Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»
жүктеу/скачать 8,62 Mb. Pdf көрінісі
|
| 58
теңдеуден белгілі болады: U КЭ = Е К – I К R К . (2.8) Бұл П жұмыс нүктесі жүктеме сызығы бойынша жылжиды дегенді білдіреді. 2.5-суреттен көрініп тұрғандай, U КЭ ұлғайған жағдайда жұмыс нүктесі кесу аймағына қарай жылжиды, ал кеміген жағдайда U КЭ — қанығу нүктесіне қарай жылжиды. Сызба жүктеме сызығының ортасында орналасқан жұмыс нүктесінде жұмыс істей бастауы мүмкін, ал сосын қандай да бір жағына қарай жылжиды, шығыс сигналы бұрмаланатын болады. Сондықтан тіркелген жылжулы базалы сызбалар іс жүзінде қолданылмайды. Күшейткіштің жұмысының тұрақтылығын арттыру тәсілдерінің бірі, эмиттерлік тізбекке R Э қосымша резисторын енгізу болып табылады. Бұл тәсілді толығырақ қарастырайық. 2.4, в суретінде R Э қосымша резисторыбар күшейткіш сызбасы ұсынылған. Бұл сызбаның кірме контурына арналған Кирхгофтың екінші заңын жазамыз: І Б R Б + І Э R Э = Е Б – U БЭ (2.9) І Э ≈ І К келесі ұсынылғандай жазу мүмкіндігін ескереміз, І Б = Еб −𝑈б 𝑅б − Ік 𝑅э 𝑅э ; (2.10) (2.10) көріністен күшейткіште R Э резисторы арқылы база мен коллектор тоқтары арасында теріс кері байланыстың пайда болғанын көреміз. Шынымен де, (2.10) теңдеуден І К коллектор тоғының артуы база тоғының кемуіне алып келеді, бұл өз кезегінде коллектор тоғының төмендеуіне алып келеді. Осылайша, І К шығыс шамасының артуы, шығыс шамасын анықтайтын І Б кіріс шамасының кемуіне алып келеді. Теріс кері байланыстың мәні осыда болып табылады. 2.4, в суретіндегі сызба тұрақты болып табылады және А жұмыс нүктесінің жүктеме қисық сызығындағы қалпыда тұрақты болады. Шынайы күшейткіштер сызбаларында, базаның жылжуы, 2.6, а суретінде көрсетілгендей R 1 , R 2 кернеу айырғыштарының көмегімен жүзеге асырылады. R 1 , R 2 кедергілерінің анықтамасын Тевенин – Гельмгольц теоремасының көмегімен шығаруға болады [5]. Тевенин – Гельмгольц теоремасын (баламалық генератор әдісі) қолдана отырып, 2.6, а сызбасын (2.11) формула бойынша есептелініп шығарылатын, Е бал баламалы қуат көзі бар және (2.12) параллельді жалғау формуласы бойынша есептелініп шығарылатын R бал баламалы кедергісі бар 2.6, б баламалы сызбасына түрлендіруге болады [5]. |