тҧлға аралық қарым- қатынастарда кездесетін салыстырмалы толық емес қарым-қатынас. Бҧл шынайылық, сенімділік, жеңілдік пен адамның жақындығын орнатуға кедергі келтіреді. Қарым-қатынастың мҧндай тҥрлері, мамандар айтқандай, қарым-қатынастың терең сипаттамаларына әсер етпесе және зиянды салдарға әкелмесе де, ол деструктивті болып есептеледі, себебі кедергілер – қарым-қатынас ақауларын тудырады. Қарым-қатынас ақаулары байланыстардың жиналуына және ӛзара әрекеттесу мәнінен кетуге, сҧхбаттастың шынайы себептерін бҧрмалауға және қарым-қатынас сәттілігінің тӛмендеуіне, яғни олармен қанағаттанудың тӛмендеуіне әкелетін нақты тҧлғалық қасиеттерге ие адамдардың әрекеттерінен туындайды. Кӛбінесе, ақаулы қарым-қатынасқа асыра жҥктеулер, жҥйке-психикалық шиеленісулер, бос уақыттың жетіспеушілігі жағдайында адамдардың ӛзара әрекеттесуі жатады. Осындай қарым-қатынастың нәтижесі кӛрсетілетін ызалану және жанжал, психикалық, жҥйке және физикалық шаршау болады. Қарым-қатынастар саласындағы мамандар, сондай-ақ, |