Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
Панфилова Қарым-қатынас-психологиясы.-Оқулық
| 151
■ оның дыбысталуының сипаттарында (ҥн, дауыс қаттылығы, ҥзілістер, мысқылдау); ■ мінез-қҧлықтың вербалды емес сипаттамаларында (тҧрған тҧрыс, ӛзара әрекеттесу кеңістігін дистанциялық ҧйымдастыру, бет қимылы, дене қимылы). Қандай да бір ақпарат оның негізін қҧрайтын элементтер арасында мағыналық қайшылық немесе сәйкессіздік болған кезде жасырын мағына ретінде қабылдана алуы мҥмкіндігі дәлелденген. Сҧхбаттаспен ӛзара әрекеттесу кезінде келесілерді есте сақтау маңызды: ■ егер сҧхбаттас бҥкпе сӛз мағынасын аша алмаса – ол серіктесті тҥсінбеуі мҥмкін; оның ҥстіне, біреу тҧспалдауды тҥсінбесе, оның сҧхбаттас алдындағы бағасы тӛмендейтіні белгілі; ■ әзіл-сықақ, мысқыл, келеке сҧхбаттасты ақыл ширақтығына, «адекваттылыққа» бағалаудың ӛзіндік тәсілі болып табылады; ■ бҥкпе сӛзге анықталған тҧспалдау бҥкпе сӛздің ӛзін тҥсінудің кепілдігі болып табылмайды («Ол негі айтқысы келді?»). Сӛздік шеберлік баяндау логикасы мен сӛйлеу жанрларын меңгеруде ғана емес, сӛйлеу мәдениетінде, нақты жағдайда ең дәл, демек, ек лайықты және стилистикалық орынды тіл қҧралын, сӛзді немесе дене қимылын табу қабілеттілігінде байқалады. Сӛйлеу мәдениеті келесілерді қамтиды: ■ әдеби тіл нормаларын білуді; ■ оларға сәйкес ең дәл, нақты жағдайдағы орынды сӛздер мен сӛз тіркестерін таңдау қабілетін; ■ әр тҥрлі тіл қҧралдарын пайдаланумен қол жеткізілетін сӛйлеу мәнерлігі, мысалы: синонимдер, теңеулер, троптар (осы сӛздің ауыспалы мағынасында), метафалар (сӛз қозғалған қҧбылыстар образдарын жасырын салыстыру), фигуралар (сӛз орамдарын ерекше қҧру), гипербола (асырылған), фразеологизмдер және т.б. вербалды емес қҧралдар (дене, бет қимылы, интонация, ҥзілістер, тҧрыс, қашықтықтар және басқалар). жүктеу/скачать 3,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|