Оқулық "Білім беруді дамытудың федералды институты"
Екінші реттегі реакциялар
жүктеу/скачать 9,08 Mb. Pdf көрінісі
|
Белик Физикалық және коллоидтық химия
| 7.2.2.Екінші реттегі реакциялар
Екінші реттегі реакциялардың мысалы: сутегі иодидінің ыдырауы 2HI= H 2 + I 2 Сілтілік ортадағы этилацетаттың ыдырауы CH 3 COOC 2 H 5 + NaOH= CH 3 COONa + C 2 H 5 OH Екінші реттегі реакцияларды жалпы тҥрде былай кӛрсетуге болады: А + В →Р 1 2А → P 2 aА. + в В → Pз А және В екі заты бірдей С 0 концентрациясымен реакцияға тҥсетін бірінші жағдайды қарастырайық. Кинетикалық теңдеуді дифференциал формада жазайық: ( 7.12) 185 (7.13) теңдеуін келесідей ӛзгертуге болады : кинетикалық теңдеудің интегралданған формасын аламы Алынған теңдеуді пайдаланып, егер реакция жылдамдығының константасы және реагенттердің бастапқы константасы белгілі болса әрекеттесетін А және В заттарының t уақыттың кез келген мезетіндегі концентрациясын есептеп шығаруға болады. Қарастырылып отырған типтегі реакциялардың графикалық тәуелділігі 1/С=f(t) 7.3 суретте берілген. Екінші реттегі реакцияның жылдамдық константасының мӛлшері — Екінші реттегі реакциялардың жылдамдық константасының мәні уақыт және концентрация бірліктерін таңдауға байланысты. Сондықтан Екінші реттегі реакциялардың жылдамдығын анықтағанда концентрацияны оған пропорционал шамалармен ауыстыруға болмайды. С = 0,5С 0 болғандағы жартылай айналу уақытын (7.13)-тен аламыз : Осылайша, Екінші реттегі реакциялардың жартылай айналу уақыты Пайдаланылған (7.12) теңдеуін жазайық, теңдеудің сол жақ бӛлігін С 0- дан С-ға дейін интегралдайық , оң жақ бӛлігін 0 ден t ға дейінгі аралықта интегралдайық: кинетикалық теңдеудің интегралданған формасын аламыз: (7.13) немесе мҧндағы С 0 — А және В реагенттерінің t= 0 уақыт мезетіндегі концентрациясы; С — А және В реагенттерінің t уақыт мезетіндегі концентрациясы . (7.13) теңдеуін келесідей ӛзгертуге болады: C = C o 1 + k 2 tC 0 Алынған теңдеуді пайдаланып, егер реакция жылдамдығының константасы және реагенттердің бастапқы константасы белгілі болса әрекеттесетін А және В заттарының t уақыттың кез келген мезетіндегі концентрациясын есептеп шығаруға болады. Қарастырылып отырған типтегі реакциялардың графикалық тәуелділігі 1/С=f(t) 7.3 суретте берілген. Екінші реттегі реакцияның жылдамдық константасының мӛлшері — (моль/м 3 ) 3\-1 „-1 (моль/л) -1 мин -1 т.б. Екінші реттегі реакциялардың жылдамдық константасының мәні уақыт және концентрация бірліктерін таңдауға байланысты. Сондықтан Екінші реттегі реакциялардың жылдамдығын анықтағанда концентрацияны оған пропорционал шамалармен ауыстыруға болмайды. С = 0,5С 0 болғандағы жартылай айналу уақытын (7.13)-тен аламыз: жүктеу/скачать 9,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|