Оқулық Ә.Ә. Шортанбаев, С. В. Кожанова
жүктеу/скачать 10,03 Mb. Pdf көрінісі
|
|
Хемокиндер Хемокиндер дегенiмiз, цитокиндердiң иммунды жүйенiң жасушаларының жылжу қабiлетi мен белсендiрiлуiн реттейтiн арнайы түрi. Соңғы жылдары 40 шақты хемокин табылды, олар цитокиндердiң iшiнде (“хемокин” терминi – “хемотаксис” пен “цитокин” терминдерiнен туындаған) бөлек подкласқа бiрiктiрiлiп, 4 тұқымдастыққа жiктелген: 1. СХС (α-хемокиндерi) 2. СС (β-хемокиндерi) 3. С (γ-хемокиндерi) 4. СХ3С (дельта-хемокиндерi) Химокиндердiң осылай бөлiнуi олардың молекулаларының құрамындағы цистеин қалдықтарының салыстырмалы позициясына байланысты. Хемокиндердiң молекулалық салмағы 8 ден 12 кДа дейiн, ал амин қышқылдық қалдықтары бойынша гомология пайызы 20 дан 70 % дейiн. Структуралары бiрдей молекулалар лейкоциттердi белсендiруге қатысады және қабынудың даму барысында сол жасушалардың жылжуын реттейдi. Соңғы жылдары хемокиндердiң әр түрлi патофизиологиялық процесстерге – созылмалы және жедел қабынуға, жұқпалы ауруларға, ангиогенездi реттеуге, iсiктердiң өсуiне, гемопоэздiң бағаналы жасушаларының көбеюiне белсендi қатысатыны дәлелденген. Қызықты ғылыми жаңалықтардың бiреуi - хемокиндерге арналған рецепторлар адамның иммундық тапшылығының вирусына (АИВ-1) ко-рецептор ретiнде табылғаны. CD4 молекуласы АИВ-1дің беткерi гликопротеинiмен байланысатын басты рецепторы екенi белгiлi. Бiрақ, қазiргi таңда, жасушаны жұқпалау үшiн жалғыз бұл байланыс жеткiлiктi емес екенi айқындалды. АИВ-1 қосымша ко-рецепторларымен байланысуы қажет, осы ко-рецепторлар ретiнде хемокиндерге арналған рецепторлар қызмет етедi. Солай, макрофагтардың бетiнде ко-рецептор қызметiн MIP-1α, MIP- 1β және RANTES хемокиндерi атқарады. Т-лимфоциттерде қосымша ко- рецептор болып SDF-1 хемокинiнiң рецепторы шығады (басқа аты - “фузин”). Макрофагтар мен Т-лимфоциттерiнде аталған ко-рецепторлары жоқ адамдар АИВ-iндетiне резистенттi және аурудын дамуына бейiм болады. Бұл ғылыми жаналықтың аса зор практикалық маңызы бар: хемокинді рецепторлардың жасанды блокадасы АИВ індетінің алдын алуда және ЖБИЖС науқастарын емдеуінде қолданады. жүктеу/скачать 10,03 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|