Оқулық "Білім беруді дамытудың федералды институты"


Екінші реттегі реакциялар



Pdf көрінісі
бет96/140
Дата07.02.2023
өлшемі9,08 Mb.
#66005
түріОқулық
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   140
Байланысты:
Белик Физикалық және коллоидтық химия

7.2.2.Екінші реттегі реакциялар 
 
Екінші реттегі реакциялардың мысалы: 
сутегі иодидінің ыдырауы 
2HI= H
2
+ I
2
Сілтілік ортадағы этилацетаттың ыдырауы 
CH
3
COOC
2
H
5
+ NaOH= CH
3
COONa + C
2
H
5
OH 
Екінші реттегі реакцияларды жалпы тҥрде былай кӛрсетуге болады:
А + В →Р

2А → P
2
aА. + в В → Pз 
А және В екі заты бірдей С 

концентрациясымен реакцияға тҥсетін 
бірінші жағдайды қарастырайық.
Кинетикалық теңдеуді дифференциал формада жазайық:
(
7.12)


185
(7.13) теңдеуін келесідей ӛзгертуге болады

кинетикалық теңдеудің интегралданған
формасын аламы 
Алынған теңдеуді пайдаланып, егер реакция 
жылдамдығының 
константасы 
және 
реагенттердің бастапқы константасы белгілі болса әрекеттесетін А және В 
заттарының t уақыттың кез келген мезетіндегі концентрациясын есептеп 
шығаруға болады.
Қарастырылып отырған типтегі реакциялардың графикалық тәуелділігі
1/С=f(t) 7.3 суретте берілген. 
Екінші реттегі реакцияның жылдамдық константасының мӛлшері 
— 
Екінші реттегі реакциялардың жылдамдық константасының мәні уақыт 
және концентрация бірліктерін таңдауға байланысты. Сондықтан Екінші 
реттегі реакциялардың жылдамдығын анықтағанда концентрацияны оған 
пропорционал шамалармен ауыстыруға болмайды. С = 0,5С
0
болғандағы 
жартылай айналу уақытын (7.13)-тен аламыз
:
Осылайша, Екінші реттегі реакциялардың жартылай айналу уақыты 
Пайдаланылған (7.12) теңдеуін жазайық, теңдеудің сол жақ бӛлігін С
0-
дан
С-ға дейін интегралдайық , оң жақ бӛлігін 0 ден t ға дейінгі аралықта 
интегралдайық: 
кинетикалық теңдеудің интегралданған формасын аламыз: 
(7.13) 
немесе 
мҧндағы С
0
— А және В реагенттерінің t= 0 уақыт мезетіндегі 
концентрациясы; С — А және В реагенттерінің t уақыт мезетіндегі 
концентрациясы

(7.13) теңдеуін келесідей ӛзгертуге болады: 
C = 
C

1

k
2
tC

Алынған теңдеуді пайдаланып, егер реакция жылдамдығының константасы және реагенттердің бастапқы 
константасы белгілі болса әрекеттесетін А және В заттарының t уақыттың кез келген мезетіндегі 
концентрациясын есептеп шығаруға болады.
Қарастырылып отырған типтегі реакциялардың графикалық тәуелділігі 1/С=f(t) 7.3 суретте берілген. 
Екінші реттегі реакцияның жылдамдық константасының мӛлшері — 
(моль/м
3

3\-1 „-1 
(моль/л) 
-1
мин
-1
т.б. 
Екінші реттегі реакциялардың жылдамдық константасының мәні уақыт және концентрация 
бірліктерін таңдауға байланысты. Сондықтан Екінші реттегі реакциялардың жылдамдығын анықтағанда
концентрацияны оған пропорционал шамалармен ауыстыруға болмайды. С = 0,5С
0
болғандағы жартылай 
айналу уақытын (7.13)-тен аламыз:


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   140




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет