Оқулық Ә.Ә. Шортанбаев, С. В. Кожанова
жүктеу/скачать 10,03 Mb. Pdf көрінісі
|
| ИНТЕРЛЕЙКИН–4
(хромосомалардың 5-шi жұбы, ИЛ-5-ке арналған текке жақын). ИЛ-4 1981 ж. В-лимфоциттердi белсендіру факторы ретiнде бейнеленген. Басқа да аттары бар: B-cell growth factor I(BCGF-I), B-cell stimulatory factor I (BCSF-I), T-cell growth factor II (TCGF- II), mast cell growth factor II (MCGF-II). ИЛ-4 - 19 000 – 22 000 Д жуық молекулалық салмағы бар гликопротеин, ИЛ-4 молекуласының құрамында белсендiлiкке маңызды дисульфидтік байланыс бар. ИЛ-4-тi, негiзi, Тх2-лер өндiредi, сонымен қатар, ИЛ-4 өндiрушiлерi болып мес жасушалары, базофилдер және В- жасушалық тiзбектер келедi. Сонымен қатар, аз мөлшерде ИЛ-4-тi Тх0-дер өндiредi. ИЛ-2-нiң синтезiн тежейтiн глюкокортикоидтердiң дозалары ИЛ-4-тiң өнiмiн жоғарлатады. Қартайған сайын ИЛ-4-тiң өнiмi күшейе түседi. ИЛ-4-ке арналған рецепторлар көптеген жасушаларда табылған. ИЛ- 4-тiң Т-лимфоциттерге көрсететiн әсерi ИЛ-2-нiң әсерiне қарама қайшы келедi. ИЛ-4 тимоциттер мен белсендiрiлген Т- жасушаларының көбеюiн шақырады, сонымен қатар, ИЛ-4 CD4 + жасушаларының Тх2-лерге айналуының негiзгi себепкерi болады, Тх2-лердiң аутокриндiк белсенуi және қосымша пайда болуы қамтамасыз етiледi. В-лимфоциттердiң күштi өсу факторы ретiнде ИЛ-4 цитофилдiк IgE, IgG(2,4) мен IgA-ның синтезiн қоздырады. Аталған эффектiлер және ИЛ-4-тiң мес жасушаларын көбейту қабілетi аллергиялық реакциялардың дамуына тiкелей қатысы бар. Тышқандарда ИЛ-4-тiң тегiн зақымдайтын мутация кезiнде IgE мен IgG(1) синтезi мүлдем тоқтайды. ИЛ-4 МНС II өнiмдерiн көбейтедi және косымша жасушаларының антиген таныстырушы қабiлетiн жоғарлатады. ИЛ-4 тек қана осы жағдайда IFN-γ-ның функционалдық аналогы болып келедi, басқа сәттерде оларды антогонист ретiнде бiлемiз. Макрофагтардың қызметiн басып, олардың ИЛ-1, IНФ және ИЛ-6 өнiмiн төмендетiп, ИЛ-4 қабынуға қарсы әсер келтiредi. Сонымен қатар, ол макрофагтардың цитотоксикалық белсендiлiгiн жоғарлатады, нейтрофилдердiң қабыну ошағына қарай жылжуына көмектеседi, колония стимулдайтын факторлардың өнiмiн күшейтедi. Қан түзу жасушаларының 133 тiрi қалуын негiздеп, ИЛ-4 гемопоэздi күшейтедi. ИЛ-4-тiң маңызды қасиетi - in vivo iсiкке қарсы күштi белсендiлiгi. Жергiлiктi егу кезiнде ИЛ- 4 тез арада iсiк жасушаларына цитотоксикалық әсер келтiретiн эозинофилдермен инфильтрациялануын шақырады. ИЛ-5-тi қоздырып, ИЛ-4 in vivo эозинофилдердiң көп мөлшерде өндiрiлуiн шақырады. ИЛ-5-тiң өнiмi ИЛ-4 бақылайтын Тх-дiң Тх2-ге айналуына тығыз байланысты. ИЛ-5-тiң физиологиялық әсерлерi (м.ү. паразиттерден қорғау) ИЛ-4-тiң деңгейiне тiкелей байланысты деген бiрқатар эксперименталдық және клиникалық дәлелдер бар. ИЛ-4-терi аз тышқандар паразитарлық iндеттерге бейiм болады және Heligmosomoides- тердiң ересек құрттарын екiншiлiк жұғу кезiнде жоя алмайтыны экспериментте анық дәлелденген. Сонымен, ИЛ-4 Тх2-дiң негiзгi өнiмi болып келедi, олардың көбеюiн қоздырады, Тх1-нiң цитокиндерiне антогонист болып келедi, қан түзу жасушаларының дамуына, макрофагтарға, NK-жасушаларға, базофилдерге әсер келтiредi. ИЛ-4 аллергиялық реакциялардың дамуына көмектеседi, қабынуға қарсы және iсiкке қарсы әсерi бар. ИЛ-4-тiң клиникалық қолдануының мүмкiншiлiктерi: Сепсис, ревматоидтық артрит және т.б. аурулар кезiнде қабынуға қарсы агент ретiнде; 1-шi түрлi диабет, трансплантаттың иесiне қарсы жедел реакциясы сияқты аутоиммундық аурулар кезiнде Тх1-дiң пайда болуын азайтып, қызметiн басатын иммуномодулятор ретiнде; Iсiкке қарсы жергiлiктi емдеу кезiнде пайдалану мүмкiн. жүктеу/скачать 10,03 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|