Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»

25 
коллекторлық өтпеге «жетуге» ғана үлгереді. 
Эмиттерлік өтпенің электр алаңы электрондарға, кері ығыстырылған 
коллекторлық өтпенің электр алаңынан өтуге көмектеседі. Егер, базаның 
тоғын ұлғайтса, онда эмиттерлік өтпе кеңірек ашылады және эмиттер мен 
коллектор арасында электрондардың көбірек шамасы «өте алатын 
болады». Коллекторда басынан бастап электрондардың көп шоғырлануы 
орын алғандықтан, коллектор тоғының өзгеруі айтарлықтай болады. 
Осылайша, базаға келіп түскен әлсіз сигналдың күшеюі орын алады. 
Осылай, коллектор тоғының шамасының айтарлықтай өзгеруі база тоғы 
шамасының әлсіз өзгеруіне байланысты туындаған. 
Транизистордың n — p — n-жұмыс істеу тәртібі осыған ұқсас, тек 
коллектор мен эмиттер арасындағы кернеудің полярлылығы қарама-
қарсы, ал «электрон» терминін «кемтіктер» терминіне өзгерту қажет. 
Базаның әлсіз тоғын күшейтуге арналған қосымша энергия, коллектор — 
эмиттер тізбегіне қосылған қуат көзінен алынатын болады. 
Кернеуді қатты күшейткенде коллекторлық өтпеде, күшті иондалудың 
нәтижесінде заряд тасымалдағыштардың орасан көбеюі басталуы мүмкін. 
Туннель әсерімен қатар, бұл алдымен электр тесіп өтуіне алып келеді, ал 
сосын (тоқтың ұлғаюына байланысты) транзистордың жылулық тесілуіне 
алып келеді. Егер, база жұқа болса, транзисторда тағы да бір құбылыс — 
базаның «тесілуі» орын алуы мүмкін. Мұның себебі, оларға түсетін кернеу 
өзгерген 
жағдайларда 
коллекторлық 
және 
эмиттерлік 
өтпелер 
қалыңдықтарының өзгеруі болады. Сонымен бірге, коллекторлық және 
эмиттерлік өтпелердің қабысуы байқалады, яғни база аймағы жоғалып 
кетеді, базаның басқарушы функциясы жоғалады, транзистор тесілетін 
болады. 
Транзистордың маңызды ерекшеліктеріне келесілер жатады: 
■ эмиттер тоғының берілу коэффициенті ά. Ол коллектор тізбегіндегі 
тұрақты кернеу жағдайында U
КБ 
= const, оның ұлғаюына алып келген 
коллектор тоғының артуы қатынасына тең: 
ά =
ΔІК
𝛥ІЭ
4 
Әрқашан ΔІ
К
< ΔІ
Э
, ал ά. = 0,9... 0,999. 
Коллекторлық тоқ келесіден табылуы мүмкін: 
 
І
К

жүктеу/скачать 8,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: