Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»
жүктеу/скачать 8,62 Mb. Pdf көрінісі
|
| 20
І ном — жарық диодының номиналды тура тоғы (төлқұжаттық деректерде көрсетіледі). Егер, жарық диодтары көп болса және қуат беру көзі олардың барлығын бірдей тізбектеп қосуға мүмкіндік бермесе (кернеу жетпесе), онда тізбектелген-параллельді жалғау, яғни әрбір тізбекте қуат беру кернеуінен аз кернеу бар бірнеше тізбекті жалғануларды параллельді жалғау пайдаланылады. 1.2- мысал. 12 В кернеуі бар қуат беру көзіне U ном = 1,66 В, номиналды тура тоғы І ном = 15 мА болатын тоғыз қызыл жарық диодтарын жалғау қажет. Шешім. Егер біз тоғыз жарық диодтарын бір сызыққа тізбектеп жалғайтын болсақ, олардың кернеулерінің жалпы төмендеуі 9 • 1,66 = 14,94 В болады, бұл қуат беру кернеуінен артық болады. Сондықтан, сызықты әрқайсысында үш жарық диодтары болатын үш параллельді тізбекке бөлеміз. Әрбір тізбекке келесі ұсынылған номиналдағы шектеуші резистор қоямыз: R = 𝑈и.п−𝑛𝑈ном 𝐼ном = 12−3•1,66 0,015 = 468 Ом; Жақын маңдағы стандартты мән — 470 Ом. Нәтижесінде 1.7- суретте көрсетілген конфигурацияға қол жеткіземіз. Ауыспалы тоқ тізбегіне қосылу. Жарық диодын ауыспалы тоқ тізбегіне қосуға болады. Сонымен бірге, жарық диоды тек оң толқындарды өткізетін болады, бірақ біз әдеттегі лампочканың жыпылықтауын байқамайтынымыздай, жарық диодының қуат беруші желінің 50 Гц жиілігіндегі жыпылықтауын біз байқамаймыз. Жарық диодтарын ауыспалы тоқтың тізбегіне қосқан жағдайда, максималды рұқсат етілетін кері кернеу туралы ұмытпау қажет. 21 КД226Д а б в 1.8-сурет . Жарық диодтарыныңауыспалы кернеуге қосылу сызбасы: а — кері кернеуден қорғаныспен; б — шектеуші резисторымен қарама- қарсы-параллельді; в — шектеуші конденсаторымен қарама-қарсы- параллельді Көптеген жарық диодтарында ол 10 В шегінде болады. Бірақ, жарық диодын 220 В ауыспалы тоқ желісіне қосқанда, жарық диодына әсер ететін кері кернеу желінің 311 В амплитудалық кернеуіне тең болады. Жарық диодын кері кернеуден қорғау үшін, онымен бір тізбекке, рұқсат етілетін кері кернеуі 1.8, а суретінде көрсетілгендей 311 В артуы қажет қосымша диод қою қажет болады. 1.8, б суретте көрсетілгендей, синусоидтың оң және теріс жартылай толқындарын өткізу үшін, екі қарама-қарсы-параллельді жарық диодтарын қоюға болады. Санамаланған сызбалардың әрқайсысына, диод арқылы өтетін тоқты шектеу үшін резистор қою қажет. 1.8, а суретінде көрсетілгендей қосылу нұсқасына арналған шектеуші резистор кедергісін табамыз. Диод арқылы өтетін максималды тоқ U m амплитудалық кернеуімен анықталады. Жарық диоды арқылы өтетін максималды тоқ І ном = 15 мА номиналды тура тоғынан аспауы қажет деп санаймыз. Жарық диодындағы және қосымша диодтағы кернеудің төмендеуіне қарамастан, резистордың жүктеме кедергісін табамыз: R = 𝑈 m−n 𝑈 ном 𝐼 ном = 𝑈 m 𝐼 ном = 220•√2 0,015 = 20 742 Ом; 22 кОм стандартты мәнін таңдаймыз. Резистордың қуаттылығы 2 Вт кем болмауы қажет. Енді, 50 қызыл жарық диодты екі саладан тұратын, 220 В гирлянданы желіге қосу қажет дейік. Жолай, салалардың бірнеше қарама-қарсы- параллельді салаларының есебінен, гирляндадағы жарық диодтарының саны бірнеше жүзге және тіпті, мыңға жетуі мүмкіндігін атап кетеміз. |