Оқулық Ә.Ә. Шортанбаев, С. В. Кожанова



Pdf көрінісі
бет276/459
Дата21.03.2022
өлшемі10,03 Mb.
#28504
түріОқулық
1   ...   272   273   274   275   276   277   278   279   ...   459
Кортикостероидтар
Холестеролдан 
өндiрiлген, 
кортикостероидтарға – преднизон, преднизолон, метилпреднизолон кiредi. 
Бұл  гормондардың  липофильдық  құрылымы  клетканың  плазмалық 
мембранасынан  өтуiне  және  цитозольдық  рецепторларымен  байланысуға 
себеп  етедi,  ары  қарай  кортикостероид-рецептор  арқылы  ядросына  жетiп, 
транскрипция 
үрдісін 
төмендетiп 
немесе 
жоғарылатып, 
ДНК 
құрылысының арнайы реттегiшiмен байланысады. 
Кортикостероидтар 
иммундық 
жауапқа 
әр-түрлi 
дәрежедегi 
эффекттер 
бiлдiрушi 
өте 
мықты 
қоздырушы 
заттарға 
жатады. 
Кортикостероидтар  қолдануы  айналымдағы  лимфоциттер  санын  немесе 
стероидпен  индукцияланған  лимфоциттер  лизисi  арқылы,  немесе 
лимфоциттер  циркуляциясын  өзгерту  арқылы  азайтады.  Кейбiр  түрлер 
(атжалман,  тышқан,  егеуқұйрық  және  қояндар)  кортикостероидтармен 
индукцияланған  лимфоциттер  лизисiне  әсiресе  сезiмталды  болады.  Бұл 
жануарларда  10
-7
М  аз  емес  дозасында  кортикостероидпен  емдеу  кең 
тараған лимфолизиске алып барады, ол кезде айырша бездiң салмағы 90%-
ке  дейiн  азайады,  көкбауыр  мен  лимфа  түйiндерi  айқын  кiшiрейедi.  Бұл 
жануарлардың 
жетiлмеген 
тимоциттерi 
кортикостероидпен 
индукцияланған 
лимфолизисiне 
әсiресе 
сезiмталды 
болады. 
Кемiргiштердiң 
жетiлмеген 
және 
жетiлген 
лимфоциттерiне 
кортикостероидтардың 
көптеген 
әсерлерi 
зерттелген. 
Жетiлмеген 
тимоциттарда  кортикостероидтар  апоптоз  арқылы  программаланған 
жасушалардың  жойылуын  шақырады,  ал  жетiлген  белсенді  тимоциттер 
мықты болып келедi. In vitro жетiлген тимоциттердi кортикостероидтармен 
келесi  екi  ай  бойы  инкубациялағанда,  олар  апоптозға  тән  морфологиясын 
көрсете бастайды.  
Адамдарда, 
гвинеялық 
доңыздарда 
және 
маймылдарда 
кортикостероидтар 
апоптоз 
шақырмайды, 
бiрақ 
оның 
орнында 
айналымдағы  лимфоциттерге  әсер  етiп,  олардың  санын  және  айырша 
бездiң салмағын азайтады.  
Кортикостероидтар  тағы  басқа  макрофагтар  және  нейтрофилдер 
атқаратын  фагоцитоз  бен  киллинг  процесiн  азайтады.  Оның  устiне, 
хемотаксис  азайғандықтан,  Т-хелперлер  активтелген  ошағына  қабынуға 


 
203 
қатыспайтын жасушалар да  жиналады. Кортикостероидтар әсерiнен МНС 
II класс  және макрофагтар ИЛ-1 бөлiнуi азайады, бұл азайюы лайықты Т-
хелперлер  активтiлiгiнiң  төмендеуiне  алып  барады.  Кортикостероидтар 
тағы  басқа  лизосомдық  мембраналарды  стабилдейдi,  бұл  кезде 
лизосомдық энзимдер денгейi азайып, қабыну ошағы босайды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   272   273   274   275   276   277   278   279   ...   459




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет